Evropska industrija mesa na udaru korone

30.06.2020. | 14:31

Od kako je veliki broj radnika proizvođača mesa Tenies zaražen virusom korona, jedna od najvećih njemačkih klaonica je jako kritikovana.

Ne samo nepoštivanje pravila distance, već i teški životni uslovi u kojima žive brojni koji dolaze u Njemačku kao privremeni radnici su navodno doprinijeli brzom širenju virusa.

No preduzeća za preradu mesa, kao žarište infekcije nisu ipak samo čisto njemački problem.

“Razlozi su loši radni uslovi i uslovi stanovanja kojima su pogođene hiljade radnika u industriji mesa u brojnim zemljama Evrope”, piše Evropski sindikat za ishranu, poljoprivredu i turizam (EFFAT) u aktualnom izvještaju.

Talas zaraza u brojnim zemljama EU

Brojni proizvođači mesa u zemljama EU kao što su Belgija, Francuska, Irska, Španija, Poljska i Nizozemska su od početka aprila zabilježili talase infekcija među svojim radnicima. Irska mesna industrija je nakon Njemačke u EU bila najviše pogođena zarazama u klaonicama. U 19 preduzeća inficirano je ukupno 950 radnika, u nekim slučajevima je oboljela četvrtina zaposlenih. Uprkos tome ni jedno preduzeće u Irskoj nije zatvoreno.

Kada je u klaonici Groenlo u Nizozemskoj, u blizini njemačke granice, zaraženo više od 20 odsto radnika, preduzeće Vion, koje proizvodi životne namirnice, je krajem maja zatvoreno. Testiranja su vršena tek na pritisak njemačkih vlasti jer veliki broj radnika živi u Njemačkoj i putuje preko granice.

U Francuskoj su polovinom marta pogođene dvije klaonice na zapadu zemlje u kojima je do sada 180 radnika bilo pozitivno na virus korona. Lokalne vlasti su zatvorile samo jednu od fabrika u Val de Loire u kojoj je oboljelo oko deset odsto radnika.

U kompaniji Litera Mit u španskoj opštini Binefar zabilježeno je oko 200 slučajeva zaraze.

“U Njemačkoj ipak imamo daleko najveći broj infekcija u preduzećima”, kaže Kristjan Bragason, generalni sekretar Sindikata EFFAT. “Posljednjih godina smo doživjeli pravi socijalni dumping”, kaže on.

Loše plate i loši uslovi stanovanja

Brojni radnici dolaze preko posredničkih kompanija iz istočne Evrope, Afrike i Južne Amerike kako bi radili za njemačke i druge evropske proizvođače mesa. Sindikat EFFAT procjenjuje da u Njemačkoj oko 80 odsto proizvodnje mesa čine uglavnom radnici migranti iz istočnoevropskih zemalja. Pri tome, na primjer, jedna klaonica sa posredničkom kompanijom sklapa tzv. ugovore za klanje i raspodjelu mesa određenog broja životinja. Koliko radnika će posrednička kompanija angažovati za posao, kolika im je plata, zvanično nije odgovornost klaonica.

Radnike na privremenom radu ne zapošljavaju direktno koncerni, u EU jedva da imaju ekonomsku sigurnost i uzimaju kao nužno zlo dugo radno vrijeme bez adekvatnih pauza. Oni stanuju u kolektivnim smještajima koji ne odgovaraju higijenskim standardima.

Za krevet u sobi sa deset drugih osoba radnici plaćaju do 200 evra.

“Sve mjere socijalnog distanciranja, koje su donešene na radnom mjestu, ne koriste radnicima ako se zaraze tamo gdje stanuju”, smatra Bragason. Neki od njih zbog straha od otkaza čak dolaze i bolesni na posao.
Klimatski uređaji u klaonicama olakšavaju širenje virusa u vazduhu i radnici se na hladnim temperaturama brže razbolijevaju.Tako su evropske klaonice postale centri širenja virusa.

Zakoni protiv eksploatacije od strane posredničkih kompanija

Sindikat EFFAT smatra da bi se evropska situacija mogla obuzdati samo kontrolom neprihvatljivih životnih uslova radnika iz inostranstva. U Danskoj, u kojoj do sada nisu zabilježene zaraze u klaonicama, su samo jedna četvrtina radnika migranti. I u Španiji je fenomen posljednjih godina jako smanjen.

Francuski predsjednik Emanuel Makron je nakon što je izabran 2017. godine najavio da želi ograničiti zapošljavanje preko posredničkih kompaniji. Zapošljavanje, koje je duže od godinu, bi trebalo biti regulisano stalnim ugovorima direktno sa francuskim koncernima. No do sada se u francuskom zakonodavstvu nije ništa promijenilo.

Njemačka želi sada donijeti zakon što je prije moguće i to do januara 2021. godine. Ministar za rad Hubertus Heil (SPD) je najavio da želi zabraniti ugovore o djelu u njemačkoj mesnoj industriji.

Mesna industrija pogođena širom svijeta

“Situacija koja se može porediti sa stanjem u njemačkim klaonicama postoji samo izvan EU. I to u SAD-u”, kaže Bragason..

U ovoj zemlji je broj inficiranih u preduzećima mesne industrije porastao slično kao u Njemačkoj. Brojna preduzeća u SAD-u su morala privremeno zaustaviti proizvodnju nakon što je ukupno 5000 radnika zaraženo koronom. Brojna preduzeća su ipak u maju ponovo počela sa radom kada je predsjednik SAD Donald Tramp mesnu industriju proglasio kritičnim sektorom. Time je on želio valjda neüto da uradi zbog negodovanja jer nema dovoljno mesa u supermarketima.

Demokratski predsjednički kandidat Džo Bajden je nedavno na jednom forumu, na kojem pišu članovi porodica inficiranih radnika, uslove u kojima rade radnici u mesnoj industriji uporedio sa “ratnim područjima”. I ovdje često rade strani radnici na privremenom radu, prije svega iz Južne Amerike. Oni rade u lošim uslovima za velike američke koncerne.

Metode koje proizvođači mesa koriste s ciljem smanjenja plata i držanja svojih radnika u nesigurnim, zavisnim radnim uslovima, kako bi troškove proizvodnje i cijene držali niskim, slične su širom svijeta. Medijski izvještaji iz Velike Britanije, Kanade, Brazila i Australije govore o tome da se i u ovim zemljama povećava broj infekcija virusom korona u mesnoj industriji.

(DW)