U prisustvu predsjednika Srbije: Predstavljena sabrana djela Milorada Ekmečića

Vučić je napomenuo da je imao čast da dva puta telefonom razgovara sa Ekmečićem, čovjekom nevjerovatnog mira i snage, koji je savršeno osjećao šta je potrebno srpskoj duši i srcu, ali kada bi osjetio da je pretjerao, vratio bi se na srpsku glavu i iznosio nepogrešive zaključke.

“Pred nama je verovatno najteži period, teži i od devedesetih godina prošlog veka. Videćete ko će se kako držati, ponašati i sa koliko hrabrosti u tom procesu učestovati. Ma kakve odluke da sam ili da smo doneli, neće promeniti činjenicu da me strah od onoga što se pred Srbijom nalazi”, rekao je Vučić.

O Ekmečićevom djelu i radu na promociji su govorili i istoričar i akademik Vasilije Krestić, akademik Slavenko Terzić, glavni i odgovorni urednik “Večernjih novosti” Milorad Vučelić, te direktor “Pravoslavne reči” Zoran Gutović, u ime izdavača.

Krestić, koji je napisao predgovor za sabrana djela i sa Ekmečićem bio kolega na fakultetu i prijatelj, rekao je da Ekmečić nikada nije gubio iz vida jednu misao – zlatnu nit istine za kojom je tragao, te da je tokom čitavog bavljenja naukom uvijek bio Jugosloven, ali nikada nije prestao da bude Srbin.

Ekmečić je, kaže Krestić, bio izuzetno obrazovan i poznavao podjednako dobro nacionalnu i opštu istoriju, a znatnu pažnju posvetio je osnivanju nacionalnih država na Balkanu, izučavanju osnova autoritatnih režima u Evropi, te istraživao odnos religije i nacije u srpskom i jugoslovenskom prostoru.

“Tumačenje uloge religije i crkve u istoriji srpskog i drugih naroda na Balkanu, nalazi se i u središtu njegovih naučnih interesovanja. Na istom mestu je i borba velikih sila za prevlast na Balkanu”, dodao je on.

Akademik Slavenko Terzić, koji je bio blizak prijatelj Ekmečića i jedan od inicijatora objavljivanja sabranih djela, rekao je da su Ekmečića posljednjih godina života zanimali spoljni i unutrašnji razlozi za razbijanje Jugoslavije, gdje posebno ističe ulogu katoličke crkve, politiku britanske vlade, a bavio se i ulogom SAD u raspadu Jugoslavije.

On je rekao da je Ekmečić bio veliki majstor naučne sinteze, čovjek širokog naučnog interesovanja, te da je njegov pristup istoriji racionalan i kritički, a pristup nauci gotovo monaški.

“Pitanje evropske pozadine Načertanija takođe je bilo u fokusu Ekmečićevih istraživanja”, istakao je Terzić, koji je citirao Ekmečića da je “kod Srba istorija bila stalan i mukotrpan napor da se očuva identitet” i da “budućnost gledamo kroz tamu”.

Vučelić je zahvalio predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću što je inicirao da ulica u Beogradu dobije ime po Miloradu Ekmečiću, te citirao nekoliko Ekmečićevih izjava kao što su da “u ovakvu Evropu ne treba žuriti”, da “Evropa bez Rusije nije kompletna”.

Gutović je podsjetio da se na današnji dan u Prebilovcima rodio Milorad Ekmečić, te da ova sabrana djela sadrže gotovo sve što je Ekmečič napisao – 15 knjiga na više od 11.000 strana.

Istoričar Milorad Ekmečić bio je akademik i član Senata Republike Srpske. Njegova sabrana djela u 15 tomova objavljena su 2022. godine.

Ekmečić je upisao opštu istoriju na Univerzitetu u Zagrebu, gdje je diplomirao 1952. godine. Iste godine izabran je za asistenta na novootvorenom Filozofskom fakultetu u Sarajevu.

Doktorsku disertaciju “Ustanak u Bosni 1875-1878” odbranio je na Univerzitetu u Zagrebu i ona je do sada doživjela tri izdanja i nepotpun prevod na njemački jezik.

Nakon specijalizacije u Prinstonu /SAD/, nastavio je sa radom na Filozofskom fakultetu u Sarajevu sve do izbijanja građanskog rata 1992. godine.

U maju 1992. godine uhapsili su ga muslimanske “Zelene beretki” zajedno sa porodicom, i nakon maltretiranja pustili u kućni pritvor. Uspio je da tajno prebjegne na teritoriju Republike Srpske, a kasnije da pređe u Srbiju.