Nakon vatre, podaci će se “čupati” iz računara! Elektroprivreda: Sporove nastavljamo naredne sedmice

12.10.2023. | 13:33

Nakon što je u požaru koji je u ponedjeljak zahvatio zgradu Elektrokrajine u Banjaluci, uništen dio arhiva Elektroprivrede Republike Srpske, prije svega predmeti za koje su u toku parnični postupci pred sudovima, iz ove kompanije za BL portal kažu da ta dokumentacija, ipak, nije zauvijek izgubljena.

Prema njihovim riječima, postupci pred sudovima trebalo bi da budu nastavljeni krajem naredne sedmice, jer su predmeti sačuvani na računarima.

„Svi dokumenti se protokolišu, dakle, svaki dokument koji uđe u Elektroprivredu se protokoliše, skenira, čuva se i u digitalnoj i u fizičkoj formi, odnosno na papiru. Svaki dokument koji dobije broj protokola automatski se skenira i sačuva u računaru“, objašnjava Ana Bokonjić Buha, portparol Elektroprivrede.

Prema njenim riječima, čuvanje dokumenata na računarima spasilo je podatke Elektroprivrede, jer se očekuje da će ovi predmeti biti “vraćeni u život” sa hard diskova.

„Na diskovima stoji sva građa, ali se sada mora sve prebaciti na nove računare i to moraju uraditi službenici kada se vrate na posao. Sa tih kompjutera se moraju povratiti dokumenti i skinuti, da bi se pripremili papiri, koji se i nose na sudove“, navodi Bokonjićeva.

Upravo zbog tog procesa Elektroprivreda je od sudova zatražila da privremeno obustave predmete i prestanu sa zakazivanjem ročišta, a u pitanju su uglavnom procesi koji se odnose na tužbe prema neplatišama električne energije.

„Da mi ne bi nepojavljivanjem na sudu i nedostatkom materijalne dokumentacije imali trošak, i da ne bi te sporove, našim nepojavljivanjem, automatski izgubili, obavijestili smo sudove da sada obustavljamo predmete“, objašnjava naša sagovornica i dodaje da će krajem sljedeće sedmice radnici dobiti nove kompjutere na koje će im sporni predmeti biti prebačeni.

Najbolje rješenje digitalna arhiva u sigurnim centrima podataka

Spasavanje arhivskih dokumenata iz računara jeste jedno od rješenja, ali svakako nije konačno, kažu stručnjaci iz oblasti arhiviranja, koji konstatno podsjećaju na sve prednosti digitalne arhive sa kojom kuburi većina institucija i kompanija u Srpskoj.

Oni objašnjavaju da je primarni metod zaštite dokumenata od požara upravo digitalizacija, koja podrazumijeva skeniranje i pretvaranje fizičkih dokumenata u digitalne formate, stvarajući tačne replike kritičnih zapisa. Digitalne arhive mogu da skladište ogromne količine podataka, obezbjeđujući sveobuhvatnu rezervnu kopiju svih bitnih informacija.

Takođe, digitalne arhive se obično čuvaju van lokacije, u sigurnim centrima podataka. Ovo geografsko razdvajanje obezbjeđuje da digitalni zapisi ostanu bezbjedni u slučaju požara ili drugih katastrofa.

Skoro pa “svemoguća” digitalna arhiva u svojim rješenjima koristi i replikaciju podataka u realnom vremenu, što osigurava da se za digitalne zapise kontinuirano prave rezervne kopije i ažuriraju se, čim se kreira novi dokument ili modifikuje postojeći.

Arhivisti kažu da je suvišno i govoriti o tome koliko je lakše upravljati takvom vrstom arhiva, u smislu pretraživanja i dostupnosti svih podataka uz nekoliko klikova. Stručnjaci iz ove oblasti ne spore da je digitalizacija arhiva, naročito onih većih i obimnijih, ozbiljno ulaganje, ali je, sa druge strane, i investicija za budućnost.

Činjenica je da su ono što sada u većini institucija, ustanova i kompanija zovemo arhivama, zapravo prašnjavi arhivski depoi ispunjeni papirnim dokumentima koji, u slučaju požara, postaju “pogonsko gorivo”.

Na kraju, struka upozorava da je gubitak nezamjenljivih zapisa ponajmanje materijalna stvar, jer to sa sobom može povući i gubitak reputacije, pravnih obaveza i kompletnog istorijata i ugleda.

Srđan Banović, BL portal