Notari neće u manje sredine: Uzalud konkurs kad je manja zarada
26.03.2024. | 11:31Ministarstvo pravde RS u potrazi je za notarima u 40 lokalnih zajednica za koje su mahom i ranije raspisivani konkursi, ali su mjesta ostala upražnjena jer, tvrde upućeni, potencijalni kandidati ne vide ekonomsku računicu u sredinama sa malim brojem stanovnika i nerazvijenom privredom.
Prema konkursu koji je juče objavljen u “Glasu Srpske” i na sajtu Ministarstva pravde RS, traži se po jedan notar za Sokolac, Istočni Stari Grad, Trnovo, Berkoviće, Bileću, Višegrad, Vlasenicu, Vukosavlje, Gacko, Donji Žabar, Istočni Drvar, Istočni Mostar, Jezero, Kalinovik, Kneževo, Kostajnicu, Krupu na Uni, Kupres, Lopare, Ljubinje, Miliće, Nevesinje, Novo Goražde, Osmake, Oštru Luku, Pelagićevo, Petrovac, Petrovo, Ribnik, Rogaticu, Rudo, Srbac, Srebrenicu, Stanare, Han Pijesak, Čajniče, Šekoviće, Šipovo, Prnjavor i Šamac. Veliki broj pomenutih lokalnih zajednica bio je na spisku u konkursu koji je Ministarstvo pravde raspisalo u maju prošle godine, ali su mjesta, po svemu sudeći, ostala nepopunjena.
Predsjednik Notarske komore RS Borislav Radić kaže za “Glas” da resorno ministarstvo ima zakonsku obavezu da konkurs za popunjavanje upražnjenih mjesta raspisuje svakih šest mjeseci, navodeći da je pitanje održivosti notarske kancelarije glavna kočnica kandidatima da se ne prijavljuju.
– Cilj je da se građanima u njihovoj lokalnoj zajednici omogući zadovoljavanje pravnih potreba koje se sprovode u notarskim kancelarijama. Kandidata nema, odnosno interesovanje je slabo, vjerovatno zbog samih opština za koje se raspisuje konkurs. Nedostatak investicija u tim sredinama i mali broj stanovnika su glavne prepreke ljudima da se prijave jer su svjesni da im posao ne bi bio isplativ, odnosno da ne bi mogli pokriti sve troškove koji idu uz notarsku kancelariju poput plata saradnika, obaveza prema državi, Notarskoj komori i slično – pojasnio je Radić.
On je naveo primjer prometa nepokretnosti, ističući da kuće, stanovi i zemljište u malim sredinama imaju manju vrijednost, što utiče na visinu naknade koju notar, u skladu sa zakonom, može da naplati od klijenta za sklopljeni pravni posao.
Radić dalje navodi da nepopunjavanje notarskih mjesta u svim sredinama nema negativne posljedice po Srpsku i njene institucije, ali ima po građane.
– To sve indirektno utiče na rast troškova stanovništva u sredinama koje nemaju notara jer da bi građani izvršili svoje pravne poslove koje imaju, moraju putovati do najbližeg grada ili opštine u kojoj postoji notar. To iziskuje veće troškove prevoza i gubljenje vremena. Oni koji rade moraju uzeti slobodan dan. Mnogo bi jednostavnije bilo da notarske kancelarije postoje u svim lokalnim zajednicama – naveo je Radić.
Ministarstvo pravde RS je novim Zakonom o notarskoj službi, koji je u primjeni od 2021. godine, predvidjelo najmanje jedno službeno sjedište notara u svakoj lokalnoj zajednici, ukinuvši raniji kriterijum da jedan notar ide na 20.000 stanovnika.
Uslovi
Zainteresovani kandidati koji žele da konkurišu za notara moraju biti državljani BiH, poslovno i zdravstveno sposobni, kao i da nisu osuđivani na kaznu zatvora zbog izvršenja krivičnog djela, te da imaju položen notarski ispit.
– Uslov za polaganje notarskog ispita imaju kandidati koji su prethodno završili pravni fakultet i dvije godine radili u struci, nakon čega su položili pravosudni ispit. Sa položenim pravosudnim ispitom neophodno je da rade tri godine u struci, nakon čega se stiče uslov za polaganje notarskog ispita – pojasnio je Borislav Radić.
