Danas su Časne verige, ovaj običaj valja ispoštovati

29.01.2022. | 07:53

Srpska pravoslavna crkva i vernici danas obeležavaju Časne verige, dan kada je Sveti Petar okovan i mučen.

Iako nisu crveno slovo u kalendaru Srpske pravoslavne crkve, Časne verige, koje se u narodu nazivaju još i “Verižnjaci”, “Verižice”, “Kuke i verige”, spadaju među deset najvećih slava. Poslije smrti Isusa Hrista i vaznesenja počinje proganjanje hrišćana koje je trajalo više od 300 godina. Carev namjesnik Irod, upravnik Galileje, pogubio je Jakova, brata Jovanovog i, na podsticanje Jevreja, zapovijedi da uhvate Petra i bace ga u tamnicu. Petar je u tamnici spavao okovan između dva vojnika, i noć pred izvođenje na sud, zasvijetle se cijela tamnica i anđeo kucnu Petru po rebrima, probudi ga pa mu reče: “Ustani, obuj se i opaši se, pa hajde sa mnom”. Petar ustade, a okovi mu spadoše s nogu, pa pođe s anđelom. Vojnici su spavali kao mrtvi, pa anđeo provede Petra pored straže, a kad su došli do gvozdene gradske kapije, ona se sama otvori i tako se Petar oslobodi zatvora, i vjerovatne smrti.

Verige koje su spale sa Petra hrišćani su sačuvali koliko zbog uspomena na svetog Petra, toliko zbog njihove iscjeliteljske moći. Narodno je vjerovanje da su se mnogi bolesni ljudi izliječili, samo kada su dodirnuli verige. Jerusalimski patrijarh sveti Juvenal, dao je verige carici Evdokiji, prognanoj ženi cara Teodosija Mlađeg. Carica ih je prepolovila, pa jednu polovinu poslala crkvi Svetih apostola u Carigrad, a drugu polovinu dala kćeri Evdoksiji, ženi Valentinovoj u Rim. Evdoksija je u Rimu podigla crkvu Svetog Petra i položila u nju ove verige, zajedno s oni u koje ga je okovao Neorn neposredno prije nego što je raspet na krst.

Po narodnom vjerovanju od Časnih Veriga nastaje blaže vrijeme, jer Bog usijanim verigama počinje da zagrijeva zemlju. Kosovsko stanovništvo praznuje Verižnjake zbog kuge, a stočari ih praznuju zbog stoke.

U srpskom narodu postoji običaj da se na današnji dan verigama, odnosno lancima, veže kućni prag i tako dom zaštiti od nečastivih ljudi i sila. U stara vremena vjerovalo se i da bi, u slučaju da danas odete na put, dom mogao da udari grom, da se zapali ljetina, stoku da zakolju vukovi. Narodno vjerovanje kaže da će onaj ko nosi odijelo šiveno na Časne Verige poginuti od groma.

Pošto praznik Časne verige nije obilježen crvenim slovom, danas ne postoje posebne zabrane kada su kućni poslovi, poput peglanja, čušćenja, pranja prozora, u pitnju. Šta više poželjno da se kuća sredi da blista, pošto se Sveti Petar smatra zaštitnikom doma i porodice.