Vječna misterija… Korona nije zaustavila “otkrivanje tajni” banjalučke tvrđave Kastel

04.05.2021. | 20:49

Pandemija virusa korona nije zaustavila otkrivanje tajni koje kriju zidine tvrđave Kastel, pa su tako, u toku istraživanja koja su sprovedena prošle godine, pronađena još tri skeletna ostatka.

Taj pronalazak je obogatio istraživanje iz 2019. godine, kada su pronađena dva skeleta, što je ujedno bio i jedan od početaka ulaska u svijet istorije koju vijekovima čuvaju ove zidine.

“Prije dvije godine, kada smo počeli sa iskopavanjima, evidentirali smo dva ljudska skeleta, a tokom protekle godine još tri, što je naše najnovije otkriće”, kazala je arheolog u Muzeju RS, Ivana Pandžić, te dodala da preciznih podataka o ovom otkriću, još uvijek, nemaju.

“Trenutno je sve to preliminarno, nemamo detaljnih i konkretnih podataka o pronađenim skeletima. Aplicirali smo za neka dodatna sredstva za antropološke analize koje moraju da se rade izvan granica BiH. Nakon što sve objedinimo, prezentovaćemo rezultate javnosti”, kazala je ona za Srpskainfo.

Iako su nastavili sa istraživanjem koje je dovelo do novih značajnih otkrića, Pandžićeva ističe da je pandemija virusa korona postavila određene prepreke i na njihovom putu ka otkrivanju tajni koje čuvaju zidine Kastela.

“Ovaj projekat je pokrenut u vidu škole arheologije, koja je pokrenuta s namjerom da se studenti filozofskih fakulteta iz Banjaluke i Pala upoznaju sa osnovnim principima rada arheoloških istraživanja, ali u toku prošle godine, dolaskom pandemije virusa korona i stupanjem na snagu određenih epidemioloških mjera, studenti sa Pala nisu prisustvovali istraživanju, jer smo se vodili zdravstvenim preporukama”, kazala je Pandžićeva. Ona je dodala da će u oktobru ove godine, prema dogovoru koji su postigli sa profesorima fakulteta u Palama, ukoliko se stvore uslovi za to, istraživanjima prisustvovati dvije generacije njihovih studenata, zajedno sa studentima iz Banjaluke, kako niko od mladih ljudi ne bi ostao uskraćen za praksu.

Nastavak otkrivanja tajni banjalučke tvrđave, kaže ona, pored onoga što diktira epidemiološka situacija, zavisiće i od finansijskih mogućnosti.

“S obzirom na to da Društvo arheologa RS vodi ovaj projekat, oni apliciraju i sredstva, ali se ne mogu baviti istraživanjima, odnosno iskopavanjima. Za taj dio su zadužene registrovane institucije. I ove, kao i prethodnih godina, objavljen je konkurs na koji se Društvo javlja, i ja se nadam da će, s obzirom na dobre rezultate koje smo imali prošlih godina, i ove godine istraživanje biti nastavljeno”, kazala je Pandžićeva.

Turistička ponuda

Ona je naglasila da je put ka otkrivanju tajni koje počivaju pod zemljom Kastela, ujedno i put ka bogaćenju kulturne istorije ove tvrđave, što bi moglo doprinijeti turističkoj ponudi grada na Vrbasu. S tim je saglasna i portparol Turističke organizacije grada Banjaluka, Branka Branković, koja ističe da je otkrivanje nepoznate istorije, sklupčane među zidinama Kastela, otkrivanje i nove ponude koje bi mogla biti atraktivna turistima koji doputuju u grad na Vrbasu.

“Poznato je da je ova tvrđava najstarije zdanje u našem gradu, ali nikada nije otkriveno otkad datira. Prema nekim arehološkim otkrićima, može se reći da pripada praistoriji. Kao takvo zdanje, samo po sebi je jedinstvena i veoma značajna lokacija za turističku ponudu grada. Dobro su poznate manifestacije koje se održavaju na ljetnjoj sceni Kastela i koje su postale pravi magnet za turiste, ali postepeno otkrivanje misteriozne istorije zidina, moglo bi povećati priliv ljubitelja kulture i istorije u Banjaluku”, kazala je Brankovićeva i dodala da svi obilasci u Banjaluci započinju i završavaju upravo na Kastelu.

OTKRIĆA

Istraživanja na tvrđavi Kastel su započela 2018. godine, kada su urađena geofizička snimanja. Do arheoloških otkrića je došlo tokom čišćenja lokaliteta Dvorište dva u okviru projekta “Škola arheologije-Kastel 2019”. Pored skeletnih ostataka, pronađena je i keramika iz srednjeg veka, lula iz turskog perioda, kao i recentni materijal iz 18. i 19. veka.