Teško se živi: Štednja građana Srpske se “istopila” za 214,5 miliona KM
01.04.2025. | 07:08Štednja stanovništva u Srpskoj se za devet mjeseci “istopila” za 214,5 miliona maraka, ali je, u istom periodu, iznos koji imaju u bankama povećan za 226,1 milion KM.
Proističe to iz najnovije Informacije o makroekonomskim pokazateljima Republike Srpske, gdje su navedeni parametri koji se odnose na bankarski sektor.
“Štednja stanovništva sa stanjem na dan 30. septembra 2024. godine iznosila je 3.232,5 miliona KM i manja je za 214,5 miliona KM ili sedam odsto u odnosu na kraj 2023. godine”, precizirano je u dokumentu Ministarstva finansija Republike Srpske.
Naglašeno je, međutim, da je ukupna štednja stanovništva, uključujući štednju i tekuće račune stanovništva, sa 30. septembrom 2024. godine iznosila 4.628,7 miliona KM i veća je za 226,1 milion KM ili pet odsto, u odnosu na kraj 2023. godine.
Ekonomski stručnjaci ovo tumače riječima da je, očigledno, da je u ovom periodu povećan iznos koji građani imaju u bankama, ali im značajna svota novca nije više na štednim knjižicama odnosno štednim računima.
Snežana Šešlija, predsjednica Udruženja građana “Tolerancijom protiv različitosti” (ToPeeR) iz Doboja, kaže da građani odustaju od štednje u bankama zbog niskih kamatnih stopa, jer od nje nemaju koristi.
“Ono što je vrlo interesantno, kada je riječ o dobojskoj regiji, povećan je trend kupovine nekretnina, možda čak i za 30 odsto u odnosu na prošlu godinu, a da ne govorimo o periodu od prije pet, šest ili sedam godina. Šta to znači? To znači da sav višak novca građani ulažu ili u stanove, ili u kupovinu zemljišta koje planiraju kasnije unovčiti”, rekla je Šešlija.
Kako je naglasila, kupovina stanova za gotovinu je u Doboju jako porasla, a pojasnila je i o čemu se radi.
“To je pokušaj da se sačuva novac. A kada se zgrada završi, upaljena su svjetla u 30 odsto stanova, a ostalo je prazno. I više dijaspora ne kupuje toliko, koliko kupuju domaći potrošači”, navodi Šešlija za “Nezavisne novine”.
Novinar Nemanja Vukojević, koji prati ekonomske teme, kaže da se štednja stanovništva smanjuje, jer cijene konstantno divljaju.
“Jednostavno je, većina stanovništva koja je imala kakvu-takvu štednju, to je morala ‘povući’ kako bi preživjela mjesec. Plate nisu rasle istim tempom kao što su cijene koje su od pandemije virusa korona narasle i po 40-50 odsto. Prema nekim procjenama, cijene hrane su skočile i do 68 odsto u odnosu na prije tri-četiri godine”, smatra ovaj novinar.
Kako ističe, iz kvartala u kvartal se primjećuje rast potrošačkih kredita.
“Stanovništvo podiže kredite takođe kako bi se plaćale sve veće obaveze. Ukoliko se nešto drastično ne promijeni, vjerovatno ćemo u narednom periodu svjedočiti povlačenju još više novca za štednju od strane stanovništva”, naveo je Vukojević.
Prema podacima Ministarstva finansija Republike Srpske, oročena štednja stanovništva čini 75,9 odsto ukupne štednje i veća je za 47 miliona KM ili dva odsto u odnosu na kraj 2023. godine, a štednja po viđenju bez tekućih računa stanovništva čini 24,1 odsto ukupne štednje i manja je za 49,9 miliona KM ili sedam odsto, u odnosu na kraj 2023. godine.
“Tekući računi stanovništva veći su za 229 miliona KM ili 13 odsto, a ukupni depoziti stanovništva veći su za 226,1 milion KM ili pet odsto, u odnosu na kraj 2023. godine”, navodi se u Informaciji o makroekonomskim pokazateljima Republike Srpske.
