Povodom velikog srpskog praznika Vidovdana: Izložena čuvena Predićeva “Kosovka devojka”

28.06.2023. | 11:17

U Konaku kneginje LJubice u Beogradu danas je, povodom velikog srpskog praznika Vidovdana, izložena čuvena slika “Kosovka devojka” Uroša Predića, koju je ministar kulture Srbije Maja Gojković uporedila sa slavnom “Mona Lizom”.

“Slika `Kosovke devojke` je prikaz Kosovskog boja i prikazuje sav ponos srpskog naroda, ljubav prema otadžbini, ali i svu bol srpskog naroda, koji smo doživeli nakon Kosovskog boja”, rekla je Gojkovićeva, koja je obišla izložbu slike.

Ona je napomenula da je Prediću uzor za ovu sliku bila jedna Beograđanka koja se zvala Leposava Stanković, koja je do 1995. godine živjela u Beogradu, do svoje smrti.

“To su te divne stvari kojima moramo da se bavimo. Naša misija je da se bavimo kulturom sećanja, da čuvamo od zaborava ovakva divna umetnička dela kao što je `Kosovka devojka`, da prikazujemo našim građanima i da privučemo mlade da dođu da vide”, istakla je ona.

Gojkovićeva je podsjetila za TV Pink da je ova Predićeva slika postala čak i pop-ikona, s obzirom na to da je bila na omotu jednog od albuma grupe “Bijelo dugme”.

Direktor Muzeja grada Beograda Jelena Medaković rekla je da ovu slika, prema svim istraživanjima, cijeli srpski narod prepoznaje kao simbol Vidovdana, te da je Kosovka devojka i mnogo širi simbol ženskog stadanja i ženske požrtvovanosti, ali i jedna od najljepših slika čuvenog Uroša Predića i perioda u kojem je nastala.

Beograđani i gosti Beograda sliku “Kosovka devojka” mogu da pogledaju danas od 10.00 do 18.00 časova u Konaku kneginje LJubice /Kneza Sime Markovića 8/.

Jednu od najpoznatijih slika u istoriji srpske umjetnosti i kulture “Kosovku devojku”, koja se čuva u Muzeju Grada Beograda, naslikao je Uroš Predić /1857–1953/, porijekom iz Orlovata kod Zrenjanina, a školovao se na Likovnoj akademiji u Beču.

Sliku “Kosovka devojka” poručilo je Kolo srpskih sestara, žensko društvo osnovano 1903. godine u Beogradu, koje se bavilo humanitarnim radom, za svoje humanitarne razglednice.

Slika je nastala na osnovu crteža iz 1914. godine, a kao inspiracija za ovu sliku, Prediću je poslužila narodna pjesma “Kosovka devojka”, koju je smatrao jednom od najljepših u istoriji srpske književnosti.

Predić je naslikao idealizovani prikaz epske junakinje, “Kosovke djevojke”, koja “vida rane smrtno pogođenom Orloviću Pavlu”.

Ona je mlada djevojka koja poslije boja na Kosovu luta po bojnom polju, poji i vida rane ranjenim ratnicima, tražeći vjerenika, kuma i djevera – Toplicu Milana, Miloša Obilića i Kosančić Ivana.

Kosovka djevojka je postala ožalošćena vjerenica, koja nakon bitke, luta bojnim poljem u potrazi za vjerenikom, njeguje i okrepljuje preživjele.

Ona nailazi na teško ranjenog ratnika, po narodnoj pjesmi viteza Pavla Orlovića, i dok njemu pomaže, on joj otkriva da su sva trojica junaka koje traži, poginula u bici. Nakon ispovijesti, i Pavle umire na njenim rukama.

Slika “Kosovska devojka” može se tumačiti kao univerzalna scena stradanja u ratno vrijeme, a Kosovka devojka kao prva bolničarka, s obzirom da je nastala u vrijeme Prvog svjetskog rata.

Predić je naslikao opšteljudsku tragediju koja prati sve velike ratne sukobe, a u likovima Kosovke djevojke i Orlovića Pavla prikazao je srpski narod i njegove patnje u ratu.

Slika je ubrzo nakon nastanka stekla veliku popularnost i bila štampana na razglednicama koje su prodavane u humanitarne svrhe.

Otkupljena je od knjižarskog preduzeća “Polet” 1940. godine i od tada se čuva u Muzeju Grada Beograda.