Zašto buduće majke biraju privatne laboratorije
10.03.2025. | 21:56Na besplatne prenatalne testove u proteklih pet mjeseci u Srpskoj se odlučilo više od 1.000 trudnica, ali u privatnim laboratorijama tvrde da im ne manjka posla te da mnoge buduće majke biraju njihove pakete, zbog sveobuhvatnijih analiza.
Za neinvazivno prenatalno testiranje iz krvi trudnica (NIPT), na koje pravo imaju sve buduće majke koje je uputio nadležni ljekar iz ugovorene zdravstvene ustanove, od oktobra prošle godine do kraja februara, iz kase Fonda zdravstvenog osiguranja RS su, kako su naveli, isplaćena 1,123 miliona maraka.
– Od 1. oktobra do kraja prošle godine urađeno je 488 prenatalnih testova za koje je trošak iznosio 536.800 KM. Od početka ove godine zaključno sa 28. februarom urađena su 533 testa, za šta je izdvojeno 586.300 maraka – kazali su u Fondu, podsjećajući da je dijagnostička procedura NIPT-a metod određivanja rizika za česte poremećaje hromozoma kod fetusa, odnosno za otkrivanje Daunovog sindroma, Patau ili Edvards sindroma.
Fond, u skladu sa Zakonom o obaveznom zdravstvenom osiguranju, kao i Programom neinvazivnog prenatalnog testiranja iz krvi trudnica, od 1. oktobra prošle godine u potpunosti finansira ovu vrstu analize, koja se obavlja u bolnicama, odnosno u Univerzitetskom kliničkom centru (UKC) Republike Srpske.
Pravo na NIPT imaju sve trudnice, izuzev onih kod kojih ovaj test nije izvodljiv, na primjer kada je riječ o višeplodnoj ili trudnoći sa doniranom jajnom ćelijom.
– Ovo je samo jedno od prava koje Fond zdravstvenog osiguranja finansira trudnicama, a podsjećamo da prenatalni testovi u zemljama regiona nisu dio obaveznog zdravstvenog osiguranja. Trudnicama se, takođe, finansiraju i neke druge dijagnostičke metode, poput dabl testa, amniocinteze i druge – istakli su u Fondu, prenosi “Glas Srpske“.
Direktorica i suvlasnik Centra za genetske testove “Premium Genetics” u Banjaluci Tanja Simić tvrdi da osnovni paket trizomije, koji je besplatan, nije dovoljan za današnje vrijeme.
– Dosta anomalija, poput Tarnerovog i Di-Džordžov sindroma, nije obuhvaćeno osnovnim paketom. Zbog toga se mnoge trudnice, s ciljem dobijanja što više informacija o zdravlju bebe i dalje odlučuju na analizu o svom trošku – kazala je Simićeva.
Ništa manje posla kada su u pitanju ove vrste analiza u odnosu na isti period prošle godine nemaju ni u laboratoriji “Medikover”, jer njihovi testovi, kažu, određuju više rizika.
– Premijum test, za koji se žene najčešće i odlučuju, kod nas košta 700 KM. On uključuje sve analize iz osnovnog testa plus i Di-Džordžov sindrom, zatim Smit Magenisov te Volf Hiršhornov sindrom – kažu u ovoj laboratoriji.
PROCEDURA
Prije nego što ginekolog izda uputnicu, potrebno je da trudnica da svoj pristanak na preporučenu proceduru NIPT-a, a obrazac pristanka je dostupan i na internet stranici Fonda zdravstva u linku “obrasci”, kao i na linku “propisi”, gdje je objavljen i sam program.
Sa dobijenom uputnicom trudnica na testiranje odlazi u zdravstvenu ustanovu sekundarnog ili tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite sa kojom Fond ima potpisan ugovor. Zdravstvena ustanova u kojoj je uzorak iz krvi trudnice uzet, uzorak dostavlja UKC-u RS koji dalje šalje na analizu uzorke u ustanovu sa kojom je potpisao ugovor za pružanje ove vrste dijagnostike.
