Žive sjećanja na banjalučke Jevreje: Grad u projektu očuvanja kulturnog nasljeđa jedne epohe

29.03.2021. | 08:06

Gospodska ulica nekada je bila nezamisliva bez tradicionalnih i raskošnih jevrejskih radnji. Prvi bioskop u gradu na Vrbasu otvorili su Jevreji, a donijeli su i prvi rendgen aparat.

U znak sjećanja na jevrejske porodice, koje su obilježile jednu epohu u kulturnom i ekonomskom razvoju Banjaluke, grad realizuje projekat “Iskorištavanje zaboravljenog jevrejskog kulturnog nasljeđa u dunavskoj regiji – Rediskaver (Rediscover)”.

Iz Odjeljenja za kulturu, turizam i socijalnu politiku za Glas Srpske su istakli da je projekat podržan kroz transnacionalni program “Dunav” Evropske unije.

“Značaj ovog projekta ogleda se u podizanju svijesti o jevrejskom kulturnom nasljeđu grada, o kojem se nije mnogo govorilo od Drugog svjetskog rata, ali i u uvrštavanju grada na evropsku mapu kulturnog turizma”, rekli su iz ovog Odjeljenja.

Naglasili su da su kroz “Rediskaver” izrađeni LjR kodovi, virtuelna šetnja i aplikacija za pametne uređaje.

“Skeniranjem LjR kodova dobijaju se informacije o sinagogama koje su se ovdje nalazile, a virtuelna šetnja pruža informacije o prodavnicama u Gospodskoj ulici koje su držali Jevreji i o kućama jevrejskih porodica”, naveli su iz odjeljenja. Objasnili su da QR kodovi čine stalnu izložbenu postavku u Jevrejskom kulturnom centru te da su instalirani na digitalni turistički info-pult na Trgu Krajine.

“Takođe, aplikacija pod nazivom “Jevrejska kulturna baština” može se preuzeti sa platforme ‘Gugl plej'”, saopštili su iz odjeljenja. Istakli su da je u planu kreiranje tematske turističke rute zasnovane na jevrejskom kulturnom nasljeđu, kao i plan da se ona uklopi u turističku ponudu grada.

“Kroz projekat kreirana je virtuelna izložba jevrejskog nematerijalnog nasljeđa, koja se sastoji od pet video-snimaka o istoriji i kulturi jevrejske zajednice i o jevrejskim porodicama. Prije svega, o doprinosu porodice Poljokan i njihovom misterioznom ubistvu na početku Drugog svjetskog rata te o porodicama Katan, Baruh i Levi, čiju istoriju su ispričali njihovi potomci”, poručili su iz odjeljenja.

Dodali su da su se zahvaljujući ovim snimcima upoznali potomci porodica Levi i Klindić.

“Porodica Levi je saznala da su tokom Drugog svjetskog rata njihove pretke spasili preci Klindića. Video-zapisima je ovjekovječeno i svjedočenje potomaka Jelene (Klare) Baruh, o njenom preživljavanju logora “Aušvic” i dolasku u grad na Vrbasu, ali i zanimljivo poređenje života u Banjaluci i Izraelu koji su zabilježeni od potomaka porodice Katan”, poručili su iz odjeljenja i dodali da se svi snimci mogu pogledati na Jutjub kanalu grada.

Saradnja

Iz odjeljenja kažu da je nosilac projekta opština Segedin te da su partneri gradovi Galati, Temišvar, Regensburg, Murska Sobota, Osijek, Kotor, Subotica i Banjaluka.

“Ovo je prvi projekat prekogranične saradnje Gradske uprave, što daje referencu za učestvovanje u ostalim sličnim programima EU”, rekli su iz ovog odjeljenja.