Zaobišli kompjuterski program: Kriminal tokom polaganja vozačkih ispita u Srpskoj

16.10.2023. | 08:51

Vozački ispit u jednom ispitnom centru u Republici Srpskoj za samo tri mjeseca položilo je 49 kandidata čija imena nisu bila na spisku Zavoda za obrazovanje odraslih u čijoj nadležnosti su kontrola i nadzor nad sprovođenjem obuke i ispita za vozače, tvrdi sagovornik Srpskainfo čiji je identitet poznat redakciji.

Nakon tekstova o Aferi “Dozvole” i nezakonitim radnjama prilikom polaganja vozačkih ispita u Srpskoj, javio se veliki broj ispitivača i instruktora vožnje širom Republike Srpske čija svjedočenja otkrivaju nezapamćene razmjere višegodišnjeg kriminala kada je u pitanju polaganje vozačkih ispita.

Dok jedni nezakonitim radnjama na kandidatima zgrću velike sume novca, oni koji pošteno žele da rade svoj posao imaju problema da prežive.

Zaobišli kompjuterski program

Sagovornik Srpskainfo otkrio je tako detalje o navodnim kriminalnim radnjama prethodnih godina u Ispitnom centru u Istočnom Sarajevu, o kojima je, kako objašnjava, uredno obavijestio Zavod za obrazovanje odraslih.

Sagovornik otkriva kako su se kandidati namještani jednom ispitivaču, a da je i sam bio uvučen u te nezakonitosti voljom nadležnih u komisiji, nakon čega je odlučio da sve prijavi Zavodu.

“Program na računaru napravljen je tako da se nisu mogle praviti duple grupe kandidata. Međutim, sekretar je morao telefonom pozivati one kandidate čija imena nisu bila na sajtu kako bi kod povlaštenog ispitivača polagali ispit”, objasnio je sagovornik.

Dodaje da je na ovakav način u samo tri mjeseca 49 kandidata položilo ispit, a da njihova imena nisu ni bila na sajtu Zavoda, gdje se inače objavljuju imena kandidata koji polažu vozačke ispite.

“Računar za jedan dan registruje samo jednu grupu, ma kolika ona bila, i ravnomjerno raspoređuje kandidate na broj ispitivača i to se zvanično objavi na sajtu. Drugu grupu računar ne može prihvatiti, pa je sekretar bio primoran da pravi grupu kandidata za jednog ispitivača mimo zvaničnog spiska na sajtu”, objasnio je sagovornik.

Isti princip u cijeloj Srpskoj

On je ujedno zabilježio sve nezakonitosti i o tome, kako navodi, obavijestio Zavod.

Komentar nadležnih u Zavodu bio je da u ovim radnjama postoje elementi krivičnog djela, ali se ništa poslije toga više nije dogodilo.

“Čak 49 kandidata je položilo vozački, a Zavodu sam dostavio tačno vrijeme, broj kandidata i mjesto gdje su polagali vozački ispit, a da nisu bili na spiskovima Zavoda. Neko je morao odgovarati zbog toga”, istakao je sagovornik.

Ispitivači i instruktori vožnje jednoglasni su u stavu da je za razotkrivanje ove vrste kriminala potrebna višemjesečna istraga, ali su isto tako saglasni da se jednom mora stati u kraj nezakonitostima, jer je previše izgubljenih života na ulicama.

“Ako su kriminal koji je trajao godinama mogli rasvijetliti u Zvorniku, ne vidim zašto se takav isti kriminal ne bi mogao razbiti i u drugim mjestima, jer ga ima u cijeloj Republici Srpskoj”, zaključio je sagovornik Srpskainfo.

Otac i sin

Drugi sagovornik koji se javio redakciji ukazao je da je već godinama u jednom ispitnom centru otac predsjednik komisije, a njegov sin vlasnik auto-škole.

“Ako izuzmemo sve drugo šta se dešava, onda je ovo klasičan primjer sukoba interesa”, kaže on.

Sve je kaže, poznato onima koji bi trebali voditi računa o zakonitosti rada, ali…

Prema tvrdnjama sagovornika čiji je identitet poznat redakciji, oni koji su u prošlosti ukazivali na kriminal sami su ubrzo postajali meta istraga, raznih ucjena i pritisaka.

“Svi su uvezani, sve su to kumovske veze s policijom i tužilaštvima, posebno u manjim sredinama, tako da većini prijaviti kriminal znači postati lično meta istrage. Ovo je bio dovoljan znak da ućute, ali eto ima i onih koji ne mogu tako više da žive”, ispričao je ogorčeni sagovornik.

Čašćavanje

Istovremeno, on je otkrio i način na koji se čašćavaju članovi komisije uoči polaganja ispita.

“I to je javna tajna. Ide se na ručak, a onda se u jednom trenutku član komisije izgubi, odnosno ode do toaleta. Tada se novac daje konobaru i posao je zaključen”, otkriva detalje nezakonitih radnji kada je u pitanju polaganje vozačkih ispita.

Dodaje kako je sve uvezano i tačno se, kaže, zna ko je čiji ispitivač prilikom polaganja vozačkih ispita, a cijene se kreću i do nekoliko stotina evra, u zavisnosti od kategorije.

– U Višegradu je jedne prilike bio ispit i kandidatu je upisana pogrešna kategorija. Kada je otvoren kofer u kojem se drže testovi nije bilo listića za C kategoriju. Takođe je nedavno došao naš čovjek iz Njemačke i rekao da više ne može raditi kao građevinski radnik, te da hitno treba uzeti C kategoriju. Pa kako uzeti druže, nije to nešto što raste na grani, ali izgleda da kod nas jeste tako – ispričao je sagovornik.

Ćutanje u zavodu

Iako je rad ispitnih centara u Republici Srpskoj u nadležnosti Zavoda za obrazovanje odraslih osoba, u ovoj instituciji niko se danima ne javlja na naše pozive, niti odgovara na postavljena pitanja.

U opisu poslova na sajtu Zavoda tako se, pored ostalog, navodi da vrše organizovanje i polaganje vozačkog i instruktorskog ispita i ispita za dodjelu licenci, izdaju dozvole za instruktora vožnje i licence, te obavljaju kontrolu i nadzor nad sprovođenjem obuke i ispita za vozače.

Ispitivači upravo upiru prstom u Zavod kao jedinog mjerodavnog koji bi trebao rješavati nagomilane probleme.