Kase nikad punije, ekonomisti pozivaju na oprez

04.12.2022. | 08:08

U Bosni i Hercegovini nastavljen je snažan rast prihoda po osnovu indirektnih ali i direktnih poreza, pa je tako Uprava za indirektno oporezivanje BiH u prvih 11 mjeseci prikupila 9,076 milijardi KM ili 1,412 milijardi KM više u odnosu na isti period prošle godine, dok je Poreska uprava Republike Srpske prikupila 2,816 milijardi KM, što je za 335,6 miliona KM ili 14 odsto više u odnosu na period januar-novembar 2021. godine.

Iako prihodi značajno rastu, ekonomisti su oprezni i tvrde da će i tome doći kraj te da su od nominalnih veličina, mnogo bitnije one realne veličine koje kažu da su porasli prihodi, ali i rashodi, zbog čega su količine ostale iste.

“U realnom smislu, 2022. godina je vrlo slična 2021. Nismo mi tu bitni, bitno je šta će se dešavati u Njemačkoj, Italiji, Hrvatskoj, Srbiji itd., na našim izvoznim tržištima.

Ako kod njih dođe do recesije, sljedeće godine imaćemo pad u realnim veličinama, bez obzira na nominalne”, rekao je za “Nezavisne novine” Marko Đogo, dekan Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu.

Što se tiče indirektnih poreza, samo u novembru ove godine prikupljeno je 862 miliona KM indirektnih poreza, što je za 99 miliona KM više u odnosu na novembar 2021. godine. Nakon što je UIO izvršio povrat PDV-a privredi u iznosu od 1,889 milijardi KM, neto prikupljeni prihodi koji su otišli u raspodjelu korisnicima u periodu januar-novembar 2022. godine, a to su država, entiteti i distrikt Brčko, iznosili su 7,187 milijardi KM i veći su za 884 miliona KM u odnosu na prihode koje su sa jedinstvenog računa korisnici dobili za isti period 2021. godine.

Za finansiranje institucija BiH u periodu januar-novembar 2022. godine raspoređen je iznos od 792 miliona KM, a sav višak prikupljenih prihoda otišao je na račune entiteta i distrikta Brčko.

Federacija BiH za 11 mjeseci dobila je tri milijarde i 943 miliona KM, Republika Srpska dvije milijarde i 182 miliona KM, a distrikt Brčko 220 miliona KM.

Pored prihoda od PDV-a po osnovu posebne putarine za izgradnju auto-puteva i izgradnju i rekonstrukciju drugih puteva, Federacija BiH dobila je dodatna 193 miliona KM, Republika Srpska 127 miliona KM i distrikt Brčko šest miliona KM.

Kada je riječ o direktnim porezima, u Poreskoj upravi Republike Srpske kažu da su prikupili 105 miliona KM ili 17 odsto više u odnosu na plan te da su u prvih 11 mjeseci ove godine premašili ukupnu naplatu prihoda u cijeloj prošloj godini.

Što se tiče strukture, naplata direktnih poreza veća je za 35 odsto, doprinosa za 10 odsto te ostalih javnih prihoda za šest odsto.

“Doprinosi su naplaćeni u iznosu od 1,775 milijardi KM, što je za 155,6 miliona KM više nego u istom periodu 2021. godine iako je došlo do smanjenja stope doprinosa za Fond zdravstvenog osiguranja sa 12 na 10,2 odsto. Naplata doprinosa za Fond PIO, Fond dječije zaštite i za Zavod za zapošljavanje veća je za po 15 odsto, dok je naplata doprinosa za Fond zdravstvenog osiguranja na istom nivou kao i u istom periodu prošle godine. Direktni porezi su naplaćeni u iznosu od oko 594,3 miliona KM, što je za 153,7 miliona maraka više nego u istom periodu prethodne godine”, rekao je Goran Maričić, direktor Poreske uprave Republike Srpske.

Najveći rast i dalje bilježi porez na dobit koji je naplaćen u iznosu od 310,7 miliona KM, što je za 91,8 miliona KM ili 42 odsto više nego za 11 mjeseci prošle godine.

“Siguran sam da će u drugoj polovini sljedeće godine prestati rast poreskih prihoda, čak može doći i do pada”, rekao je Đogo.