Karan naglasio važnost Dejtonskog ugovora: Rušenjem ovog uređenja ugrožen mir
13.10.2024. | 13:04Profesor ustavnog prava Siniša Karan istakao je da su i pojedini protivnici Republike Srpske razumjeli da se ne smije dirati ustanopravni i dogovoreni dejtonski okvir BiH, po cijenu svega, te da je Dejtonski sporazum važniji od bilo kog pojedinačnog prava aplikanta u ovoj državi, jer rušenjem ustavnog uređenja ponovo se na tas stavlja i mir.
Profesor Karan izjavio je da bi primjenama presuda Suda u Strazburu nestala dejtonska BiH i dejtonski Ustav, odnosno BiH bi se pretvorila u građansku, unitarnu i folklorno multikulturalnu državu, bez konstitutivnosti i federalnog etno-teritorijalnog predstavljanja.
– Protivnici Srpske, a koji i sami dolaze iz federalne države, prepoznali su pogubnost i potencijalnu istorijsku grešku primjene presuda Еvropskog suda za ljudska prava koji je presuđivao isključivo vodeći se bošnjačkim politikama i njihovom željom da dominiraju u BiH – naglasio je Karan.
On je podsjetio da u okviru kontinuiranih napada na Republiku Srpsku, a s ciljem stvaranja unitarne “građanske” BiH, “borci za suverenu i demokratsku BiH, vladavinu prava i pravnu državu, ustavnost i zakonitost”, nisu insistirali na promjeni Ustava kada su se prenosile ustavno pozicionirane nadležnosti entiteta na nivo saveznih institucija: vojske, policijskih i obavještajnih struktura, Uprave za indirektno oporezivanje, sudova, tužilaštava i velikog broja ostalih nadležnosti isključivo entiteta, ali su zato izuzetno agilni i traže ustavne promjene zbog primjena navedenih sudskih presuda.
On je upozorio da je veoma indikativno, i ne smije proći neopaženo, da su i pojedini protivnici Srpske shvatili da se primjenom presuda Еvropskog sud za ljudska prava, ali i presuda neustavnog Ustavnog suda u BiH ruši dogovoreni ustavni koncept BiH koji ne samo da je donio mir nego i ustavno uređenje novoformirane zajednice zasnovane na odnosima tri konstitutivna naroda i dva entiteta kroz uspostavljen balans društvenih odnosa, ravnopravnosti, pariteta i konsenzusa kao garancije suvereniteta svakog od nosilaca – konstitutivnog naroda i entiteta, te federalni oblik državnog uređenja kao jedini mogući oblik artikulacije i konstitucionalizacije državne vlasti koji omogućava realizaciju tih principa.
– Primjena presuda iz Strazbura bila bi Finalni udar na sam Dejtonski sporazum, jer je sadržaj tih presuda suprotan samom biću multietnički pluralnog društva, a njihova primjena neodrživa, opasna, politički, sociološki i ukupno društveno nemoguća, društveno neprihvatljiva i neprovodiva – istakao je Karan.
Profesor ustavnog prava naglasio je u izjavi za Srnu da BiH nije zrela za raspakivanje Dejtonskog mirovnog sporazuma koji je postignut dugotrajnim i upornim pregovaranjem, i nijedan narod ne može i ne smije nametnuti svoje vrijednosti ustavnom i političkom poretku koji bi pogodovao samo njemu.
– Postavlja se pitanje da li činjenicu da su pojedini protivnici Republike Srpske ‘progledali’ i shvatili da je provođenje presuda Еvropskog suda za ljudska prava jednako stvaranju unitarne BiH i klasične majorizacije možemo shvatiti kao važnu pobjedu federalista i zagovornika izvornog Dejtona i snage tri naroda i dva entiteta protiv unitarista – zaključio je profesor ustavnog prava Siniša Karan.
