Pčelari u teškoj situaciji: Lažni med i u evropskim marketima
18.08.2024. | 17:06Evropska komisija saopštila je da je 50 odsto uvezenog meda lažno. Pčelari su u teškoj situaciji, jer ne mogu da se bore sa nelojalnom konkurencijom na tržištu.
Neki već odustaju od pčelarstva, jer je finansijska situacija postala neizdrživa. To je bio jedan od razloga da se organizuju i osnuju Evropski pčelarski savez (EBA), u koji su se uključili i mnogi pčelari iz Srbije, prenosi Euronews.
Ako se ovakav trend nastavi, na policama bude sve više falsifikovanog meda, a države ne preduzmu konkretne korake, nestaće pčelinjaci, ali i pčele koje imaju i značajnu ulogu u poljoprivredi.
Biljana Tomić, generalni sekretar Evropskog pčelarskog Saveza Srbije, kaže da se plaši da odustajanje od pčelarstva ne postane trend. Tada bi bila nanesena ogromna šteta poljoprivredi u Evropi, upravo zbog izostanka oprašivačke uloge pčela.
“Bez pčelara nema pčela. Zbog klimatskih promena, trovanja pesticidima, bolesti pčela i drugih izazova, pčele samostalno ne mogu opstati. Pčelari su potrebni svakoj zajednici, društvu. Opšti trendovi u poljoprivredi gde se koristi robotika još nisu uspeli da zamene znanje i stručnost jednog predanog pčelara koji sa ljubavlju neguje pčele, a bez pčela nema života na planeti”, kazala je Tomićeva.
Dodala je da pčela nije značajna samo zbog meda, već i zbog drugih pčelinjih proizvoda, kao što su propolis, matična mliječ, perga.
Osim toga, ima ogromnu ulogu u poljoprivredi zbog oprašivanja. To je jedna od najvažnijih funkcija, od koje zavisi količina hrane u svijetu.
Organizacija za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija (FAO) izašla je sa podacima da se oprašivačkom ulogom pčela prinosi u poljoprivredi podignu za 153 milijarde evra, što pčeli daje poseban značaj. Objašnjava da najveću garanciju kvaliteta kupci imaju kada nabavljaju med direktno od pčelara, a ako se nabavlja u trgovini mora se voditi računa.
Porijeklo meda
Nedavno je na inicijativu Slovenije Evropski parlament usvojio nova pravila za označavanje porijekla meda koji se nalazi na policama trgovina.
Naime, sada će umjesto riječi “med iz EU” i “med van EU”, pakeri morati da navedu sve zemlje porijekla meda u centralnom vidnom polju proizvoda i to u opadajućem redoslijedu shodno prisutnoj količini meda iz te države u tegli.
Falsifikovani med ne stvara samo nelojalnu konkurenciju pčelarima, već nosi određene rizike i za zdravlje ljudi.
“Falsifikovani med nosi rizik po zdravlje potrošača. Stručni tim EBA je nedavno izneo sve benefite evropskog meda i ukazao na opasnost koja preti potrošačima od falsifikata, jer se tokom falsifikovanja u njega dodaju čak i živa soda, veštački enzimi, veštačke arome, veštačke boje, šećeri niskog kvaliteta. Većina falsifikata je običan šećerni sirup sa dodacima, pčele taj lažni med najčešće nisu ni videle. On služi samo za prevaru potrošača i da donese profit falsifikatoru. U lažnom medu nema biološke vrednosti koju pčelinji med pruža ljudskom organizmu, nema enzima koje su pčele dodale i koji mu daju blagotvornost i korist za ljudski organizam, zbog čega ga i koristimo”, istakla je Tomićeva.
Borba protiv falsifikovanja meda je jedan od glavnih ciljeva nedavno osnovanog Evropskog pčelarskog saveza u kojem se do sada okupilo oko 300.000 pčelara iz EU, ali i zemalja koje nisu članice EU.
Falsifikatori su se toliko izvještili u falsifikovanju da je čak i pčelarima teško da prepoznaju lažni med. Kupac nema nikakve šanse. Dokazivanje da li su med proizvele pčele ili je lažni jedino može sa sigurnošću da utvrdi laboratorijska analiza. Evropski pčelarski savez traži i da se uvede jedinstvena metodologija za utvrđivanje autentičnosti meda na teritoriji cijele Evrope jer, kako kažu, “med koji nisu napravile pčele, nije med”.
Najfalsifikovanija namirnica
Inače, med je treća na svijetu najčešće falsifikovana namirnica. Pčelarski posao je izuzetno težak i zahtjevan, iziskuje znanje i umješnost, a falsifikatori se na “lagan” način bogate.
Osim borbe protiv falsifikovanja meda, cilj Evropskog pčelarskog saveza je i borba za uvođenje posebnih subvencija po košnici i to po osnovu doprinosa za oprašivanje, kako bi se prepoznala i vrednovala oprašivačka uloga pčela. Treći cilj im je borba proitiv nepravilne upotrebe pesticida koji su otrovni za pčele i koji dovode do masovnog trovanja pčela.
Iz Evropskog pčelarskog Saveza poručuju da će sve svoje aktivnosti i planirane akcije usmjeriti ka tome da se zaštite pčele, pčelari i potrošači u Evropi.
