Diploma više nije mjerilo: Znanje u državama kao BiH se više ne cijeni

04.09.2024. | 07:13

Prema najnovijim podacima Eurostata, Bosna i Hercegovina se nalazi na posljednjem mjestu u Evropi po stopi visokoobrazovanih stanovnika, sa svega 16 odsto odraslog stanovništva koje posjeduje visoku stručnu spremu, a naši sagovornici ističu da je ovo poražavajući, ali i podatak za uzbunu.

Vladimir Vasić, sociolog iz Istočnog Sarajeva, kaže u razgovoru za “Nezavisne novine” da je ovo za uzbunu, te poziv nadležnim institucijama da na svim nivoima pristupe rješavanju problema koji bi mogao imati odjek u godinama koje dolaze.

“Došli smo u takvo stanje društva da obrazovanje nije pozitivno afirmisano. Institucije, ali i sistem imaju takav odnos prema obrazovanju gdje se ne cijeni diploma, nego se cijeni neka druga lojalnost”, kazao je Vasić.

Dodaje da to polako dolazi na naplatu jer, kako kaže, mladi imaju otpor prema nastavku visokoškolskog obrazovanja s obzirom na to da vide u kojem se pravcu društvo kreće.

“Znanje kao važan resurs ne dolazi do izražaja u državi kakva je BiH upravo zato što imamo visoku stopu korupcije, visoku stopu kriminala i što imamo visoku stopu političko-partijske korupcije. U BiH je nevažna diploma, nevažno šta znate i kakve kompetencije imate, već je bitno da ste lojalni određenoj političkoj strukturi”, kazao je Vasić.

Dodaje da je još jedna pogubna situacija za BiH to što dobar dio mladih, visokoobrazovanih ljudi sa velikim resursima znanja odlazi iz ove države.

“Nažalost, mislim da će ova negativna stopa, odnosno negativna tendencija rasta, ići u tom pravcu da mladi neće da se odluče za visoko obrazovanje ukoliko na ključne pozicije u društvu ne dovedemo zaista ljude koji su to fer i pošteno zaslužili”, zaključio je Vasić.

S Univerziteta u Banjaluci kažu da je, od kada je osnovan Univerzitet 1975. godine pa da danas, obrazovano 50.000 studenata koji su završili prvi ciklus studija na Univerzitetu.

“Danas na Univerzitetu studira oko 15.000 studenata iz Srpske, ali i iz inostranstva, i ono što je bitno jeste da zajedno sa resornim ministarstvom iz godine u godinu radimo na tome da poboljšamo uslove rada i studiranja”, kazali su iz Univerziteta te dodali da ispunjavaju sve uslove da školuju stručnjake iz svih oblasti.

Podsjetimo, na vrhu liste najobrazovanijih evropskih država nalaze se Irska i Švedska.

U Irskoj 51 odsto stanovnika ima završen fakultet, dok u Švedskoj taj postotak iznosi 47 odsto.

Od susjednih zemalja Slovenija ima 31 odsto visokoobrazovanih, Hrvatska 27 odsto, a Srbija 25 odsto.

Razlike u obrazovnim sistemima i trajanje obaveznog obrazovanja takođe igraju važnu ulogu u ovim statistikama.

Većina evropskih država zahtijeva obavezno obrazovanje koje traje između 10 i 12 godina, ali postoje i izuzeci.

Na primjer, Francuska ima najduže obavezno obrazovanje, koje traje 15 godina. Djeca u Francuskoj započinju školovanje sa samo tri godine i završavaju sa 18.

S druge strane, u Belgiji, Mađarskoj, Rumuniji i pet njemačkih pokrajina obavezno školovanje traje najmanje 13 godina.

Nasuprot tome, obavezno obrazovanje u Poljskoj, Sloveniji i Estoniji traje devet godina, dok u Hrvatskoj djeca pohađaju obaveznu školu samo osam godina.