Globalan problem: Čak 2,3 milijarde američkih dolara se opere u svijetu za godinu dana

05.03.2021. | 16:32

Tim naučnika sa Tehničkog univerziteta u Beču analizirao je protok prljavog novca pomoću relativno jednostavnih statističkih modela, inspirisanih fizikom, te došao do zaključka da se za godinu dana u svijetu opere novac u približnoj vrijednosti od 2,3 milijarde američkih dolara.

Pranje novca je globalan problem. Prihodima od kriminalnih aktivnosti, poput krijumčarenja droge i korupcije, gubi se svaki trag dok se novac ne opere. To prouzrokuje visoke ekonomske troškove, a i rješavanje kriminalnih radnji je otežano.

Još nije moguće dati precizne podatke o tokovima prljavog novca, međutim Tehnički univerzitet u Beču bavio se analizom podataka holandskih poreskih uprava o sumnjivim novčanim transakcijama. Naučni tim uzeo je u obzir i druge parametre poput nastojanja država da primjene smjernice protiv pranja novca.

Na osnovu tih podataka razvijen je statistički model koji opisuje od kojih parametara zavise tokovi prljavog novca.

Prof.dr. Mihael Gecner sa Tehničkog univerziteta u Beču tokove prljavog novca upoređuje sa gravitacijom:

“Zanimljivo je da oni imaju mnogo toga zajedničkog sa gravitacijom. Snaga gravitacije između dva planeta raste sa njihovom masom, a smanjuje se sa kvadratom udaljenosti.”

Slično se događa i sa pranjem novca.

“Što je jača ekonomija neke zemlje, to su jači novčani tokovi, ali i volumen sumnjivih transakcija opada podudarno sa kvadratom udaljenosti. Upravo udaljenost igra važnu ulogu u kriminalnim aktivnostima. Pranje novca iziskuje lične kontakte, direktnu komunikaciju i kriminalne mreže koje su prostorno blizu”, objašnjava Gecner.

Nijedan statistički model ne opisuje stvarnost u potpunosti, ali je naučni tim u Beču uz pomoć samo nekoliko parametara uspio doći do potrebnih podataka. Njihov model je primjenljiv i u drugim zemljama.