Poražavajući podaci: Blokirano više od 100.000 računa firmi u BiH

23.01.2024. | 10:11

Prema ovim podacima, u BiH su početkom januara ove godine 56.683 firme imale blokiran bar jedan račun.

Tako je u odnosu na decembar prošle godine povećan broj blokiranih računa firmi za 168, dok je broj firmi koje imaju blokiran bar jedan račun povećan za 115.

Na novom spisku koji broji 4.192 strane, a koji je objavljen na sajtu Centralne banke BiH, nabrojane su firme iz svih sfera društvenog života.

Tako su na spisku kafići i restorani, agencije, privredna preduzeća, firme, prodavnice, frizerski saloni, benzinske pumpe, rudnici, mjesne zajednice, opštine, sportski savezi, ordinacije, apoteke.

Inače, Centralna banka BiH je prvi izvještaj o blokiranim računima firmi objavila u novembru 2012. godine i tada je bilo blokirano 58.038 računa preduzeća, dok su 35.694 firme imale bar jedan blokiran bankarski račun.

Ekonomista Admir Čavalić rekao je za “Nezavisne novine” da su ključna dva razloga za veliki broj blokiranih računa preduzeća u Bosni i Hercegovini.

“Prvi razlog je problem likvidnosti, imamo dosta dužnika koji na direktni ili indirektni način uvjetuju pad likvidnosti u određenom poslovnom subjektu, što može za posljedicu da ima blokadu računa. Drugi problem je institucionalni. On se odnosi na činjenicu da prije svega entitetski nivoi vlasti ne rade, uslovno rečeno, “čišćenje” određenog djela privrede koji je konstantno u blokadi, koji podrazumijeva “vječito” dužništvo i redovno se nalazi na listi najvećih dužnika, pogotovo po pitanju poreznih obaveza. To bi trebalo rješavati u suradnji sa strukovnim udruženjima iz oblasti stečajnih procesa kako bi se dugoročno riješio ovaj problem”, objasnio je Čavalić.

Na pitanje da li je zabrinjavajući podatak da imamo više od 100.000 blokiranih računa preduzeća u BiH, Čavalić odgovara da jeste.

“Nekoliko puta su i predstavnici MMF-a i Svjetske banke, kad se vode razgovori sa delegacijom Evropske unije, pitali zbog čega je to tako. Ovaj podatak daje potpuno iskrivljenu sliku bh. privrede. Riječ je o nelikvidnom dijelu i dosta tih kompanija već duži niz godina ne posluje, nema osoba koje su odgovorne i ima brojne probleme. Pitanje je zašto nisu u procesu likvidacije, odnosno zašto nisu završile svoje tržišno učešće”, naglasio je Čavalić.

Milenko Stanić, ekonomski analitičar, kazao je da Centralna banka BiH pravi kumulativne podatke, odnosno, na ranije podatke dostavljaju se novi, te se ne vrši raščlanjivanje, već se radi o ukupnim podacima.

“Tržišna ekonomija sama po sebi podrazumijeva kako zatvaranje neuspješnih preduzeća, tako i otvaranje novih. Znamo da obim sive ekonomije u BiH, prema izvještaju Evropske komisije, iznosi oko jedne trećine BDP-a ili oko sedam milijardi evra. To podrazumijeva da pojedini poslodavci koji rade u teškim uslovima i velikim nametima, prave velike dugove prema dobavljačima, državi, pa zatvaraju preduzeća i otvaraju nova. Mislim da je od ovog broja preduzeća koja imaju blokiran račun, najviše njih propalo poslije procesa privatizacije”, istakao je Stanić i dodao da je ovo ogroman broj blokiranih računa za relativno malu ekonomiju kakva je trenutno u BiH.