SAD izgubile bitku: Uskoro kreće gas iz „Sjevernog toka 2“

06.09.2021. | 23:15

Sjedinjene Države izgubile su i posljednju rundu borbe oko „Sjevernog toka 2“, napori da se projekat blokira nisu urodili plodom: zavarena je posljednja cijev i gas će uskoro poteći. Eksperti prognoziraju da bi isporuke gasa preko “Sjevernog toka 2” do kraja godine mogle da iznose 5,6 milijardi kubnih metara.

Šef diplomatije Rusije Sergej Lavrov saopštio je da će u narednih nekoliko dana biti objavljeno da je “Sjeverni tok 2” završen.

Izvršni direktor kompanije „Gasprom“ Aleksej Miler je najavio da će i prije kraja ove godine, tokom ove grejne sezone moći da se isporuče prve količine gasa preko gasovoda „Sjeverni tok 2“ na evropsko tržište. Prema njegovim riječima, sa ruske strane su napravljeni svi potrebni kapaciteti – proizvodni kapaciteti na Jamalu i kapaciteti transporta gasa u sjevernom gasnom koridoru.

Put od Jamala preko Baltika do Evrope najkraći i najisplativiji za potrošače, i što je vrlo važno, ekološki najprihvatljiviji.

„Očigledno je da će izgradnja gasovoda biti završena u narednih nekoliko dana. Osim toga, već skoro tri mjeseca idu pripreme za puštanje u rad prvog kraka, koji je završen još u junu. Sada se završava izgradnja drugog kraka, takozvanog kraka A. Poslije toga, biće završeni i građevinski radovi uprkos sankcijama koje su SAD uvodile kako bi spriječile završetak tehničkih radova. Čini mi se da je sada retorika Zapada u vezi sa projektom postala opreznija i uravnoteženija. SAD su izgubile ovu rundu borbe za evropsko tržište. Izgubili su, između ostalog, jer Evropljane nije zanimalo ograničavanje konkurencije na njihovom tržištu, a njihovi osnovni interesi su bili da završe projekat“, rekao je ruski ekspert Aleksej Grivač.

Ekspert smatra da ni borba oko puštanja gasovoda u rad više neće biti tako oštra i žestoka.

„Po mom mišljenju, sada konjunktura čak i najvatrenije protivnike u EU navodi na ideju da gasovod treba da bude pušten što je prije moguće i u maksimalnom obimu kako bi se ublažio uticaj tržišta i tog balansa ponude i potražnje koji se stvorio na evropskom tržištu u posljednjih mjesec dana uoči grejne sezone, budući da postoji određena zabrinutost Evropljana kako zbog cijene, tako i u pogledu sigurnosti snabdijevanja evropskih potrošača električnom energijom “, zaključio je Grivač.

Hoće li „Gasprom“ prodati „Sjeverni tok“

Prema prognozama pojedinih ruskih eksperata, procedura sertifikacije za „Nord strim AG“ kao nezavisnog operatera gasnotransportne mreže mogla bi da potraje i do 10 mjeseci, što znači da će tek tada taj gasovod moći da radi u punom kapacitetu.
Njemački mediji pišu da će poslije odluke suda u Diseldorfu „Gasprom“ morati da proda „Sjeverni tok 2” kako bi zaobišao gasnu direktivu EU.

Taj sud je nedavnom odlukom podržao EU koja insistira da vlasnik gasa koji se transportuje ne može istovremeno da bude i vlasnik gasovoda.

„Gasna direktiva predviđa da proizvodnja i transport gasa ne mogu biti u istim rukama, stoga EU predlaže – nećemo dirati vaš gas, ali neka nam ‘Gasprom’ proda gasovod kako bi se ta direktiva ispunila… Ovo je nevjerovatan san Zapada, izgrađen na potpuno pogrešnoj ideji da će, ako podijelite neki tehnološki proces, on postati konkurentniji i efikasniji“, ističe ruski ekspert Dmitrij Žuravljov.

Što se tiče „Sjevernog toka 2“, ta ideja neće proći, smatra Žuravljov, objašnjavajući da konkurencija podrazumijeva borbu dvije kompanije za jednog kupca, a ne odvajanje jednog dijela proizvodnje od drugog.

„Dva povezana proizvodna programa se ne takmiče, već se nadopunjuju. Ideja konkurencije, na kojoj su sve ove gasne direktive izgrađene, ovdje ne funkcioniše. ’Sjeverni tok 2‘ može da se takmiči sa ukrajinskim sistemom distribucije gasa – to je u redu, ali njihove direktive imaju drugačiju ideju – da svaku fazu tehnološkog procesa učine nezavisnom, jer će navodno takva konkurencija povećati efikasnost. Ovo je apsolutni mit, koji oni već godinama promovišu”, zaključio je Žuravljov.

Ruski politikolozi vide još jednu nelogičnost oko prodaje „Sjevernog toka 2“ – dok su donedavno na Zapadu govorili da je taj gasovod „politički projekat“, sada kada je skoro gotov, pojavila se ideja da ga kupe.

Kritičari „Sjevernog toka 2“, prije svega Amerika, Ukrajina i Poljska, ovaj gasovod vide kao instrument ruske spoljne politike, a ne kao komercijalni projekat. Oni tvrde da gasovod povećava zavisnost EU od ruskog prirodnog gasa i daje Kremlju poluge uticaja za dobijanje političkih ustupaka.

Njemačkoj potrebni svi kapaciteti „Sjevernog toka“

Oko 40 odsto gasa koji se potroši u Evropi dolazi iz Rusije, a Moskva, koja se do sad pokazala kao pouzdan partner Evropi, ističe da je gasovod „Sjeverni tok 2“ isključivo komercijalni projekat koji treba da da veliki doprinos energetskoj bezbjednosti Evrope.

Eksperti napominju da su Njemačkoj i uopšte Evropi potrebni svi kapaciteti „Sjevernog toka 2“, jer od toga zavisi njihova privreda.

„Izgradnja ‘Sjevernog toka 2’ završava se na vrijeme, a sankcije, kako se sada čini, to nisu spriječile, iako su postavljale prepreke… Sada je jasno da je sve završeno i da će gas uskoro poteći kroz cijevi. Međutim, sada se nameće mnogo zanimljivije pitanje, s obzirom da Njemačka ima sporazum sa SAD koji obavezuje Berlin da će štititi interese Ukrajine kao jednog od tranzitera ruskog gasa. Nama je jasno da je Ukrajina težak pregovarački partner, i, generalno, u EU i, posebno, u Njemačkoj, postoji konsenzus da njihove zemlje treba da podrže Ukrajinu, za koju smatraju da je stradala zbog Rusije. Ipak, postojanje ‘Sjevernog toka 2’ je pobjeda Rusije u smislu mogućnosti snabdijevanja Njemačke svojim resursima, a takođe i Njemačke, jer Njemačka dobija još jedan dodatni izvor gasa. Tehničko pitanje je zatvoreno, ali političko pitanje da li će Rusija u budućnosti moći da odvoji pitanje snabdijevanja Evrope gasom od političkih pitanja vezanih za Ukrajinu zahtijeva dodatno razmatranje“, ocjenjuje ruski ekspert Stanislav Bišok, navodi “Sputnik“.

Ekspert prognozira da će u dogledno vrijeme to pitanje biti ponovo pokrenuto, iako je za Njemačku saradnja sa Rusijom u sferi energetike od vitalnog značaja.

„Bez obzira na sva politička pitanja, za Njemačku je od suštinskog značaja da ima tako veliko tržište za sebe na kome može da kupuje gas kako bi osigurala svoju energetsku bezbjednost, a budući da će Njemačka u narednih 10-15 godina preći na zelenu energiju , onda je i za ruske dobavljače to veoma dobro polje za rad“, smatra Bišok.

Projekat „Sjeverni tok 2“ podrazumijeva izgradnju dva kraka gasovoda, čiji će ukupni kapacitet iznositi 55 milijardi kubnih metara gasa godišnje, a u izgradnji gasovoda učestvuju brojne evropske kompanije.