Građani nemaju novca ni za osnovne potrebe: Inflacija raste, ali i krađe u trgovinama

08.12.2022. | 08:53

Inflacija u Bosni i Hercegovini premašila je 17 odsto. Kao posljedica učestalih poskupljenja pojavile su se krađe u marketima, uglavnom mliječnih i suhomesnatih proizvoda.

U Pokretu potrošača kažu da su krađe pokazatelj kupovne moći stanovništva u BiH. Ekonomski stručnjaci apeluju na vlasti u BiH da donesu antiinflatorni program i mjere fiskalne politike.

Građani kažu da su cijene u marketima mnogo veće od statističkih pokazatelja. Poskupljenja su gotovo svakodnevna.

Haos na tržištu

Zbog galopirajuće inflacije u BiH građani se hrane sve slabije i u trendu su odricanja od kupovine uobičajenih namirnica. Najviše frustrira potpuni izostanak mjera vlasti na svim nivoima, dok građani usljed poskupljenja pune budžetske kase, kažu u Pokretu potrošača Futura. Ističu da trgovci ostvaruju ekstraprofit i da im nije problem platiti kaznu, ukoliko ih inspekcija kazni zbog ograničenja marži.

– Potrošačka korpa je prešla 3.000 KM za prosječnu porodicu treba oko 1.500 KM za hranu. Mnogi prehrambeni proizvodi skuplji su od svih zemalja u regionu, pa čak i od EU i Amerike i tu nema opravdanja – tvrdi predsjednik Udruženja za zaštitu potrošača Futura Marin Bago.

Cijene hrane u oktobru su veće za 26 odsto, režijski troškovi za 23 odsto. Najviše su porasle cijene uglja, peleta i drva za 49 odsto, kao i mlijeka, mliječnih proizvoda i jaja za skoro 40 odsto. Otkupna cijena mlijeka je marku i sedam feninga, a u marketima se prodaje po gotovo tri marke.

– Nije poskupilo dovoljno da bude rentabilno. Mi nemamo uticaja na poskupljenja u trgovinama. Haos je na tržištu – ističe predsjednik Udruženja poljoprivrednika – mljekara RS Vladimir Usorac, piše Avaz.

Jedina zemlja u regionu koja nije reagovala na inflaciju

Ekonomski stručnjaci ističu da je BiH jedina zemlja u regionu koja nije reagovala na inflaciju niti donijela mjere za ublažavanje posljedica ekonomske krize. Potpuno odsustvo interesa za život građana.

– Nema nikakvog programa, inflacija je van kontrole i vlada tu može djelovati, ima široku lepezu, domenu fiskalne politike, kao što je subvncionisanje privrednih subjekata i građana, jer se značajna sredstva slivaju u UIO – smatra profesor na Ekonomskom fakultetu u Sarajevu Aziz Šunje.

– Gorivo je jedna od značajnih komponenti koja utiče na cijene. Smanjenjem akcize ili ukidanjem PDV na osnovne životne namirnice. U Poljskoj je ukinut, u Turskoj smanjen na jedan odsto, sve ostale zemlje su intervenisale osim BiH – ističe ekonomski analitičar Zoran Pavlović.

Veću stopu inflacije od BiH u regionu ima samo Sjeverna Makedonija. U BiH je u odnosu na zemlje regiona najskuplje brašno i maslac, a po cijeni ulja i šećera smo iza Slovenije, a po cijeni mlijeka iza Srbije i Slovenije.