Banjaluka

Afera “Piralen” digla na noge i Vladu RS: Usvojen prvi pravilnik o kancerogenom ulju

28.06.2019. | 17:34

BANJALUKA – Nakon pisanja Srpskainfo portala o ekološkoj katastrofi u banjalučkom “Incelu”, Vlada Republike Srpske prvi put je donijela pravilnik o postupanju sa uređajima i otpadom koji sadrži opasno i kancerogeno ulje piralen, saznaje ovaj portal.

Ovaj pravilnik je donesen nakon serije tekstova o otrovnom i kancerogenom ulju, koje ozbiljno ugrožava zdravlje i živote Banjalučana. Stupio je juče na snagu, jer je prošlo osam dana od nejgovog objavljivanja u Službenom glasniku RS.

Ovim pravilnikom regulisano je kako će izgledati oznake i način označavanja uređaja koji sadrže PCB (piralen), kao i prostorije ili postrojenja u kojima su smješteni.

Osim toga, biće označeni i prostorije ili postrojenja u kojima se nalazi piralen, kao i dekontaminirani uređaji.

Pravilnik reguliše i način odlaganja PCB, kao i dekontaminaciju uređaja koji ga sadrže.

Prema mišljenju stručnjaka, veoma je bitno što bi konačno trebao biti napravljen i registar uređaja koji sadrže piralen.

Crveno i crno: Pazi otrov!

U pravilniku se navodi da svaki uređaj koji sadrži piralen, ili uređaj koji može da sadrži piralen, kao i prostorije u kojima se nalazi ovo opasno ulje, mora se označati posebnim oznakama, koje moraju biti vidljive i otporne na oštećenje.

– Na svakom uređaju koji sadrži piralen moraće se nalazi tekst oznake crne boje ispisane na crvenoj osnovi, dimenzija 10 puta 10 centimetara. Oznaka koja se postavlja na vrata prostorije ili postrojenja u kojem je smješten uređaj koji sadrži piralen, mora imati tekst crne boje na žutoj osnovi, a dimenzije su 16 puta 16 centimera – navodi se u Pravilniku.

Kada je u pitanju upravljanje otpadom koji sadrži piralen, regulisano je da to mogu raditi samo lica koja imaju dozvolu izdatu od ministarstva nadležnog za zaštitu životne sredine.

Vlasnik uređaja koji sadrži ovu opasnu materiju mora preduzeti sve mjere zaštite od požara, a uređaji i otpadi sa piralenom se moraju odvojiti od ostalog otpada i zapaljivih materija.

– Vlasnici uređaja koji sadrže piralen dužni su da obezbijede da se transformatori i drugi uređaji s masenim udjelom PCB iznad 0,05 odsto dekontaminiraju tako da se sadržaj PCB smanji ispod 0,05 odsto masenog udjela. Po mogućnosti, na nivo ne više od 0,005 odsto masenog udjela. Zamjenska tečnost koja ne sadrži PCB predstavlja znatno manju opasnost – pojašnjeno je u novom pravilniku.

Doza

Ako uređaj koji sadrži PCB propušta tečnost, on se isključuje iz dalje upotrebe, te se pakuje radi sprečavanja daljeg curenja. On se zatim predaje na zbrinjavanje licu ovlašćenom za obavljanje te djelatnosti.

Vlasnici uređaja koji sadrži piralen treba da prijave nadležnima te uređaje koji imaju zapreminu PCB veću od pet decimetara kubnih, odnosno pet litara.

Podsjetimo, prije više od dva mjeseca završena su prva vještačenja na nekoliko lokacija u „Incelu“, a koji su potvrdili katastrofalne rezultate.

Na određenim mjestima bilo je i do 3.000 puta više piralena nego što je dozvoljeno, dok je na većini mjesta bilo oko 1.000 puta više od normalnih uslova.

Osim toga, ove analize su pokazale i da je zemljište u „Incelu“ zagađeno i drugim teškim metalima, kojih takođe ima na stotine i hiljade puta više nego što je dozvoljeno.

Nakon ovih saznanja Republički inspektorat je zatražio nova vještačenja zemlje i vode, te je izuzeto oko 50 uzoraka. Međutim, javnost još nije upoznata sa ovim rezultatima.