Stare i nove aleje: Stručnjak najavljuje sječu u jednom od najljepših drvoreda u Banjaluci

09.11.2023. | 19:13

Mada se vrijeme u posljednjih nekoliko dana stabilizovalo, olujni vjetrovi se u Banjaluci mogu očekivati i u narednim sedmicama.

Da li je tokom nevremena bezbjedno hodati i voziti se alejama, pogotovo onim najstarijim, posađenim prije skoro 150 godina, u doba Austrougarske?

Banjalučki meteorolog veteran Nebojša Kuštrinović, koji se bavi i problemima vezanim za klimatske promjene, nedavno je za Srpskainfo upozorio da je drvoredima potrebna temeljit sistematski pregled, da bi stručnjaci utvrdili koje drvo treba liječiti, a koje se mora posjeći i zamijeniti mladim stablom.

Davor Lahovski, magistar hortikulture, koji je u Gradskoj upravi zadužen za zaštitu zelenih površina, parkova i drvoreda, kaže da takav “sistemaski pregled” nije potreban, jer se stanje stabala u drvoredima kontroliše svakodnevno.

“Logično je da s vremenom dolaze i oštećenja i bolesti, jer i drvo je živo biće i ima svoj rok trajanja. Ipak, često smo i mi iznenađeni, jer ima stabala, koja koja su vidljivo oštećena, ali odolijevaju olujama, a ima i onih koja su naizgled jaka i stamena, ali ih vjetar polomi”, kaže Lahovski.

On podsjeća da su najstarije banjalučke aleje, one podignute u doba Austrougarske, u glavnoj gradskoj ulici, te u Kozarskoj i današnjoj Aleji Svetog Save.

Posječeno 70 stabala

“Među najstarija spadaju i stabla u parku “Mladen Stojanović”, drveće iza zgrade Arhiva RS, kao i borovi u Akvani i ispred Narodnog pozorišta RS”, kaže Lahovskih.

On dodaje da u “austrougarskim” drvoredima dominiraju lipa, kesten i platani.

“Mada u prirodi ovo drveće ima znatno duži životni vijek, u gradskim uslovima, nakon 150 godina, dolazi do oštećenja i bolesti. Neka od tih oštećenja su vidljiva golim okom, a neka se mogu otkriti samo dubinskim pregledom”, kaže Lahoski.

Na pitanje da li Banjalučani mogu mirno šetati starim alejama, Lahovski odgovara da se “za vrijeme oluja ipak treba kloniti takvih šetnji”.

“Naravno da treba izbjegavati i vožnju tim ulicama, jer nikad se ne zna na kojem se drvetu može otkinuti grana”, kaže Lahovski.

On dodaje da se u posljednje vrijeme stalno izdaju nalozi za intervencije, pa čak i za uklanjanje stabala koja mogu predstavljati potencijalnu opasnost i da je samo ove i prošle sezone bilo ozbiljnih intervencija u desetak banjalučkih ulica.

Praksa pokazuje da stanje nije najteže u najstarijim drvoredima, prenosi Srpskainfo.

“Prošlog ljeta smo u Ulici Stepe Stepanovića uklonili 60 do 70 stabala američkog javora, koja su zasađena krajem pedesetih godina prošlog vijeka”, kaže Lahovski i dodaje da je svako uklonjeno stablo zamijenjeno novom mladicom.

Objašnjava da je američki javor, kakav je zasađen na Starčevici, brzorastuća vrsta, ali da sa njim ima problema, pogotovo kad su u pitanju ženski primjerci ovog drveta, koji su krtiji od muških.

Stručnjaci procjenjuju da je trenutno stanje najalarmantnije u Ulici Kralja Petra Drugog u Novoj Varoši, u jednom od najljepših drvoreda u gradu, gdje je potrebno ukloniti dvije trećina stabala i zamijeniti ih novima.

“Ne znam kada ćemo to raditi, sve zavisi od raspoloživog novca, ali nadam se da će to biti na proljeće, ili najkasnije na jesen iduće godine”, kaže Lahovski.

Stare i nove aleje

Najstarije banjalučke aleje podignute su u doba Austrougarske, od 1882. do 1885. godine. Pod nadzorom generala i plemića Alfreda fon Jelsona, vojska je tada zasadila 17 kilometara drvoreda, sa oko 4.700 stabala.

Tradicija sađenje drvoreda nastavljena je i tokom Kraljevine Jugoslavije i čuvenog bana Tise Milosavljevića, a potom i u Titovoj Jugoslaviji.

Kako navode u Gradskoj upravi, u posljedniih 10 godina u Banjaluci je zasađeno nekoliko novih drvoreda. Posebno su ponosni na drvorede u Ulici Olimpijskih pobjednika, u blizini Vlade RS, te u Bulevaru Živojina Mišića, koji vodi ka naselju Ada.

“U tom drvoredu, na potezu od Konzulata Hrvatske do “Incelovog” mosta, zasađen je crveni javor, koji je za samo godinu dana tako lijepo napredovao da je danas jedan od najljepših u gradu”, kaže Davor Lahovski.