Uz markiranje goriva do pravog kvaliteta: Postupak kontrole mora se unaprijediti

15.03.2023. | 07:25

Radi što efikasnije kontrole kvaliteta goriva, neophodno je uvesti i postupak markiranja koji bi otklonio sve dileme o tome šta zaista sipamo u svoje automobile, kažu u Ministarstvu energetike i rudarstva Republike Srpske.

Dosadašnji sistem provjere kvaliteta tečnih naftnih goriva funkcioniše dosta dobro, ali bi se mogao unaprijediti usvajanjem nove odluke o kvalitetu koja bi podrazumijevala i postupak markiranja, naglašavaju u ovom resoru.

„Novom Odlukom propisuju se uslovi kvaliteta koje moraju ispunjavati tečna naftna goriva, između ostalog i tečni naftni gas. Takođe, propisuju se standardi kojima se ispituju fizičko – hemijske osobine goriva, metode po kojima se vrši ispitivanje tih karakteristika, način označavanja i dokazivanja da je kvalitet goriva u skladu sa Odlukom“, ističu iz ovog ministarstva za BL portal.

Takođe objašnjavaju da je ovom odlukom definisan i broj uzoraka koji se raspoređuje na benzinskim pumpama, u zavisnosti od ostvarene prodaje tečnog naftnog goriva, po strukturi za prethodnu godinu, i to jedan uzorak na svakih 300.000 litara.

Dodaju, da se u skladu sa navedenom procedurom, godišnje uzme oko dvije hiljade uzoraka, kao i da nisu utvrđena veća odstupanja od standarda prilikom kontrole.

„Posljednjih godina broj neusklađenih uzoraka, odnosno goriva koji nisu u skladu sa navedenom Odlukom je oko jedan odsto. Uglavnom je riječ o sniženoj tački paljenja dizel goriva. Analizu tečnih naftnih goriva vrše akreditovane laboratorije“, navode u resoru energetike.

Potrebne izmjene Odluke o kontroli naftnih goriva u BiH kojima bi se, kao najefikasnija mjera, uvelo markiranje goriva, u nadležnosti su Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH. Prema našim saznanjima, u ovom resoru postoji namjera da se, uz zeleno svjetlo Savjeta ministara, ova Odluka izmijeni, ali na naša pitanja dokle se sa tim poslom stiglo, do zaključenja teksta nisu odgovorili, uprkos brojnim obećanjima.

Uvođenjem postupka markiranja goriva u sistem kontrole, Republika Srpska slijedi primjer Srbije, koja je to učinila još 2014. godine. Razlog zbog kojeg su se na to odlučili bio je, prije svega, suzbijanje crnog tržišta, zbog velikog broja benzinskih stanica koje su dizel miješale sa baznim uljima, radi povećanja profita.

Ministarstvo energetike Srbije, prepoznalo je postupak markiranja, kao garanciju da će dizel koji se sipa u automobile biti u skladu sa kvalitetom. Nakon završene zakonske procedure, kroz javni tender izabran je tip markera, kao i kompanija koja je ovaj sistem implementirala.

Takođe, Zakonom o energetici propisano je da su obveznici Sistema markiranja motornih goriva u Srbiji proizvođači naftnih derivata i uvoznici. prema podacima Udruženja za energetiku i rudarstvo Privredne komore Srbije, godišnje se obavi oko 3.600 kontrola, odnosnio posjeta subjektima.

Imajući u vidu da je, prema posljednjim podacima Uprave za indirektno oporezivanje BiH, uvoz baznih ulja u BiH iz godinu u godinu sve veći, a da se, istovremeno, ne barata podacima gdje te količine tačno završavaju, pravi kvalitet goriva očigledno bi se mogao provjeriti jedino u procesu markiranja.

Tome u prilog i činjenica da je najveći problem tržišnih inspektora, kada je riječ o kontrolama, kretanje robe između Republike Srpske i Federacije BiH. Inspektori iz FBiH nisu ovlašćeni za kontrolu goriva na benzinskim pumpama sa sjedištem u Srpskoj i obrnuto. Na taj način dodatno je otežana kontrola, jer je protok robe između entiteta slobodan.

Srđan Banović, BL portal