Daleko zarazniji: Mutirani sojevi korona virusa preuzeli primat nad izvornim

12.04.2021. | 17:19

Kod više od 80 odsto pacijenata koji su pozitivni na SARS-CoV-2 i koji se liječe u Univerzitetskom kliničkom centru RS prisutan je mutirani virus, koji je daleko zarazniji od izvorne korone, a dominira takozvani britanski soj.

Ovo su za Srpskainfo potvrdili u UKC RS, naglasivši da je, pošto je došlo do prodiranja nove varijante virusa u populaciju, u kratkom vremenskom periodu obolio veoma veliki broj ljudi, što je uslovilo i povećanja broja smrtnih ishoda.

S obzirom na činjenicu da je krajem februara primjećen izuzetan porast pozitivnih rezultata od ukupnog broja obrađenih testova, te povećanje broja hospitalizacija, kao i ponovno obolijevanje osoba koje su već prebolovale kovid 19, u ovoj zdravstvenoj ustanovi su sproveli ispitivanje kako bi se pratila dinamika cirkulisanja mutantne forme. Iz prvog seta uzoraka, koji obuhvata period prve polovine marta, odabrana su 93 uzorka, koja su pokazala da je mutantna forma bila prisutna u 66,66 odsto uzoraka, odnosno dvije trećine testiranih.

Mutacija

Kako kaže prof. dr Maja Travar, načelnica Zavoda za kliničku mikrobiologiju UKC RS, ovaj soj sada je prisutan kod 80,6 odsto hospitalizovanih. Objašnjava da je riječ o soju s genskom mutacijom na genu koji kodira spike protein (N501Y).

“Najznačajnija karakteristika takozvanog britanskog soja virusa je povećana transmisija u populaciji zbog mutacije na genu za spike protein, koji je odgovoran za vezivanje virusa na ćeliju. Zbog većeg broja društvenih kontakata i mobilnosti trenutno je inficiran veliki broj mlađih, posebno radno sposobnih osoba. Među ovim osobama trenutno ima značajan broj hospitalizovanih”, kaže za Srpskainfo dr Travar, upozorivši da inficirane mlađe osobe mogu da prenesu virus starijim članovima domaćinstva, koji često obolijevaju kliničkom slikom koja zahtijeva hospitalizaciju.

Prema njenim riječima, koinfekcija s dva različita soja virusa je rijedak slučaj.

“Kod nas je potvrđena kod samo jednog pacijenta. Prema našim saznanjima, ne postoji razlika u kliničkoj slici kod ovakvih pacijenata niti u ishodu liječenja”, kaže dr Travar.

Šta je poznato

U Institutu za javno zdravstvo RS, u skladu s podacima iz zemalja u regionu i trenutnom epidemiološkom situacijom, očekuju da je i kod nas sve dominantniji britanski soj.

“Još nema ujednačenih naučnih podataka u vezi s kliničkim ishodima povezanih sa ovim sojem. Ali ono što sigurno znamo jeste da se britanski soj B.1.1.7 brže prenosi u odnosu na izvorni soj. Usljed veće stope prenosa dolazi do većeg broja novooboljelih slučajeva. Posljedično, povećava se i broj osoba kojima trebaju usluge zdravstvenog sistema, te  broj osoba koje imaju veći rizik za razvijanje teže kliničke forme bolesti. To dovodi do porasta broja smrtnih slučajeva”, ističe epidemiolog u Institutu za javno zdravstvo RS, dr Jelena Đaković Dević.

Prema njenim riječima, ljekari iz bolnica širom Srpske navode da je u ovom periodu pogoršanja epidemiološke situacije, u odnosu na prethodni period, više hospitalizovanih mlađih osoba koji razvijaju teže kliničke forme bolesti, te da je više osoba kojima je potrebna kiseonička podrška.

Način borbe

Objašnjava da se mutacije virusa SARS-CoV-2 dešavaju od početka epidemije i da nisu neobična pojava u svijetu virusologije.

“Mutacije su promjene koje se dešavaju u strukturi virusa, a koje virusu omogućavaju da se bolje prilagodi svom okruženju, te da izbjegne prepreke koje mu postavlja imuni sistem čovjeka. Neke mutacije mogu dovesti do promjena u karakteristikama virusa, poput toga da se virus brže širi ili da razvija teže kliničke slike. Kada virus ima visok stepen transmisije u populaciji i uzrokuje mnoge infekcije, vjerovatnoća mutacije virusa raste. Što više mogućnosti virus ima za širenje, to se više replicira, a time ima veće mogućnosti da pretrpi određene promjene”, kaže dr Đaković Dević i naglašava da je, upravo zbog toga, bitno da proces vakcinacije teče brže od mogućnosti virusa da se mijenja i da se pojavi varijanta virusa koja je manje otporna na vakcine i koja može dovesti do većeg broj reinfekcija.

Ljekari takođe naglašavaju da se protiv novih sojeva bori kao i protiv izvorne korone, a to je poštivanje svih epidemioloških mjera i pravovremeno liječenje.

Vakcinacija

U IJZ kažu da je efektivnost trenutnih vakcina protiv novih sojeva još predmet istraživanja.

“Neki podaci iz pojedinih studija sugerišu da neke od vakcina pokazuju manju efektivnost protiv soja virusa koji je prvi put otkriven u Južnoafričkoj Republici (B.1.351.). Za sada sve vakcine protiv kovida 19, koje se trenutno koriste, štite od komplikacija ove bolesti i od umiranja”, naglašava dr Đaković Dević.

U slučaju da se u budućnosti neka od vakcina pokaže manje efektivnom protiv jednog ili više sojeva, kako ističe, neće biti nemoguće promijeniti njen sastav, kako bi se ostvarila potpuna zaštita i od tih sojeva virusa.

“U ovom trenutku je najvažnija vakcinacija što većeg broja ljudi, jer se na taj način smanjuje mogućnost dalje cirkulacije virusa i razvoja sojeva na koje bi vakcine pokazivale veću otpornost”, poručuje dr Đaković Dević.