Loša ekonomska situacija: Izvoz FBiH mnogo veći od izvoza Srpske, ali i deficit
29.11.2024. | 08:07Prema zvaničnim podacima entitetskih zavoda za statistiku, privrede Republike Srpske i Federacije BiH imale su veoma lošu godinu i ogromne deficite.
Tako je, prema podacima Zavoda za statistiku Republike Srpske, u 10 mjeseci ove godine deficit u spoljnotrgovinskoj razmjeni iznosio skoro dvije milijarde KM.
“U periodu januar – oktobar ove godine obim robne razmjene Republike Srpske sa inostranstvom iznosio je 10,27 milijardi KM, od čega se na izvoz odnosilo 4,17 milijardi KM, a na uvoz 6,1 milijarda KM. Spoljnotrgovinski deficit u periodu januar – oktobar 2024. godine iznosio je 1,93 milijarde KM, dok je pokrivenost uvoza izvozom bila 68,4 odsto”, piše u ovim podacima.
Dodaje se da je izvoz u periodu januar – oktobar 2024. godine smanjen za 4,3 odsto u odnosu na period januar – oktobar 2023. godine.
“Uvoz je u odnosu na januar – oktobar prošle godine povećan za 4,6 odsto”, piše u podacima.
Prema podacima Zavoda za statistiku FBiH, u 10 mjeseci ove godine uvoz je iznosio 16,79 milijardi KM, dok je izvoz u istom periodu bio 8,97 milijardi KM.
Kako piše u ovim podacima, to znači da je spoljnotrgovinski deficit Federacije BiH ove godine iznosio 7,82 milijarde KM.
“Federacija BiH je za oktobar ove godine ostvarila izvoz u ukupnoj vrijednosti od oko milijardu KM, što je za 124,41 milion KM ili 14,1 odsto više u odnosu na septembar 2024. godine, odnosno za 68,39 miliona KM ili 7,3 odsto više u odnosu na oktobar prethodne godine. U istom mjesecu ostvaren je uvoz u vrijednosti 1,79 milijardi KM, što je za 153,59 miliona KM ili 9,4 odsto više u odnosu na septembar ove godine, odnosno za 73,37 miliona KM ili 4,3 odsto više u odnosu na oktobar prethodne godine. U periodu januar – oktobar 2024. izvoz je prosječno rastao svaki mjesec za 2,26 odsto, a uvoz je prosječno rastao za 1,39 odsto. Procenat pokrivenosti uvoza izvozom je 56,2 odsto, što je za 2,3 odsto više u odnosu na septembar 2024. kada je pokrivenost bila 53,9 odsto”, piše u podacima Federalnog zavoda za statistiku.
Ekonomista Igor Gavran smatra da je ekonomska situacija u BiH loša te da je slaba utjeha biti “manje loš” u odnosu na “još gori” entitet u ekonomskom smislu.
“Situacija jeste i dalje povoljnija u Federaciji BiH zbog mnogo jače privrede, ali je sa druge strane ta jača privreda preopterećena suludo komplikovanom i preskupom administracijom gdje u Sarajevu, recimo, možete cijeli zid ispred lokalnih institucija pokriti tablama s nivoima vlasti: BiH – FBiH – kanton – grad – općina. A slično, samo s jednim nivoom manje, je u cijeloj Federaciji BiH. Ali kao što Federacija BiH ‘ne zna’ iskoristiti prednost jače privrede i racionalizacijom administrativnog ustrojstva osloboditi ogromna sredstva za ekonomski razvoj, tako Republika Srpska ‘ne zna’ iskoristiti puno jednostavnije i efikasnije administrativno ustrojstvo. I nakon godina neracionalnog trošenja, zanemarivanja ekonomije i prekomjernog zaduživanja, sada su oba entiteta u lošoj poziciji i praktično ne mogu da izađu iz ciklusa stalnih, sve većih zaduženja”, naglasio je Gavran.
Dodao je da je dugoročno to neodrživo uz rastući spoljnotrgovinski deficit, prenose Nezavisne.
“Federacija BiH barem ima još nekoliko velikih kompanija u javnom vlasništvu koje u slučaju dalje dubioze može prodati i tako pružiti agoniju za još koju godinu (mada se lošim upravljanjem “trudi” obezvrijediti ih) dok Republika Srpska praktično još jedino ima ‘Elektroprivredu’ za takve očajničke poteze. Rješenje, naravno, postoji, a podrazumijeva efikasno upravljanje na svim nivoima vlasti, idealno i reorganizaciju i ukidanje nepotrebnih nivoa i institucija, a sve to da vode stručni i sposobni kadrovi, koji će znati i osigurati pristup fondovima EU i privući ulaganja i potaknuti privredni rast i razvoj”, zaključio je Gavran.
