Doprinosi i dohodak po novom: Vlada Srpske utvrdila Program ekonomskih reformi

04.12.2024. | 17:05

Vlada Republike Srpske utvrdila je danas Prijedlog programa ekonomskih reformi Srpske od 2025. do 2027. godine, koji će kao i budžet po hitnom postupku biti upućen na razmatranje u Narodnu skupštinu.

Prema ovom aktu, projektovane stope privrednog rasta Republike Srpske u periodu 2025–2027. godine iznose 2,8 odsto, 3,1 odsto i 3,3 odsto respektivno, saopšteno je iz Biroa Vlade Republike Srpske za odnose s javnošću.

U periodu 2025–2027. godine biće nastavljene inicijative i reformski procesi, imajući u vidu da je riječ o složenim i opsežnim višegodišnjim reformskim procesima, čija realizacija će doprinijeti realizaciji glavnih ciljeva utvrđenih Programom rada Vlade Republike Srpske, u ključnim reformskim oblastima.

U saopštenju se ističe da su strukturne reforme organizovane u okviru tri oblasti, a koje odgovaraju definisanim reformskim stubovima Vlade – konkurentnost, održivost i otpornost i ljudski kapital i socijalne politike.

U okviru definisanih oblasti predloženo je sedam strukturnih reformi i u okviru njih 22 reformske mjere.

“Ove mjere usmjerene su na unapređenje konkurentnosti privrede kroz podršku tehnološkom razvoju u različitim oblastima koje, između ostalog, obuhvataju unapređenja uslova poslovanja, modernizaciju platnog prometa, unapređenja u oblasti poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, efikasniji sistem upravljanja naučnoistraživačkim i inovacionim potencijalom”, navodi se u saopštenju.

U saopštenju se dodaje da strukturne reforme obuhvataju povećanje efikasnosti poslovanja javnih preduzeća i njihovo restrukturisanje, energetsku i zelenu tranziciju, ubrzanu digitalnu transformaciju, modernizaciju i obnovu transportne infrastrukture u skladu sa ciljevima Zelene agende.

Planirano je i povećanje zaposlenosti unapređenjem usklađenosti obrazovanja i razvoja praktičnih znanja i vještina na tržištu rada i unapređenje kvaliteta i efikasnosti institucionalnih mehanizama za pružanje usluga socijalne i zdravstvene zaštite.

“Osnov za izradu ovog značajnog dokumenta su Program rada Vlade Republike Srpske, Smjernice Evropske komisije i doprinos socijalnih partnera: Privredne komore, Unije poslodavaca i Saveza sindikata Republike Srpske, te usvojeni strateški dokumenti Srpske”, navodi se u saopštenju.

Na današnjoj sjednici utvrđen je i Prijedlog zakona o izvršenju budžeta Republike Srpske za iduću godinu koji propisuje način korištenja prihoda budžetskih korisnika i vlastitih prihoda pojedinih budžetskih korisnika.

Ovim aktom, između ostalog, propisano je da prioritet u isplatama imaju penzije i ostala prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, zatim porodične, lične i civilne invalidnine, potom porezi i doprinosi na lična primanja zaposlenih, neto lična primanja zaposlenih, ostala prava iz boračko-invalidske zaštite, obaveze prema dobavljačima, te povrat javnih prihoda na osnovu akata nadležnih organa i ostale obaveze.

Vlada je danas utvrdila i Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske kojim se, između ostalog, uređuje pripadnost i raspodjela prihoda od indirektnih i direktnih poreza, kao i neporeskih prihoda u Republici Srpskoj.

Na inicijativu Saveza opština i gradova Republike Srpske, a s ciljem postizanja finansijske stabilnosti i razvoja nerazvijenih i izrazito nerazvijenih jedinica lokalne samopurave predložena je mjera da se razvijenim jedinicama u narednom periodu od tri godine umanje iznosi prihoda od indirektnih poreza za određeni iznos i taj iznos usmjeri u skladu sa kriterijumima predloženim ovim zakonom, u razvoj nerazvijenih jedinica lokalne samoprave.

Ovim zakonom predložena je i raspodjela dijela prihoda od poreza na dobit kao izuzetak gradu Istočno Sarajevo, kao jedinoj jedinici lokalne samouprave u Republici Srpskoj koja, za razliku od ostalih, nema mogućnost uvođenja ili povećanja vlastitih prihoda.

Zbog specifičnosti strukture finansiranja grada Istočno Sarajevo predloženo je izdvajanje od prihoda od poreza na dobit koji plate privredna društva na području grada Istočno Sarajevo i to u omjeru 85:15 u korist budžeta Republike Srpske.

“Na bazi procjene ostvarenja prihoda od indirektnih poreza za jedinice lokalne samouprave u 2025. godini, očekivani iznos sredstava za raspodjelu jedinicama lokalne samouprave koje imaju manje od 50.000 stanovnika će iznositi oko devet miliona KM”, navodi se u saopštenju.

U saopštenju se dodaje da navedeno znači da bi jedinice lokalne samouprave koje ostvaruju veoma niske prihode u ukupnom iznosu dobile oko 5,9 miliona KM, dok bi ostalima pripalo 3,1 milion KM, osim tri grada koji imaju između 50.000 i 100.000 stanovnika.

USVOJEN PRIJEDLOG IZMJENA ZAKONA O POREZU NA DOHODAK

Vlada Republike Srpske usvojila je danas Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak radi podizanja praga za ulazak u režim malog preduzetnika sa 50.000 KM na 100.000 KM, te izjednačavanja sa pragovima za obavezni ulazak u sistem indirektnog oporezivanja i paušal u Federaciji BiH.

Iz Biroa Vlade Srpske za odnose s javnošću saopšteno je da je na osnovu analize politike oporezivanja samostalne djelatnosti Ministarstva finansija zaključeno da postoje opravdani razlozi da se proširi broj samostalnih zanimanja koja po svojoj prirodi i jesu posebne profesionalne ili intelektualne usluge, te da se oporezuju prema stvarno ostvarenom dohotku i ekonomskoj snazi.

Oporezivanjem prema ekonomskoj snazi oporezovani su svi redovni preduzetnici i pravna lica koji obavljaju iste djelatnosti i to 10 odsto na osnovicu koja predstavlja razliku prihoda i rashoda.

“U predloženom zakonu, paralelno sa udovoljavanjem zahtjeva za podizanje praga za malog preduzetnika sa 50.000 KM na 100.000 KM, podignut je i donji iznos poreza koji je mali preduzetnik dužan da plati, sa 600 KM na 1.200 KM, uz izuzetak za najmanje preduzetnike čiji godišnji prihod ne prelazi 50.000 KM, zadržan je postojeći princip najnižeg iznosa poreza od 600 KM”, saopšteno je iz Vlade.

Prema ovom prijedlogu, ukoliko je poreskom obvezniku u 2024. godini opozvan status malog preduzetnika isključivo iz razloga što je ostvario prihod preko 50.000 KM, može odmah u 2025. godini tražiti status malog preduzetnika.

“Ovim zakonskim rješenjem predlaže se proširenje broja samostalnih zanimanja koja po svojoj prirodi i jesu posebne profesionalne ili intelektualne usluge, a ista lica ne mogu podnijeti zahtjev za plaćanje poreza kao mali preduzetnik”, navodi se u saopštenju.

Vlada je danas usvojila i Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o doprinosima radi pravilnijeg određivanja doprinosa, te vodeći računa o pravičnosti i načelu ekonomske snage obveznika.

“Ovim zakonom precizira se da je obveznik doprinosa, između ostalih, i lice koje obavlja preduzetničku djelatnost ili samostalno zanimanje kao osnovno zanimanje, pod uslovom da nije korisnik prava na penziju. Usklađuju se pojmovi preduzetničke djelatnosti i samostalnog zanimanja sa značenjem ovih pojmova predloženih u izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak, a koje se zajedno sa ovim zakonom dostavljaju Narodnoj skupštini na usvajanje”, saopšteno je iz Vlade.

U skladu s ovim aktom propisano je da se minimalna osnovica doprinosa za lica koja obavljaju samostalno djelatnost postepeno povećava sa dosadašnjih 60 na 80 odsto prosječne bruto plate u Republici, tako da će u 2025. godini osnovica doprinosa iznositi 70 odsto, a od 1. januara 2026. godine 80 odsto navedene plate.

“Utvrđuje se obaveza plaćanja doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za lica koja ostvaruju dohodak od samostalne djelatnosti, a korisnici su prava na penziju, te za lica koja samostalnu djelatnost obavljaju kao dopunsku djelatnost, na osnovicu koja iznosi 30 odsto prosječne bruto plate u Republici. Ova lica su do sada bila u cijelosti oslobođena obaveze plaćanja doprinosa, međutim usljed potrebe sprečavanja nelojalne konkurencije ili suštinski njenog smanjenja, vodeći računa o pravičnosti i načelu ekonomske snage obveznika, uvodi se minimalna obavezu doprinosa za ova lica”, navode iz Vlade.

Lica koja ostvaruju primanje na osnovu ugovora o dopunskom radu plaćaju doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje na osnovicu koju čini cjelokupna bruto naknada ostvarena po osnovu takvog angažmana, pa je uvedena osnovica za preduzetnike koji obavljaju dopunsku djelatnost i dalje povoljnija od dopunskog rada.

S druge strane, ističu u Vladi, lica koja djelatnost obavljaju kao dodatnu su i dalje izostavljena od obaveze plaćanja doprinosa, zbog činjenice da se radi o licima koja tu djelatnost ne mogu obavljati ličnim radom, već isključivo preko zaposlenih radnika.

Plaćanja doprinosa oslobađaju se lica koja ostvaruju pravo na penziju iz Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja Srpske ukoliko ostvaruju primanja za rad u okviru humanitarnih organizacija ili organizacija koje se bave pružanjem socijalne pomoći licima koja su u stanju socijalne potrebe.