Širom svijeta: Slatkovodna jezera isparavaju brže nego što se mislilo

30.06.2022. | 18:40

Novo istraživanje je pokazalo da slatkovodna jezera širom svijeta isparavaju brže nego što se mislilo, što ima značajan utjecaj na naše klimatske i vremenske modele.

Prirodna i umjetna jezera krase oko 5 miliona kavdratnih kilometara Zemljine kopnene površine.

U njima se nalazi skoro 90 odsto svježe tekuće površinske vode na našoj planeti, a da ne pričamo da su dom mnogih jedinstvenih životnih formi.

Ali, zbog globalnog zatopljavanja i povećanog sunčevog zračenja naše nebo postalo je žednije nego ikada prije. Veća područja vode zbog smanjenja ledenog pokrivača takođe su dala nebu sve veći pristup molekulama vode. Sve ove činjenice pridonose bržem ciklusu kruženja vode; od njenog nakupljanja na kopnu do ponovnog isparavanja u atmosferu.

Prethodne procjene ovog ciklusa oslanjale su se na stope isparavanja, ali te stope ne predstavljaju svu količinu vode koja se gubi iz jezera zbog drugih faktora poput ciklusa smrzavanja i odmrzavanja. Zbog ove zavisnosti od lokalnih uslova, pouzdana mjera isparavanja mora se izračunati nezavisno za svako jezero.

Stoga su ekolog Gang Zhao sa Univerziteta Texas A&M i njegovi kolege prikupili sve potrebne podatke za nevjerovatnih 1.42 miliona jezera širom svijeta. Koristili su mjesečne informacije o gubitku vode sa satelita u razdoblju od 1985. do 2018. i za svako jezero posebno uzeli u obzir brzinu isparavanja, njegovu površinu, trajanje pokrova leda i promjene pohrane toplote.

“Otkrili smo da je dugotrajno isparavanje jezera 15.4 odsto više od prethodnih procjena”, rekao je Zhao, a prenosi Science Alert.

Samo nebo svake godine “popije” više od tri triliona litara vode više nego prije. Stručnjaci su takođe otkrili da umjetni rezervoari imaju proporcionalno veći doprinos ovom isparavanju (16 odsto) nego što na to ukazuje njihov kapacitet skladištenja od 5 odsto.

“Iz globalne perspektive, ukupno isparavanje iz rezervoara može biti veće od kombinovane upotrebe vode za domaćinstvo i industriju. Ali, čak i u Sjedinjenim Državama imamo za vrlo malo jezera pouzdanih podataka o isparavanju”, rekao je ekolog Huilin Gao.

Zhao i kolege su pomoću prikupljenih podataka napravili projekat globalnog volumena isparavanja jezera (GLEV). Ovaj model je javno dostupan te pozivaju širu znanstvenu zajednicu i sve službe koje upravljaju vodama da se njime koriste.

“S rezultatima za pojedina jezera, GLEV može pomoći u poboljšanju donošenja odluka o upravljanju akumulacijom u cijelom svijetu, posebno u uslovima sve većih suša i rasta populacije”, rekao je Gao, prenosi “Index”.

Istraživanje naziva “Evaporative water loss of 1.42 million global lakes” objavljeno je u časopisu Nature Communications.