Izvještaj Vlade Srpske: OHR sam sebi dao pravno apsurdna diktatorska ovlašćenja

10.05.2022. | 09:12

Vlada Republike Srpske ističe da OHR nesumnjivo prekoračuje zakonska ovlašćenja visokog predstavnika, grubo se obračunava sa suverenitetom i demokratskim ustavnim sistemom BiH, pri čemu pokazuje prezir prema ustavnim principima i vladavini prava i destabilizuje BiH.

U prilogu 27. izvještaju Vlade Srpske Savjetu bezbjednosti UN naglašava se da se OHR danas doživljava kao samoobnovljivo oruđe određenih stranih sila koje traže pravo da vladaju BiH kao svojim posjedom, a tako ga generalno vide ne samo građani Republike Srpske, nego i regionalni lideri, upućeni članovi međunarodne zajednice, pa čak i bivši službenici OHR-a.

Dalje postojanje i nezakoniti dekreti OHR-a su, smatraju u Vladi, najblaže rečeno, potpuno beskorisni.

U prilogu izvješataja posvećenom nezakonitoj ulozi OHR-a, navodi se da mnogi koji pokušavaju da brane OHR, tvrdeći da su metež i nered koji pravi OHR samo rezultat beskorisne retorike čelnika Republike Srpske, propuštaju da primijete ono što je očigledno najupućenijim i najiskusnijim međunarodnim stručnjacima za istoriju BiH.

“Kršenjem Dejtonskog sporazuma i suvereniteta BiH, kao i demokratije i vladavine prava, OHR je sam sebi dao pravno apsurdna diktatorska ovlašćenja da donosi zakone, poništava odluke Ustavnog suda i smjenjuje izabrane zvaničnike – suprotno ustavnim procedurama, i to bez ikakvih ovlašćenja u Dejtonskom sporazumu ili bilo kom drugom međunarodnom instrumentu ili zakonskom aktu”, navodi se u tekstu.

Dodaje se da diktatorska ovlašćenja koja je OHR prigrabio nemaju uporište u pravu i flagrantno krše ustavni poredak BiH.

“To predstavlja potpuno odbacivanje vladavine prava, geopolitičku igru moći kojom se BiH oduzima pravo da upravlja sama sobom, i šira javnost to tako i doživljava, čak i službenici u samom OHR-u”, stav je Vlade Srpske.

U tekstu se naglašava da je OHR već dugo jedan od najznačajnijih faktora koji doprinose disfunkcionalnosti BiH i stalnim političkim krizama, kao i da ne samo da ne potpomaže dijalog, kako je predviđeno Dejtonskim sporazumom, već predstavlja izvor sukoba.

“Šira javnost uviđa da krivicu za sadašnju političku krizu u BiH snosi bivši

visoki predstavnik Valentin Incko, koji je prošle godine, odlazeći sa funkcije, nezakonito donio cenzorski dekret kojim kriminalizuje izražavanje određenih mišljenja o ratu u BiH iz devedesetih godina prošlog vijeka”, dodaje se u tekstu.

Napominje se da iako ni Vašington ni Brisel nisu odobrili dekret o cenzorskom zakonu, nisu učinili ništa da ga ponište, da poprave štetu koju je prouzrokovao ili da okončaju autokratska i pravno besmislena “bonska ovlašćenja” na osnovu kojih je donesen, pošto odbijaju da obuzdaju nelegalni instrument kojim vuku poluge u BiH.

Podsjeća se da je u svjedočenju pred odborom američkog Senata u februaru, zamjenik pomoćnika državnog sekretara Gabrijel Eskobar naveo da su čak i SAD, koje tradicionalno podržavaju diktatorska ovlašćenja OHR-a, priznale da su ta ovlašćenja destruktivna za demokratsko funkcionisanje BiH.

U Vladi Srpske naglašavaju da nažalost, čak i nakon što su priznale očigledno, SAD i dalje nisu voljne da ulogu OHR-a svedu na ulogu posrednika.

U prilogu izvještaju se navodi da je dalje prisustvo OHR-a u BiH nespojivo i sa suverenitetom BiH, a samim tim i sa evropskim integracijama BiH.

Vlada Srpske se u prilogu osvrće i na to da Kristijan Šmit, visoki predstavnik u BiH kojeg ne priznaju vlade Rusije, Kine i vlasti Republike Srpske, nastavlja destabilizujuću ulogu OHR-a i licemjerno drži predavanje građanima Republike Srpske o vladavini prava iako ne priznaje nikakva ograničenja pretpostavljenih ovlašćenja da dekretima upravlja BiH.

Podsjeća se da je Šmit nedavno još jednom naglasio svoju tvrdnju da je neizabrani strani diktator BiH tako što je izdao dva dekreta kojima navodno poništava zakone Republike Srpske u vezi sa državnom imovinom.

“Pitanje državne imovine je dugotrajan spor između bošnjačkih i srpskih stranaka, koji bi bio riješen prije mnogo godina da Incko nije poništio dogovor koji su postigle najuticajnije srpske, bošnjačke i hrvatske političke stranke”, navodi se u tekstu.

U tekstu se naglašava da Šmita njegovi dekreti sada potpuno stavljaju na stranu SDA u dugogodišnjem sporu oko državne imovine, što dodatno govori da Šmit nije neutralan posrednik, nego pripadnik bošnjačke strane u politici BiH.

Navodi se i da je Šmit podrio pregovore o izbornoj reformi između hrvatskih i bošnjačkih stranaka tako što je u suštini uvjerio SDA da odbijanje međunarodnih napora da se doradi Izborni zakon BiH neće imati negativne posljedice.

Nakon toga, kako se dodaje, nikoga nije iznenadilo kada je SDA odbila da pristane da pitanje Izbornog zakona bude riješeno pod pokroviteljstvom SAD i EU postavivši, u posljednjem trenutku, nove uslove za koje je znala da ih Hrvati nikada neće prihvatiti.

“Dok se Šmit predstavlja kao visoki predstavnik, tenzije između konstitutivnih naroda u BiH rastu. To bi samo po sebi trebalo da bude dovoljan dokaz Šmitovog neuspjeha, čak i ako zamislimo da ima nekakvu legitimnu ulogu u Bi”, navodi se u prilogu 27. izvještaja.

U jednom od priloga izvještaju navodi se i da su potpuno neosnovane oportunističke tvrdnje sarajevskog političkog establišmenta i određenih pristalica iz međunarodnih krugova da se ustavna struktura BiH definisana Dejtonskim sporazumom mora napustiti kako bi se BiH integrisala u EU.

U dokumentu je navedeno da su demokratije sa više snažnih nacionalnih ili vjerskih identiteta obezbijedile mir i stabilnost davanjem široke autonomije etničkim regionima i drugih mehanizama zaštite određenim etničkim grupama.

“Oni koji tvrde da je dejtonska formula za decentralizaciju i podjelu nadležnosti na neki način suprotna evropskim vrijednostima ne znaju koliko zemalja u samoj Evropi na sličan način priznaje posebna prava određenim regionalnim etničkim grupama”, ističe se u dokumentu, gdje se kao dokaz navode primjeri brojnih evropskih zemalja sa decentralizovanim uređenjem.