Sutra su Mitrovske zadušnice: Evo šta bi trebalo da uradite!

05.11.2021. | 07:36

Pravoslavni hrišćani obilježiće sutra Mitrovske zadušnice, koje padaju uoči praznika Svetog velikomučenika Dimitrija.

Na Zadušnice se u crkvama služi Sveta liturgija i parastos na kojem sveštenik vinom preliva žito, a poslije službe se obilaze groblja.

Na grobovima se prislužuju svijeće, a sveštenici obavljaju pojedinačne parastose i čitaju molitve za preminule. Ako nije moguće otići na grob pokojnika, njima se služi pomen u crkvi.

Prema učenju Crkve, na Zadušnice se vjernici mole u hramovima i na grobljima za pokoj duša umrlih, a čine i milostinju.

U crkvenoj godini postoje četiri opšta zadušna dana: Zadušnice pred Vaskršnji post /uoči početka Velikog posta/, Duhovske zadušnice /uoči praznika Svete Trojice/, Miholjske zadušnice /uoči Miholjdana/ i Mitrovske zadušnice /uoči Mitrovdana/.

Zadušnice uvijek padaju u subotu, kada se organizuju i bogosluženja posvećena upokojenima, jer je Hristos dan uoči Vaskrsenja, koje se uvijek slavi u nedjelju, proveo u grobu.

U crkvi se na Zadušnice pominju i riječi Svetog Jovana Zlatoustog, jednog od najvećih bogoslova četvrtog vijeka hrišćanske propovijedi: “Pomozite pokojnima i pominjite ih. Ne oklijevajte da pomognete onima koji su otišli i prinesite vaše molitve za njih”.

Prema narodnom vjerovanju, svijeća upaljena na zadušnicu više vrijedi od svih svijeća upaljenih pokojnicima tokom godine. Kako bilježi etnolog Mile Nedeljković, u istočnoj Srbiji se čak vjeruje da svijeća zapaljena na ovaj dan gori do sljedećih zadušnica, i da bi, ako im se ne upali svijeća, mrtvi godinu dana bili u mraku.

Vjerovanje vezano za mitrovske zadušnice kod naših se predaka zvalo i zatvorene zadušnice, jer su o tom danu bili zatvarani grobovi. Naime, kako bilježi Nedeljković, grobove je o ljetnim zadušnicama otvorio sveti Petar, a on ih sada i zatvara.

Vjerovatno najinteresantniji detalj je da smo Mitrovske zadušnice preuzeli od Ruske pravoslavne crkve. Taj praznik je ustanovljen poslije pobjede Dimitrija Donskog na Kulikovskom polju 8. septembra 1380. godine. One su nastale kao spomen izginulim vojnicima u toj bici, a u našem narodu je ovaj dan dobio najširu namjenu u kultu mrtvih.