Vrijeme finansijskih previranja: Evo koje zemlje su se odrekle zlatnih rezervi

01.05.2022. | 17:55

Svjetski savjet za zlato objavio je podatke za 2021. godinu u kojima se navodi da širom svijeta 13 država nije imalo rezerve tog plemenitog metala, a za 14 zemalja rezerve čine manje od jedan odsto.

Uvrijeme finansijskih previranja, zlato se smatra nezamjenjivom imovinom, a većina zemalja ima različite količine. Postoje one koje imaju i do 60 odsto međunarodnih deviznih rezervi u zlatu, ali i onih koje uopšte nemaju zlato ili ga u malim količinama, piše Al Jazeera.

Izvještaj koji je objavila stranica “Vestnik Kavkaza” navodi pet ekonomija koje, na primjer, imaju velike devizne rezerve, a nemaju zlato.

Kanada je zemlja s visokim prihodima i bogata je prirodnim resursima. Uslužni sektor dominira ekonomijom, a prema izveštaju Međunarodnog monetarnog fonda za januar, ekonomija zemlje se smanjila za 5,2 odsto u 2020, te porasla za 4,7 odsto u 2021. godini. Predviđa se da će ekonomija od 2.000 milijardi dolara rasti za 4,4 odsto u 2022. i 2,8 odsto u 2023. Međutim, zbog trenutnih geopolitičkih događaja, prognoza se može promijeniti.

Prema stranici, od 31. decembra 2021. devizne rezerve Kanade iznosile su 106,61 milijardu dolara, a tokom 2022. neznatno su se smanjile na 102,89 milijardi dolara od 28. februara. Kanada spada u najveće ekonomije bez zlatnih rezervi.

Norveška je jedna od najbogatijih zemalja po BDP-u po glavi stanovnika. To je zemlja bogata prirodnim resursima, posebno naftom, hidroelektranama, ribom, šumama i mineralima. Norveška je takođe treći najveći izvoznik gasa u svijetu nakon Rusije i Katara.

Norveška zadovoljava oko 20-25 odsto evropske potražnje za gasom, a prirodni resursi, kvalifikovana radna snaga i primjena tehnologije učinili su Norvešku prosperitetnom.

Prema Nasdaq-u, trenutni BDP zemlje iznosi 445,51 milijardu dolara. Krajem 2003. godine zlatne rezerve u Norveškoj centralnoj banci iznosile su 37 tona: 3,5 tona kovanica i 33,5 tona poluga. Međutim, 2004. godine Norveška centralna banka je prodala zlatne poluge. Banka je potom, u saopštenju za javnost, navela da je zadržala samo “sedam poluga za izložbe i 3,5 tona zlatnika koji su prevezeni u Ujedinjeno Kraljevstvo 1940. godine”.

Norveške devizne rezerve podijeljene su na portfelj s fiksnim prihodom i portfelj s dionicama, a njima upravljaju Sektor za centralno bankarske operacije i Odjeljenje za investicijsko bankarstvo, koji su dijelovi Norveške centralne banke. Krajem 2021. godine devizne rezerve Norveške iznosile su 84,72 milijarde dolara.

Hrvatska je postala 28. članica Evropske unije 1. jula 2013. Treća je najveća ekonomija s visokim dohotkom bez zlata, s BDP-om od 68 milijardi dolara. Oko 67 odsto hrvatske trgovine odvija se unutar Evrope, sa zemljama poput Njemačke, Italije i Slovenije. Što se tiče uvoza, 77 odsto je iz Evrope, pet odsto iz Kine i tri odsto iz Bosne i Hercegovine.

Od 1999. Hrvatska je imala 13,2 tone zlata koje je primila od Banke za međunarodna poravnanja kao udio u zlatnoj imovini kada je zemlja bila dio bivše Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.

Hrvatski budžet će izgubiti milion kuna ako banka odluči da zadrži zlatne rezerve naslijeđene od Banke za međunarodna poravnanja – izjavio je tada guverner Centralne banke Hrvatske.

Dakle, zlato nije zastupljeno u deviznim rezervama zemlje, koje su iznosile 28,31 milijardu dolara na kraju 2021.

Azerbejdžan je zemlja bogata prirodnim resursima s višim srednjim dohotkom. BDP zemlje iznosi 58,43 milijarde dolara. Azerbajdžan je uvršten u grupu zemalja koje blisko sarađuju s Organizacijom zemalja izvoznica nafte (OPEC) u formatu “OPEC plus”.

Prema podacima o deviznim rezervama, država nije imala zlatnih rezervi 2011. i 2012. godine, međutim u 2013. otkupljeno je 20,02 tone zlata, a 2014. rezerve su povećane na 30,17 tona.

U 2016. rezerve zlata smanjene su na 20,02 tone, a od 2017. zlato nije prikazano u tonama u deviznim rezervama zemlje, pa je dolarska vrijednost zlatnih rezervi postala zanemariva.

Ukupne devizne rezerve zemlje na kraju 2021. iznosile su oko 8,31 milijardu dolara, međutim, Državni naftni fond Republike Azerbejdžan ulaže 10 odsto svog investicijskog portfelja u zlato.

Kostarika je mala latinoamerička zemlja s otvorenom ekonomijom, koju Svjetska banka opisuje kao zemlju s višim srednjim dohotkom.

Tokom posljednje dvije decenije, zemlja je aktivno rasla i razvijala se, dobrim dijelom zahvaljujući ekonomskoj strategiji usmjerenoj prema vani. Kostarika je proširila svoju ekonomiju, koja je prije bila zavisna od turizma i poljoprivrede, kroz izvoz visoke tehnologije. Direktna ulaganja Sjedinjenih Američkih Država u zemlju iznosila su dvije milijarde dolara u 2020, prema Kancelariji za ekonomske analize Ministarstva trgovine.

Sjedinjene Američke Države su najveći trgovinski partner Kostarike, čineći oko 40 odsto izvoza i uvoza zemlje. Kostarika je takođe bogata zlatom. Komercijalno vađenje zlata u zemlji počelo je 1930-ih, prema Newlox Gold-u. Značajan interes pojavio se nakon otkrića novih nalazišta, prenosi Blic.

Većina ruda je bila veoma visokog kvaliteta, s primarnim stijenama koje su sadržale velike zlatne žile. Kao rezultat velikog razvoja, iskopane su ogromne količine zlata.

Prema podacima za posljednjih deset godina, zlato nije zastupljeno u međunarodnim rezervama zemlje, ali su u decembru 2021. devizne rezerve Kostarike iznosile 7,57 milijardi dolara.

Portal je spomenuo i druge zemlje koje nemaju zlatne rezerve, uključujući Nikaragvu, Kamerun, Armeniju, Gabon, Turkmenistan, Kongo, Čad i Eritreju.