U otpadu najviše novčanica od 10 KM: U BiH za pola godine uništeno 8,23 miliona komada papirnog novca

22.08.2022. | 07:37

Centralna banka BiH je za šest mjeseci ove godine uništila 8,23 miliona komada papirnog novca nepodobnog za opticaj, što je za 214 odsto više u odnosu na isti period lani, a na otpadu je završilo najviše novčanica u apoenu od deset KM.

U Centralnoj banci BiH pojašnjavaju da je ovakim rezultatima u velikoj mjeri doprinijela pandemija korona virusa.

Glavni razlog što je u 2021. godini uništeno manje novčanica su vanredne okolnosti usljed pandemije, zbog čega je dolazilo do privremenog obustavljanja uništavanja iz zdravstveno-bezbjednosnih razloga. Znatan dio nepodobnih novčanica, koje su iz opticaja povučene u prošloj godini, uništen je u prvih šest mjeseci ove godine – objasnili su u Centralnoj banci.

Naveli su da je od ukupnog broja uništenih novčanica čak 39 odsto u apoenu od deset maraka.

“Generalno, vijek trajanja novčanica manjih apoena je kraći, jer se koriste u većem broju transakcija”, istakli su u Centralnoj banci BiH.

Osim toga, od januara do kraja juna ove godine uništeno je i 11.958 kovanica nepodobnih za opticaj, što je za 11 procenata manje u odnosu na isti period prošle godine. Od ukupnog broja, čak 27 odsto su kovanice od 50 feninga.

Ekonomista Marko Đogo rekao je da je novac od nastanka u Kini, posebno papirni, uvijek bio podložan oštećenjima.

“Papir kao materijal je potrošna roba. Jedna od prvih zabilježenih inflacija u svijetu nastala je tako što su vladari u Kini tjerali podanike da mijenjaju novac, a onda ubacivali više nego što je bilo potrebno da bi se isti zamijenio. Ne vjerujem da je moguće da se nešto tako dogodi i kod nas, jer to bi bilo nezakonito”, rekao je Đogo naglasivši da ne bi bilo dobro da se bilo kakav novac dodatno pušta u opticaj mimo mehanizma koji je već ustaljen kroz valutni odbor preko bankarskog sistema.

Centralna banka BiH je protekle sedmice pustila u opticaj novčanice u apoenu od 200 KM, dodatno štampane u 2022. godini. Kako su naveli, te novčanice štampane su u skladu s redovnim aktivnostima koje imaju za cilj da bude obezbijeđeno dovoljno novčanica odgovarajuće apoenske strukture za potrebe gotovinskog prometa u BiH.

“Novo izdanje novčanica zamijeniće u opticaju novčanice prethodnih izdanja, koje će zbog dotrajalosti tokom prethodnih godina biti povučene iz opticaja. Novčanice prethodnih izdanja čiji je kvalitet zadovoljavajući u skladu sa standardima CBBiH i dalje će ostati u opticaju kao zakonsko sredstvo plaćanja”, saopštili su iz Centralne banke., prenosi Glas Srpske.

Falsifikati

U Centralnoj banci BiH kažu da je u toj finansijskoj instituciji u prvom polugodištu ove godine registrovano ukupno 628 komada falsifikovanih novčanica i kovanica svih valuta i apoena, što je za 27,15 odsto manje u odnosu na isti period prošle godine.

Pojašnjavaju da, kada je riječ o domaćoj valuti, registrovane su 132 falsifikovane novčanice i 222 falsifikovane kovanice konvertibilne marke. Od falsifikata ostalih valuta registrovano je 40 komada evra i 234 komada američkog dolara.

“Kada je u pitanju KM, najviše falsifikovanih novčanica je bilo u apoenu od 100 KM, dok je kod evra najzastupljeniji apoen 50”, naveli su u Centralnoj banci.