Resorno ministarstvo tvrdi: Srpska nije prezadužena niti ima neizmirenog duga

03.12.2021. | 16:24

Ministarstvo finansija saopštilo je da Republika Srpska nije prezadužena, da nema niti je kad imala dospjelog, a neizmirenog duga, te da o svemu svjedoče javni podaci koji se često politizuju i netačno prikazuju.

Podaci koji su javnosti dostupni na internet stranici Ministarstva finansija Republike Srpske i zvaničnih institucija, često se, kako kažu, politizuju i netačno prikazuju, pa su u obavezi da javnosti pojasne da podaci o zaduživanju nisu isto što i podaci o dugu, jer se istovremeno uz prihvatanje `novog` zaduženja, vrši otplata ili servis duga iz ranijeg perioda.

Ministarstvo finasija navodi da je stanje ukupnog duga Republike Srpske, na dan 30. septembar 2021. godine bilo 6.159,9 miliona KM, od čega je spoljni dug 4.064,7 miliona KM.

“Spoljni dug čine: dug Republike Srpske u iznosu od 2.859,2 miliona KM, dug jedinica lokalne samouprave u iznosu od 126,7 miliona KM /direktno zaduženje iznosi 23,5 miliona KM, dok indirektno zaduženje iznosi 103,2 miliona KM/ i dug javnih preduzeća i IRB-a u iznosu od 1.078,8 miliona KM”, navedeno je u saopštenju.

Unutrašnji dug iznosi 2.095,1 milion KM, a čine ga – dug Republike Srpske u iznosu od 1.529,9 miliona KM, dug jedinica lokalne samouprave u iznosu od 350,6 miliona KM i dug fondova socijalne sigurnosti iznosi 214,6 miliona KM /direktno zaduženje iznosi 213 miliona KM, dok indirektno zaduženje iznosi 1,6 miliona KM/,” naglašeno je u saopštenju.

Iz Ministarstva finansija su naveli da na dan 30. septembra 2021. godine ukupan dug Republike Srpske, koji podliježe zakonskom ograničenju, iznosi 6.093,7 miliona KM, tj. 52,5 odsto BDP-a, a njegova gornja granica prema Zakonu o zaduživanju dugu i garancijama je 60 odsto BDP-a.

Javni dug koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi 5.014,9 miliona KM, tj. 43,2 odsto BDP-a, dok je zakonsko ograničenje 55 odsto BDP-a, navedeno je u saopštenju.

“U periodu 1. januara do 30. septembra 2021. godine, po osnovu spoljnog i unutrašnjeg duga i indirektnog duga Republike Srpske stvoreno je obaveza u ukupnom iznosu od 842,9 miliona KM, dok je u istom periodu otplaćeno ukupno 594 miliona KM na ime rashoda i izdataka za spoljni i unutrašnji dug i indirektni dug Republike Srpske”, precizireano je iz Ministarstva finansija.

Iz Ministarstva finansija istuču da “Repubika Srpska nema, niti je kad imala dospjelog, a neizmirenog duga ni na jedan datum”.

Ministarstvo finansija i Vlada Republike Srpske odgovorno upravljaju javnim finansijama i dugom, o čemu svjedoče zvanični podaci, pozitivna makroekonomska kretanja, indikatori i stručne analize relevantnih institucija, navodi se u saopštenju.

Iz Ministarstva se navodi da razlika između “novog” zaduženja i otplaćenog “starog” duga može da bude ili pozitivna ili negativna ili jednaka /mada rjeđe/, te se u zavisnosti od toga i evidentira rast ili pad duga ili isti nivo duga.

“Naravno, ovo nije jedini parametar koji ukazuje na kretanje duga, jer se nikad ne gledaju nominalni iznosi zaduženja i duga, već se dug poredi sa bruto domaćim proizvodom /BDP/. Tek ovako iskazani podaci mogu da pruže `sliku` o stanju duga, i zaduženosti neke zemlje, a nikako samo i isključivo nominalni iznosi duga”, istaknuto je u saopštenju.

Radi interesa javnosti i zbog čestih nestručnih i zlonamjernih izjava, te poređenja neuporedivih podataka, ukazali su i da se često podaci o kratkoročnom zaduženju iskazuju kao rast duga.

“Međutim, zaduženje koje se realizuje kroz emisiju trezorskih zapisa se u toku godine otplati, jer je njihova ročnnost do 12 mjeseci. Zbog toga po tom osnovu dug ne raste bez obzira na to što to zlonamjernici lažno prikazuju”, precizirano je u saopštenju.

Povodom kritika istorijskog izlaska Republike Srpske na međunarodno tržište hartija od vrijednosti, tj. na berzu u Londonu, iz Ministarstva su naglasili da se zaboravlja ili se namjerno ne želi vidjeti da se ovim potezom Republika Srpska pozicionirala na međunarodnom finansijskom tržištu.

“Svima onima koji se razumiju u finansijska tržišta činjenica da je Republika Srpska emitovala obveznice u formatu `REG S` i `144 A`, odnosno da su obveznice zadovoljile najstrožije kriterijume, što evropskih, što regulatora tržišta hartija od vrijednosti u SAD, govori i više nego dovoljno,” istaknuto je u saopštenju.

Javnosti radi, dodaje se, potrebno je naglasiti da je postignuti kupon od 4,75 odsto za obveznice Republike Srpske najniži kupon postignut ikada za suverenog emitenta kreditnog rejtinga B3 stabilan /Moody’s/ ili B /S&P/ koji prvi put emituje obveznice, te je u skladu sa svim okolnostima u kojima egzistira Republika Srpska krajnje realan.

“Podsjećanja radi, pri prvom izlasku 2011. godine na međunarodno tržište Srbija je ostvarila kamatu od 7,5 odsto, dok je Crna Gora pri prvom izlasku 2010. godine ostvarila kupon od 7,875 odsto /BB rejting kod S&P/. S druge strane, je primjera radi, Turska emitovala obveznice u septembru mjesecu ove godine sa kuponskom stopom 6,5 odsto, uz napomenu da Turska ima nešto bolji kreditni rejting kod Moody’s, i to B2 i BB- kod Fitch /nema rejting kod S&P/ u odnosu na Republiku Srpsku”, navedeno je u saopštenju.

Kako su naglasili, obveznicama Republike Srpske emitovanim na berzi u Londonu svakog mjeseca trguje se na sekundarnom tržištu, što ukazuje na njenu likvidnost i opravdava povjerenje investitora u Republiku Srpsku.

“Konačno, ali ne i manje važno, emisijom svojih obveznica na inostranom tržištu Republika Srpska je `ostavila` dovoljno prostora bankama da višak sredstava stave na raspolaganje domaćoj privredi i stanovništvu”, istaknuto je u saopštenju.

Navedeni podaci, ističe se iz Ministarstva finansija, ukazuju da Republika Srpska nije prezadužena, čak naprotiv, te da upravlja svojim javnim finansijama u skladu sa politikama zacrtanim u strateškim i planskim dokumentima.

“Ovu činjenicu su prepoznali i inostrani investitori u naše obveznice, ali i kredintne rejting agencije koje u svojim izvještajima ističu stabilne javne finansije kao prednost Republike Srpske, dok kao nedostatke navode složeni komplikovan politički sistem u zemlji”, naveli su iz Ministarstva finansija.