Banjaluka se sjeća: Razoran zemljotres prije 55 godina devastirao je grad
27.10.2024. | 07:40Navršava se 55 godine od razornog zemljotresa koji je 27. oktobra 1969. godine u ranim jutarnjim časovima pogodio i devastirao Banju Luku.
Zemljotres koji se desio u Banjoj Luci tog dana u 09:11 časova, sa magnitudom M=6.6 jedinica Rihterove skale, bio je potvrda da se razorni zemljotresi događaju i u oblastima u kojima se ranije nisu dešavali. Epicentar zemljotresa je na udaljenosti 10 km sjeverozapadno od grada, a intenzitet zemljotresa je procijenjen na IX stepeni MSK-64 (Medvedev-Sponhauer-Karnik) skale.
Razornom efektu zemljotresa doprinijelo je kumulativno dejstvo sa dva neuobičajeno jaka prethodna udara koji su se desili 26.10.1969. godine u 15 sati 36 minuta sa M=5.6 jedinica Rihterove skale i 27.10.1969. godine u 2 sata 55 minuta zemljotres sa M= 4.8 jedinica Rihterove skale.
FOTO: DRUŠTVENE MREŽE
Najveća razaranja su pretrpjele tadašnje opštine Banja Luka, Čelinac i Laktaši, ali je zemljotres izazvao oštećenja objekata u svim opštinama tadašnje Bosanske Krajine. Najteže posljedice po stanovništvo zemljotres je imao na banjalučkom području, gdje je povrijeđeno 1.117 osoba, a 15 izgubilo život. Veća ljudska stradanja izbjegnuta su zahvaljujući srećnoj okolnosti da je 26.10.1969. godine bila nedjelja, odnosno neradni dan, čime je izbjegnut masovni boravak radnika na radnim mjestima, kao i učenika i studenata u školskim objektima. Kako je zemljotres izazvao oštećenja objekata, Štab narodne odbrane je sutrašnji dan 27.10.1969. godine proglasio za neradni radi popisa šteta, tako da ni toga dana, kada se desio glavni udar, nije bilo masovnog boravka učenika u školskim objektima.
Na teritoriji opštine Banja Luka, koja je bila obrazovni i kulturni centar Bosanske Krajine, školski objekti pretrpjeli su najteže posljedice. Veća ili manja oštećenja nastala su na 131 školskoj zgradi. Značajnija oštećenja zabilježena su na 23 objekta osnovnih škola, 9 objekata srednjih škola i 3 objekta visokih i viših škola te jedan studentski i jedan đački dom. Obim razaranja govori i podatak da je od 346 učionica u osnovnim i srednjim školama nakon zemljotresa rad bilo moguće nastaviti u samo osam. Razaranja usljed zemljotresa 1969. godine i posljedice po školski fond u Banjoj Luci su bila takva da je Odluka Štaba za školstvo „da je 2/3 školskih objekata trajno neupotrebljivo“ pa su banjalučki učenici su školsku 1969/70. zajedno sa svojim profesorima pohađali i završili širom bivše Jugoslavije.
U nastavaku donosimo i mjere zaštite od zemljotresa, koje je pripremio Odsjek za poslove civiline zaštite i profesionalne teritorijalno vatrogasno-spasilačke jedinice.
Podsjećamo, oovodom obilježavanja 55 godina od razornog zemljotresa, koji je pogodio Banju Luku 1969. godine – danas u 09 časova i 11 minuta oglasiće se sirene sistema za obavještavanje i uzbunjivanje Grada Banja Luka.
Sirene će se oglasiti jednoličnim tonom u trajanju od 60 sekundi (znak za prestanak opasnosti), uz glasovnu poruku koja će najaviti aktiviranje sirena i razloge za istu aktivnost, a povodom obilježavanja 55 godina od razornog zemljotresa koji je pogodio Banju Luku 1969. godine.
