Tvorac stripa “Dikan i Stari Sloveni”: Preminuo Lazo Sredanović
13.10.2022. | 17:18Lazo Sredanović Dikan, jedan od najuticajnijih stvaralaca jugoslovenske i srpske popularne kulture i tvorac najpopularnijeg stripa nekadašnje Jugoslavije “Dikan i Stari Sloveni”, preminuo je u 83. godini u Beogradu.
Sredanović, duhoviti Sloven, preminuo je u Kliničko-bolničkom centru Zemun u utorak, 11. oktobra, saopšteno je iz Udruženja stripskih umetnika Srbije.
Bio je stripar, ilustrator, karikaturista, grafički dizajner i kulturni radnik, najpoznatiji po humorističko-akcionom stripskom serijalu “Dikan i Stari Sloveni”, od 1969. godine najomiljenijem u zemljama bivše Jugoslavije.
Datumi sahrane Laze Sredanovića u Herceg Novom, kao i komemoracija u Beogradu, Novom Sadu i Nišu, biće naknadno objavljeni.
Sredanović je rođen u Nikšiću, 19. septembra 1939. godine. Osnovnu školu je pohađao u Senti i Herceg Novom, a u Herceg Novom je završio i uglednu srednju školu za primijenjene umjetnosti 1960. godine.
U Beogradu je 1965. diplomirao na Akademiji za primenjenu umetnost, Grafički odsjek, u klasi oca srpske grafike, profesora Mihajla Mike Petrova.
Osim stripa, Sredanović se bavio grafičkim dizajnom i ilustrovanjem udžbenika, časopisa i slikovnica za djecu, a redovno je izlagao na mnogim salonima karikature u zemlji i inostranstvu.
Živio je i stvarao u Beogradu i Krašićima u Boki Kotorskoj.
Od 1968. do 1990. godine bio je zaposlen kao načelnik grafičkih poslova u Institutu za bezbjednost Saveznog ministarstva unutrašnjih poslova.
Sredanović je prvi strip objavio kao učenik u dječijem listu “Pioniri” na Cetinju, a tokom studija šezdesetih godina radio je ilustracije i karikature za “Ferijalac”, list Ferijalnog saveza Jugoslavije, gdje je redovno objavljivao kaiševe stripa prema scenariju Petra Petrovića – Pece Marša, kasnije istaknutog novinara “Studija B” i pisca za djecu.
Strip “Dikan i Stari Sloveni” crtao je od 1969. godine za “Politikin zabavnik”. Dikan i njegov ujak Vukoje su odmah postali fenomen popularne kulture širom SFR Jugoslavije.
Sredanović je uticao i na kulturne tokove, pa je doprinio da tada mladi umjetnik Bojan M. Đukić osnuje 1976. grupu “Beogradski krug dva”, kasnije jednu od važnih stripskih grupa Evrope, koja je uticala da srpski strip i vizuelno pripovijedanje bude danas prepoznatljiva pojava u svjetskom izdavaštvu, filmu, animaciji i video-igrama.
Sredanović je bio aktivni član Udruženja karikaturista Srbije /FECO/ i plodni karikaturista koji je u 21. vijeku uradio stotine zapaženih karikatura angažovanog i istančanog duhovnog usmjerenja, ali i portreta, po čemu je od mladosti bio posebno poznat.
Učestvovao je u obnavljanju Udruženja stripskih umetnika Srbije 2009. godine, izlagao je radove i gostovao na svim izložbama i festivalima ovog udruženja, uključujući i turneju 2019. godine povodom proslave pola vijeka stripa “Dikan” u Beogradu, Banjaluci, Nišu, Kragujevcu, Herceg Novom, Valjevu i Leskovcu.
Crtao je stalno nove epizode Dikana za “Politikin zabavnik”, a od 2017. godine za “Mali zabavnik”, od kojih je najnovija epizoda “Đavolja varoš” bila kritika aktuelnih ratobornih zbivanja na području nekadašnje Jugoslavije.
Učestvovao je u objavljivanju edicije monografija sabrane serije “Dikan”. Bio je angažovan i u razvoju “Dikana” za buduću animiranu TV seriju i animirane dugometražne filmove za međunarodno tržište.
Sredanović je bio dobitnik brojnih domaćih i međunarodnih nagrada i priznanja kao umjetnik, državni službenik i kulturni radnik.
U okviru programa “Evropska prestonice kulture 2022”, u Novom Sadu će Sredanovićev opus i serija “Dikan” biti predstavljeni 21. oktobra, u okviru posebne cjeline, na izložbi “Od Nevena do Betmena: Svjetski okviri srpskog stripa i vizuelnog pripovedanja”.
