Ubijeni dok su slavili krsnu slavu: Tri decenije čekanja pravde za djecu i žene Jošanice

29.05.2022. | 16:17

U Gornjoj Jošanici kod Foče danas je obilježeno 30 godina od svirepog ubistva 56 mještana srpske nacionalnosti, među kojima i troje djece mlađe od 11 godina, koje je počinila muslimanska vojska iz Goražda na Nikoljdan, 19. decembra 1992. godine.

U osvit nikoljdanskog jutra prve godine rata, pripadnici vojske koja je sebe nazivala Armijom BiH ušli su iz pravca Goražda desnom obalom Drine u zaleđe srpskih položaja i paleći sve pred sobom, na kućnom pragu, dok su se spremali da slome slavski kolač, masakrirali srpske žene, starce i djecu.

Desetak zaselaka Gornje Jošanice izbrisano je sa geografske karte, popaljene su ne samo kuće, već i pomoćni objekti, uz nejač, ubijana je i stoka, a gdje su to stigli zločinci su čak posjekli i stabla voćaka.

Čitave porodice su stradale dok su slavile krsnu slavu.

Ubijeno je 56 mještana, a mnogi od njih na jeziv način, odsijecanjem dijelova tijela.

Među žrtvama bila je 21 žena i troje djece, koja su prethodnog dana sa roditeljima došla iz Foče da na selu dočekaju Svetog Nikolu.

Ugašeni su životi desetogodišnje Dragane Višnjić, njenog tri godine mlađeg brata Dražena i dvogodišnje Danke Tanović.

Dragana i Dražen stradali su zajedno sa mamom Olgom (31), tatom Dragoljubom (39), stricem Milanom (33), bakom Zorkom (64) i djedom Vukadinom Višnjićem (64).

Uz dvogodišnju Danku Tanović, ubijeni su i njena majka, baka, prabaka, tetka i ujak.

Dankina majka Zora Višnjić imala je 22 godine, a stradali su i dvije godine starija njena sestra Ranka i dvadesetogodišnji brat Vlatko Višnjić, njihova majka Goja (44) i Gojina majka Stojka (64).

Ubijeno je 16 Višnjića, devet članova familije Kulić, po pet u familijama Grujičić i Blagojević, zatim četvoro Davidovića, po troje Jegdića, Pljevaljčića i Stojanovića, dvoje Mićevića i Ivanovića, te po jedan član iz porodica Škipina, Stevanović, Jagodić i Tanović.

Jošaničanin Marijan Kulić, kome je poginula brojna rodbina, pita se zbog čega bi djeca, žene i starci mogli biti krivi.

“Jedino zato što su Srbi. Tu je bilo dijete od dvije i po godine, starica od osamdeset godina, žena unakaženih sa provučenim rukama kroz dojke, jezivo”, navodi Kulić.

U napadu na Jošanicu učestvovalo je 600 pripadnika takozvane Armije BiH, u 10 grupa raspoređenih na 10 jošaničkih zaselaka.

Poznati su naredbodavci iz ratnog predsjedništva opštine Goražde i vojnog vrha takozvane Armije RBiH, kao i neposredni komandiri jedinica na terenu, ali se još čeka da Tužilaštvo BiH, iz kojeg je u više navrata saopšteno da su istražne radnje u toku, podigne optužnice.

Mještanin Dejan Blagojević, koji je tog dana izgubio brojne rođake, komšije, kumove i prijatelje, ogorčen je što niko od zločinaca nije odgovarao.

“U tom strašnom i velikom zločinu masakriranja djece i starih, desio se jedan slučaj koji, takođe, treba pomenuti – jedan njihov vojnik pomogao je jednoj ženi da se spasi sa djecom. Nisu svi ljudi isti, ali je puno zločinaca bilo i puno je zločina počinjeno”, rekao je Blagojević.

Jošaničkim mučenicima poklonio se i general Milan Torbica, predstavnik Minstarstva rada i socijalno-invalidske zaštite Republike Srpske.

On je istakao da je sloboda svetinja za srpski narod i da je kroz istoriju uvijek stradavao u borbi za slobodu.

“To košta ovih nevinih žrtava, ali na nama je da ih sjećamo i gajimo kulturu pamćenja. Za ovaj zločin znaju se naredbodavci i izvršioci, ali ništa se ne pokreće, zato što živimo u nemogućoj državi”, rekao je Torbica.

Načelnik opštine Foča Milan Vukadinović istakao je da je poražavajuće da ni nakon 30 godina od strašnog zločina niko nije odgovarao.

“Koristim svaku priliku da govorim da probamo da utičemo na Tužilaštvo i Sud BiH da i srpske žrtve moraju imati pravdu, da se, prema srpskim žrtvama, mora donositi kao i prema ostalim žrtvama u BiH, jer je to jedini put ako želimo istinsko pomirenje, a sve ostalo ne vodi ničemu”, rekao je Vukadinović.

On kaže da izgradnjom Spomen-crkve i asfaltiranjem puta, ovo srpsko svetilište postaje mjesto sabiranja srpskog naroda, mjesto hodočašća, gdje će narod dolaziti da se krštava i vjenčava.

“Mislim da je to u pravom smislu vaskrsnuće Jošanice, i to je najmanji dug kojim možemo da se odužimo ovim ljudima koji su stradali za odbranu Republike Srpske”, rekao je Vukadinović.

Predsjednik Boračke organizacije Republike Srpske Aleksandar Savić kaže da je Jošanica jedno od najmasovnijih stradanja srpskih civila i boraca u proteklom ratu.

“Žao mi je da još niko nije odgovarao, a da li će ne znam. Čini mi se da Sud čeka da jednostavno niko ne ostane od svjedoka i da može da kaže `mi bismo htjeli, ali nema ko da svjedoči`. Nije to slučaj samo ovdje, čekaju da svi svjedoci pomru i onda počinju proces”, naveo je Savić.

On kaže da je Srbima ostalo da se mole Bogu da bar neko od ubica bude kažnjen.

Pomen parastos služen je kod spomenika u zaseoku Hodžići, a uz rodbinu stradalih i mještane, svijeće su prislućili i cvijeće položili predtavnici brojnih opštinskih i republičkih delegacija.

U selu Hodžići, na imanju Višnjića u blizini spomenika, izgrađena je i crkva u znak vječnog sjećanja na jošaničke mučenike.

Fočanska Boračka organizacija tradicionlano obilježava godišnjicu stradanja u Jošanici u maju povodom Ljetnog Nikoljdana, a crkva je ponijela ime svetih Ćirila i Metodija, koji se, takođe, proslavljaju u maju.