Za opstanak je neophodno uraditi dvije stvari: Kako povećati natalitet u Srpskoj?

13.08.2024. | 07:02

Darivanje svakog novorođenog djeteta, sufinansiranje postupka VTO, subvencionisanje boravka djece u vrtićima, obezbjeđivanje besplatnih udžbenika za prvačiće, besplatan prevoz učenika, stipendije… Ovo su pronatalitetne mjere kojima većina lokalnih zajednica u Srpskoj pokušavaju da stimulišu natalitet, odnosno, da motivišu bračne parove da proširuju svoje porodice.

Međutim, demografi upozoravaju da pare svakome dobro dođu, ali da novčane mjere definitivno neće popraviti natalitet.

Objašnjavaju da su, u ovom pogledu, bitne dvije mjere koje bi, dugoročno, mogle da dovedu do poboljšanja trenutne situacije.

– To su siguran i dobro plaćen posao za majke, te veća dostupnost i, po mogućnosti, besplatni vrtići. Kad kažemo dobar posao, misli se na posao koji nije na određeno i da žena ne zarađuje minimalac – naglašava za Srpskainfo profesor demografije Stevo Pašalić.

Prema njegovim riječima, ništa se ne može učiniti preko noći, posebno uz razloga što je naše tržište rada i dalje nerazvijeno.

– Takođe, u lokalnim zajednicama su ograničeni kapaciteti u javnim vrtićima a privatni su za većinu porodica preskupi – objašnjava Pašalić.

Ne negira da novčana davanja ne dođu dobro, ali da nisu presudna da se neko odluči na proširenje porodice.

– Pronatalitetne mjere u lokalnim zajednicama su prilično ujednačene i to je ono što opštine i gradovi mogu, s obzirom na to da se pronatalitetna politika kreira na državnom nivou – kaže Pašalić.

Iz banjalučke Gradske uprave poručuju da rođenje prvog i drugog djeteta stimulišu sa po 500 KM, rođenje trećeg djeteta sa po 700, te četvrto i svako naredno sa po 2000 KM.

– Grad i kroz mnoge druge mjere stimuliše natalitet. Tu su kartice zdravog djetinjstva za popuste u radnjama za trudnice, roditelje koji imaju djecu do 7 godina, te za sve samohrane roditelje i one čija su djeca sa poteškoćama. Sa 150 KM subvencionišemo boravak djece u privatnim vrtićima. Za drugo dijete subvencija je 200 KM, dakle, 350 KM za dvoje djece – kažu za Gradskoj upravi.

Iz Grada Derventa ističu da svako novorođeno dijete takođe daruju sa 500 KM.

– Starosna granica žena za podnošenje zahtjeva za VTO sada je 49 godina, što je za četiri godine više nego ranije. Do sada je iznos za nadoknadu troškova VTO bio 3.500, a od ove godine je 4.000 KM. U toku je i proširenje kapaciteta JPU „Trol“ u iznosu od 908.668 KM, iz vlastitih sredstava, što će znatno skratiti liste čekanja – kažu iz Grada.

Opština Ugljevik, između ostalog, za svako novorođeno dijete izdvaja od 400 KM do 700 KM, u zavisnosti od od zaposlenja roditelja i od toga koje je dijete po redu u porodici.

– Svakom bračnom paru za postupak VTO iz budžeta opštine izdvaja se 3.000 KM. Cjelodnevni boravak djeteta u vrtiću na mjesečnom nivou iznosi 95 KM. Opština Ugljevik za najmlađe organizuje besplatnu školu plivanja za uzrast od pet do 10 godina, besplatnu školu sporta, fudbala, košarke. Djeci ratnih vojnih invalida i nezaposlenih demobilisanih boraca dodijeli se pred polazak u školu po 150 KM – ističu u ovoj opštini.

Direktna podrška natalitetu: Evo koliko novca će Vlada RS obezbjediti za iduću godinu

U Gradu Zvornik kao prvu mjeru navode jednokratnu novčanu pomoć za rođenje djeteta – prvo i drugo dijete 400, a treće, četvrto i svako sljedeće po 600 KM.

– Među mjerama je i jednokratna novčana pomoć porodicama izrazito slabog materijalnog stanja, koje imaju troje i više školske djece. Finansiramo i jednu proceduru VTO, te subvencionišemo boravak djece u vrtićima i troškova prevoza učenika osnovne i srednje škole, koji nisu finansirani od strane Ministarstva prosvjete RS – ističu iz Odjeljenja za privredu i društvene djelatnosti.

Kako kažu u Gradskoj upravi Istočno Sarajevo, skoro svakodnevno reaguju i po pojedinačnim zahtjevima građana.

– Riječ je o jednokratnoj novčanoj pomoći višečlanim porodicama, sufinansiranju troškova školovanja ili studiranja, te odlaska djece na izlete ili ekskurzije – kažu iz Grada.