Zabrinjavajuća procjena Svjetske banke: BiH će zahvatiti najteža recesija u posljednjih 25 godina

22.10.2020. | 14:36

BiH će ove godine zahvatiti najteža recesija u posljednjih 25 godina, kada se predviđa smanjenje realnog bruto domaćeg proizvoda (BDP) za 3,2 odsto zbog usporavanja u većini proizvodnih sektora, slabije potražnje iz okruženja i političke neizvjesnosti, navodi se u redovnom ekonomskom izvještaju Svjetske banke.

Iz Svjetske banke ističu da nepovoljne demografske karakteristike BiH, povećanje broja zaraženih virusom korona, te teško političko okruženje mogu, takođe, pogoršati uticaje pandemije i uzrokovati čak i veći pad BDP-a, nego što se trenutno procjenjuje.

Šef Kancelarije Svjetske banke za BiH i Crnu Goru Emanuel Salinas rekao je da je ova kriza imala ogroman uticaj na ekonomiju i živote ljudi u BiH.

“BiH se suočavala sa brojnim izazovima i prije pandemije, a sada je rješavanje mnogih od njih postalo još urgentnije. To uključuje stvaranje prostora za snažniji privatni sektor, povećanje efikasnosti javnog sektora, bolju zaštitu ljudskog kapitala, kroz bolje obrazovanje i zdravstvo, te stvaranje boljih prilika za mlade”, istakao je Salinas.

U izvještaju je navedeno da je pandemija u ovoj godini uzrokovala duboku recesiju u regionu zapadnog Balkana, uz smanjenje i domaće i spoljne potražnje, praćeno pogoršanjima u lancima snabdijevanja, dovodeći do negativnog rasta u svih šest zemalja regije.

Prema izvještaju, u ovoj godini regionu zapadnog Balkana prognozira se smanjenje ekonomskog rasta za 4,8 odsto, što je za 1,7 procentnih poena manje od prognoza iz aprila.

“Drugi, snažan talas pandemije od sredine juna odgađa ekonomski oporavak u regionu. Ograničenja putovanja i mjere distanciranja, takođe, umanjuju rast u zemljama koje više zavise od turizma”, istakli su iz Svjetske banke i dodali da pandemija dovodi do novih izazova na tržištima rada u regionu i prijeti da ugrozi napredak koji su zemlje ostvarile u oblasti dobrostanja.

Do juna je, prema ovom izvještaju, nezaposlenost u regionu porasla za pola procentnog poena, uz gašenje 139.000 radnih mjesta, a procjenjuje se da je dodatnih 300.000 ljudi postalo siromašno u Albaniji, na samoproglašenom Kosovu, u Crnoj Gori i Srbiji, što je skoro dvostruko manje nego da mjere odgovora na pandemiju nisu uvedene.

Direktor Svjetske banke za zapadni Balkan Linda van Gelder istakla je da pandemija, kao i u većem dijelu svijeta, i dalje teško pogađa ljude ovog regiona, ugrožavajući i zdravlje i ekonomsko dobrostanje ljudi u svih šest zemalja.

“Koliko god da je situacija loša, bila bi mnogo gora da vlade nisu brzo uvele mjere od samog početka krize. Prvi prioritet je i dalje stavljanje zdravstvene krize pod kontrolu, uz ograničavanje ekonomske štete. Kreatori politika u regionu će se potom trebati fokusirati na jačanje svojih ekonomskih osnova za čvrst oporavak”, naglasila je Van Gelderova.

Osim poboljšanja zdravstvenih sistema i jačanja mehanizama socijalne zaštite, kaže Van Gelderova, kreatori politika u regionu trebali bi da uvode mjere za jačanje ljudskog kapitala, izgradnju snažnijih institucija i jačanje vladavine prava.

“Ova nesrećna okolnost da se mora trošiti više u vrijeme smanjenja prihoda, nameće dodatni pritisak na vlade u regionu da prioritet stave na fiskalnu stabilnost, uključujući i putem unapređenja javne potrošnje i jačanja pridržavanja poreskih obaveza”, rekla je Van Gelderova.

U izvještaju je istaknuto da će brzina opravka, u kratkoročnom periodu, zavisiti od kretanja pandemije, raspoloživosti vakcine, što bi omogućilo normalizaciju ekonomske aktivnosti, te održivog oporavka glavnog trgovinskog partnera regiona – EU.