Sklopljen mir u BiH: Punih 28 godina od zaključivanja Dejtonskog sporazuma

21.11.2023. | 07:33

Danas se navršilo 28 godina od kada je u američkoj bazi Rajt Peterson u Dejtonu parafiran Opšti okvirni sporazum za mir u BiH i njegovih 12 aneksa, čime je okončan rat u BiH i uspostavljen njen ustavno-pravni poredak.

Ovim sporazumom Bosna i Hercegovina je uređena kao država koja se sastoji od dva entiteta, Republike Srpske i Federacije BiH, koji su potpisnici svih aneksa.

Dejtonski sporazum, nakon tronedjeljnih pregovora, parafirali su tadašnji predsjednici Srbije Slobodan Milošević, takozvane Republike BiH Alija Izetbegović i Hrvatske Franjo Tuđman.

Sporazum je parafiran u prisustvu tadašnjeg državnog sekretara SAD Vorena Kristofera, a osim njega glavni američki posrednici bili su Ričard Holbruk i general Vesli Klark.

Dejtonski sporazum zvanično je potpisan 14. decembra 1995. godine u Jelisejskoj palati u Parizu.

Dan uspostavljanja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH – 21. novembar republički je praznik i neradni dan u Republici Srpskoj.

Napomena:

Ovaj tekst je naknadno korigovan zbog pogrešne informacije da je “ovim sporazumom stvorena državna zajednica BiH sastavljena od dva entiteta, Republike Srpske i Federacije BiH, koji su potpisnici svih aneksa”.

Portal “Raskrinkavanje.ba” je u analizi više od 500 tekstova u kojima se pominje Dejtonski sporazum objavio da je tvrdnja da je tim sporazumom stvorena državna zajednica BiH sastavljena od dva entiteta, Republike Srpske i Federacije BiH, što je manipulacija činjenicama. Formulacije o nastanku Bosne i Hercegovine kao međunarodnopravnog subjekta Dejtonskim sporazumom navode na zaključak da prije parafiranja tog sporazuma, BiH nije postojala.

Prvi stav Prvog člana Ustava Bosne i Hercegovine, sadržanog u Aneksu 4 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, ne podržava ovu tvrdnju. U njemu se navodi da Republika Bosna i Hercegovina nastavlja pravno postojanje kao država, ostaje članica Ujedinjenih nacija i može zadržati ili tražiti prijem u organizacije unutar tog sistema i drugim međunarodnim organizacijama. Jasno se navodi da se mijenja ili prilagođava unutrašnja organizacija.

Stav 3 Člana jedan navodi da se Bosna i Hercegovina sastoji od dva entiteta, Federacije BiH i Republike Srpske. Stoga, ona nije “sastavljena” odnosno nastala spajanjem tih entiteta, već se od njih sastoji.