Karan o protestnoj noti Konakovića: Osporavanje konstitutivnosti je i put ka nemogućoj državi
01.12.2024. | 17:56Profesor ustavnog prava Siniša Karan izjavio je za Srnu da je protestna nota Elmedina Konakovića upućena Hrvatskoj u potpunosti razotkrila neskrivenu težnju Bošnjaka za dominacijom i stvaranjem unitarne BiH, koja kao takva predstavlja u osnovi rušenje dejtonske BiH.
“Politika dominacije mora znati da je konstitutivnost u BiH ključni, esencijalni, generički, konstitucionalni element kao krovno, opšte i najveće načelo i ideja jedine moguće poveznice tri naroda /nosioca suvereniteta/, teritorijalno određeni u dva entiteta. Ovo načelo je ustavna norma najveće snage, primarna, dominantna, obavezujuća, načelo svih načela”, pojasnio je Karan u izjavi za Srnu.
On je naveo da složene državne zajednice zahtijevaju složeni demokratski identitet i legitimitet koji odgovara takvoj, složenoj višeznačnoj strukturi državne organizacije.
“Pored individualnog, građanskog, pojedinačnog, ličnog, legitimitet etničko-konstitutivnog dijela složene zajednice se pojavljuje kao samostalni politički subjekt, sa samostalnim političkim zahtjevima. Raspolućenost, dvojnost čovjeka-građanina i čovjeka-pripadnika naroda, etnosa, posmatramo kroz prizmu demokratije kao najboljeg izraza individualnih i kolektivnih prava i sloboda”, istakao je Karan.
Prema njegovim riječima, višeznačno složena država pored građanina ima i kolektivitet koji takođe zahtjeva svoje demokratsko predstavljanje kroz političke institucije.
“Građanin nema eksluzivitet na apsolutno demokratsko predstavljanje. On nema ni kapacitet apsolutnog predstavljanja i sebe kao pojedinca i kolektiviteta čiji je i sam član. Zaklinjući se na svoja neotuđiva individualna prava, ne smije ih istovremeno oduzimati svojoj drugoj polovini, društvenoj, političkoj, državnoj, kolektivitetu kao ontološkom subjektu složene državne zajednice, čija složenost ima osobine multinacionalnosti, multikulturalnosti”, rekao je Karan.
On je na da se kolektivitet predstavlja sam i ne traži realizaciju svojih kolektivnih interesa posrednim putem, pri čemu artikulacija kolektiviteta jeste i ustavna kategorija, esencijalni element, ne pridodat, već originaran.
“To pravo kolektiviteta je stub i osnova državne strukture na kojoj počiva, a njegovo oduzimanje stvara opasnost za sam opstanak države, te stvara ‘potrebu’ iznalaska drugih rješenja samopotvrđivanja, nacionalnog osvještenja do državnog uobličenja”, ukazao je Karan.
On je poručio da je u BiH neophodno očuvati mir i stabilnosti, a to je moguće samo uz uvažavanje ženevsko-njujorških osnovnih dogovorenih principa u kojima je konstitutivnost nadnačelo, princip i ustavna norma, okvir mogućeg – suprotan principu dominacije kao okvira nemogućeg.
“U maniru Emira Kusturice dodao bih da oni sebi daju pravo da pričaju o neustavnom i nedejtonskom, mi nemamo pravo da šutimo nego da pričamo o dejtonskom i ustavnom”, zaključio je Karan.
Konaković je uputio Hrvatskoj protestnu notu zbog izjava predsjednika Sabora Gordana Jandrokovića koji je tokom posjete rekao kako vjeruje da će koncept tri konstitutivna naroda na kraju prevladati jer inače neće biti ni BiH.
