Priliv od poreza sve veći: Budžeti sve puniji, građani grcaju pod teretom cijena

05.12.2024. | 07:47

Prihodi finansijskih institucija u Bosni i Hercegovini sve više rastu, dok građani plaćaju sve više cijene skoro svih proizvoda.

Tako su prema podacima Uprave za indirektno oporezivanje BiH (UIO BiH) prihodi u 11 mjeseci ove godine iznosili 10 milijardi i 498 miliona KM i veći su za 770 miliona KM ili za 7,91% u odnosu na isti period 2023. godine, kada su iznosili devet milijardi i 727 miliona KM.

“UIO je u periodu januar – novembar 2024. godine privredi vratio milijardu i 901 milion KM. Neto prikupljeni prihodi koji su otišli u raspodjelu korisnicima u periodu januar – novembar 2024. godine, a to su država, entiteti i Brčko distrikt, iznosili su osam milijardi i 597 miliona KM i veći su za 854 miliona KM u odnosu na prihode koje su sa jedinstvenog računa korisnici dobili za isti period 2023. godine”, naveli su iz UIO BiH.

Dodali su da je za finansiranje državnih institucija u periodu januar – novembar 2024. godine raspoređen iznos od 934 miliona KM.

“Ostatak prikupljenih prihoda od indirektnih poreza završio je kod entiteta i Brčko distrikta. Tako je Federacija BiH sa jedinstvenog računa dobila četiri milijarde i 704 miliona KM, Republika Srpska dvije milijarde i 636 miliona KM i Brčko distrikt 264 miliona KM”, piše u saopštenju Uprave za indirektno oporezivanje BiH.

Iz Poreske uprave Republike Srpske su saopštili da su za 11 mjeseci ove godine na račun javnih prihoda Srpske prikupili 3,657 milijardi KM, što je za 410,3 miliona KM ili za 13 odsto više nego u istom periodu prošle godine.

“Već sada je premašen iznos naplaćenih javnih prihoda u cijeloj 2023. godini, što je pokazatelj stabilnosti u naplati javnih prihoda i ove, kao i prethodnih godina. Povećanje naplate u ovoj godini nastavljeno je u svim grupama javnih prihoda, pa je naplata direktnih poreza veća za 22 odsto, doprinosa za 12 odsto, dok je naplata ostalih javnih prihoda povećana za tri odsto. Doprinosi su naplaćeni u iznosu od 2,280 milijardi KM, što je za 241 milion KM više nego u istom periodu prethodne godine, pri čemu je za Fond PIO naplaćeno 1,370 milijardi KM ili 12 odsto više, dok je za Fond zdravstvenog osiguranja naplaćeno 743,7 miliona KM ili 12 odsto više nego za 11 mjeseci prošle godine.

Veća je i naplata doprinosa za Zavod za zapošljavanje i Fond dječije zaštite za po 12 odsto. Direktni porezi su naplaćeni u iznosu od 856,6 miliona KM, što je za 152,7 miliona KM više nego za 11 mjeseci lani. Najveća naplata ostvarena je kod poreza na dobit, i to u iznosu od 430,6 miliona KM, odnosno 85,9 miliona KM ili 25 odsto više. Povećanje naplate bilježi i porez na dohodak koji je naplaćen u iznosu od 373,5 miliona KM, što je za 21 odsto više nego prethodne godine, dok je naplata poreza na nepokretnosti iznosila 34 miliona KM ili šest odsto više nego u isto vrijeme prošle godine.

Kod ostalih javnih prihoda naplata je iznosila 520,7 miliona KM, što je za 16,6 miliona KM više u odnosu na period januar – novembar 2023. godine.

Nastavljen je rast naplate po osnovu naknada za priređivanje igara na sreću i to za 26 procenata, a povećanje naplate bilježi se i kod taksa i naknada za tri odsto”, istakli su iz Poreske uprave RS.

Iz Poreske uprave FBiH još nisu objavili podatke za 11 mjeseci, ali su u 10 mjeseci ove godine prikupili 6,56 milijardi KM ili 493,7 miliona KM više nego u istom periodu prošle godine.

Ekonomista Igor Gavran smatra da u cijeloj ovoj situaciji jedino profitiraju javni prihodi, te zarada trgovaca zbog nerealno visokih cijena na koje vlasti ne reaguju.

“Građani ne samo da nemaju nikakvu pomoć vlasti za rast troškova života i pad životnog standarda iz ovih sredstava koja se prikupljaju prije svega zahvaljujući njima i čiji je to stvarno novac, nego se vlasti svejedno nastavljaju dodatno zaduživati i opet ni iz tog dodatnog novca nisu u stanju izdvojiti sredstva za fiskalnu i druge reforme, za povećanje plata i penzija, za podršku privredi, za obnovu štete od poplava i drugih nepogoda… Jednostavno je apsurdno i beskrajno bezobrazno kako se redovno hvale sve većim i većim javnim prihodima, a taj novac kao da netragom nestaje bez ikakvih znakova da ga je uopšte bilo gledajući stanje građana i privrede. Valjda ih zato ne sekira ni neispunjavanje uslova za sredstva EU i na svojim periodičnim sijelima govore o atmosferi, iskoracima, procesima i drugim nebulozama.

Ne treba bolji primjer potpunog rasula nego da se termoelektrane u oba entiteta ili zaustavljaju ili smanjuju proizvodnju jer “nema uglja”, dok BiH raspolaže tolikim rezervama uglja da bi mogli proizvoditi energiju skoro do beskonačnosti (ali naravno ako ne bi partijski mediokriteti uništavali javna preduzeća koja se time bave)”, naglasio je Gavran.