Burne reakcije u Sarajevu: Digla se prašina zbog „Halijarda“ na SFF-u

16.08.2023. | 09:41

Promocija filma režisera Radoša Bajića “Heroji Halijarda” koji govori o spasavanju američkih vojnika u Drugom svjetskom ratu na Sarajevo Film Festivalu (SFF) izazvala je burne reakcije u ovom gradu.

Film je inspirisan operacijom „Halijard“ koja se zove i Vazdušni most i koja je je trajala od avgusta 1944. do febrauara 1945. godine. Tada je spaseno 520 američkih pilota, zahvaljujući hrabrosti srpskog naroda, koji je rizikovao svoje živote. Američki piloti i članovi posade aviona oborenih iznad Jugoslavije, dok su bombardovali nacistički kompleks nafte u Rumuniji, iz Pranjana su evakuisani i prebačeni u Italiju.

U Sarajevu smatraju da je riječ o „filmu koji promoviše četništvo na SFF-u“  zatražene su i ostavke i odgovornost čelnika Festivala.

Ministarstvo kulture i sporta Kantona Sarajevo koje je saopštilo da je u okviru biznis platforme Sarajevo Film Festivala – CineLink Industry Days, koju između ostalih kofinansira „Kreativna Evropa“ program Evropske Unije „promovisan četnički nacionalističko-šovinistički pokret kroz film ‘Heroji Halijarda'“.

Ističu da je to protivno evropskim, civilizacijskim i zdravorazumskim vrijednostima, a sigurno i onim na kojima je ovaj festival stvoren i održavan.

“Građani Sarajeva i Ministarstvo kulture i sporta Kantona Sarajevo traže i očekuju transparentnost u definisanju odgovornosti za propust u ovom procesu, adekvatnije objašnjenje od zatečenosti kao i plan saniranja posljedica izazvanih ovim propustom”, dodali su.

Naveli su i da je Sarajevo za umjetnost i ljude otvoren grad.

“Za biznis razgovore o filmovima koji promovišu četničke pokrete i četničke vođe, nismo otvoreni”, istakli su .

Oglasila se i gradonačelnica Sarajeva Benjamina Karić.

“Draža Mihailović je presuđeni ratni zločinac u Drugom svjetskom ratu (1941-1945.) kao i Ratko Mladić i Radovan Karadžić tokom agresije 1992-1995. godine. Pokušaji rehabilitacije Draže Mihailovića i četničkog pokreta u Sarajevu su nedopustivi”, poručila je Karić.

Dalje navodi da danas, „dok je revizionizam u punom zamahu u i oko naše zemlje, pokleknu mu čak i mnogi među nama“.

“Ispred Grada Sarajeva tražim konkretnu odgovornost, ukoliko žele nastavak saradnje sa ovom gradskom administracijom. Konkretna odgovornost podrazumijeva ostavku osobe zadužene za ovaj dio programa i selekciju filmova u ovom programu. Grad podržava festival kao veliku kulturnu manifestaciju, ali ovakvi udari nanose nemjerljivu štetu festivalu i Gradu Sarajevu”, naglasila je i dodala da je „važno da organizatori festivala preuzmu odgovornost za ovakve pokušaje revizionizma i narušavanja dostojanstva grada koji jeste uvijek bio otvoren za druge, ali dobronamjerne“.

“Naći ćemo načina da se suprotstavimo nedobronamjernima”, zaključila je.

Iz SFF –a su saopštili da film nije prikazan na festivalu, već su u okviru slotova za predstavljanje novih, budućih projekata, prikazani inserti filma koji je u produkciji.

“Naglašavamo da navedeni sadržaj nije bio dogovoren te da Sarajevo Film Festival neće dopustiti da se koristi za promociju istorijskog revizionizma bilo koje vrste”, stoji u saopštenju.

Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić na društvenoj mreži Iks (ranije Tviter) istakao je da Sarajevo treba da svoje stavove o četnicima razjasni i usaglasi sa Američkom ambasadom.

“Neka im oni pošto Srbima ne vjeruju objasne šta je operacija “Halijard” i zašto je Draža odlikovan u Americi gdje ima spomenike. Sa Francuzima neka vide zašto je De Gol odlikovao generala Dražu. Slično sa Poljacima. Pa kad usaglase sa SAD i EU da se jave nama u Srbiji i Srpskoj. Dakle nije sve do nas i ponekad srbofobija mora udariti u američki, francuski i još pokoji zid integracija kojima i Bošnjaci teže. Tu im “razni Bursaći” ne mogu pomoći. Ja to kao partizansko dijete ljubazno savjetujem. Eto”, istakao je Stevandić.

Reditelj i scenarista filma Radoš Bajić ističe da je želio da snimi “Heroje Halijarda” zato što je “zadivljen i inspirisan ovim veličanstvenim istorijskim događajem”.

“Zato što je u trenucima potpunog beznađa, prepušten volji i milosti onih čije je sinove spasavao, ovaj jedinstveni poduhvat u leto 1944. godine na svojim plećima izneo srpski narod, predvođen Jugoslovenskom kraljevskom vojskom, koja se borila protiv nemačkih okupatora, ali i protiv nadolazećeg komunizma. Zato što me je u kolektivnoj nacionalnoj nesreći jednog naroda, u vrtlogu ratnih strahota i tragici vremena čiji su protagonisti članovi jedne tipične seoske porodice, zanimala monumentalnost operacije “Halijard”, ali mnogo više lična drama pojedinaca”, rekao je ranije Radoš Bajić, podsjeća Glas Srpske.

Sadržaj filma

“Heroji Halijarda” su ratna drama inspirisana istinitim događajima,” neispričana priča o tragici jednog vremena, o herojstvu i beznađu, o prijateljstvu, žrtvovanju i plemenitosti, o ljubavi i dobroti…”.

Priča govori o tri brata Jović i njihovoj porodici, razapetoj između suprotstavljenih ideologija. Dok se Mirko bori u odredima Jugoslovenske vojske u otadžbini, Sreten se pridružio partizanima, a najmlađi brat Ilija rastrzan je između dvije strane.