Spremne “masne” kazne za klevetu: Ovo piše u predloženim izmjenama Krivičnog zakonika

03.03.2023. | 13:00

Ministarstvo pravde Republike Srpske na svojoj internet stranici objavilo je kompletan Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika RS, koji je izazvao ogromno interesovanje javnosti.

U novom članu, koji se odnosi na krivična djela protiv časti i ugleda, piše ono što je i ministar Miloš Bukejlović objavio na jučerašnjoj konferenciji za medije.

Prvi dio se odnosi na uvredu: Ko uvrijedi drugoga, kazniće se novčanom kaznom od 5.000 KM do 20.000 KM. Ako je djelo iz stava 1. ovog člana učinjeno putem štampe, radija, televizije ili drugih sredstava javnog informisanja ili na javnom skupu ili na drugi način, zbog čega je uvreda postala pristupačna većem broju lica, kazniće se novčanom kaznom od 10.000 KM do 50.000 KM.

“Ako je učinilac bio izazvan nedostojnim ponašanjem uvrijeđenog ili je oštećeni pred sudom prihvatio njegovo izvinjenje zbog učinjenog djela, sud ga može osloboditi kazne. Ako je uvrijeđeni uvredu uzvratio, sud može oba ili samo jednog učinioca osloboditi od kazne”, piše u predloženim dopunama.

Drugi dio člana definiše kleveti i kazne. Ko o drugom iznosi ili pronosi nešto neistinito što može škoditi njegovoj časti ili ugledu, znajući da je to što iznosi ili pronosi neistina, kazniće se novčanom kaznom od 8.000 KM do 30.000 KM. Ako je djelo iz stava 1. ovoga člana učinjeno putem štampe, radija, televizije ili putem društvenih mreža, na javnom skupu ili na drugi način, zbog čega je ono postalo dostupno većem broju lica, kazniće se novčanom kaznom od 15.000 KM do 80.000 KM.

“Ako je ono što se iznosi ili pronosi dovelo ili moglo dovesti do teških posljedica za oštećenog, učinilac će se kazniti novčanom kaznom od 20.000 KM do 100.000 KM”, piše u dokumentu.

Nacrt predviđa i tzv. zabranu iznošenja ličnih i porodičnih prilika i kazne koje idu čak do 120.000 KM!

“Ko iznosi ili pronosi štogod iz ličnog ili porodičnog života nekog lica što može škoditi njegovoj časti ili ugledu, kazniće se novčanom kaznom od 10.000 KM do 40.000 KM. Ako je djelo iz stava 1. ovog člana učinjeno putem štampe, radija, televizije ili putem društvenih mreža ili na javnom skupu ili na drugi način, zbog čega je ono postalo dostupno većem broju lica, učinilac će se kazniti novčanom kaznom od 20.000 KM do 100.000 KM. Ako je ono što se iznosi ili pronosi dovelo ili moglo dovesti do teških posljedica za oštećenog, učinilac će se kazniti novčanom kaznom od 25.000 KM do 120.000 KM”, navodi se, prenosi “Srpskainfo“.

Takođe, zabranjuje se javno izlaganje poruzi zbog pripadnosti određenoj rasi, vjeri ili nacionalnosti, a kazne su od 20.000 do 100.000 KM.

Nacrt izmjena Zakonika predviđa i još nekoliko važnih detalja, koji su pali u drugi plan. Tako je uveden potpuno novi član Neovlašteno objavljivanje i prikazivanje tuđeg spisa, portreta i snimka, za šta je zaprijećena novčana kazna ili kazna zatvora do dvije godine.

U obrazloženju predloženih izmjena kaže se da je Ustavom Republike Srpske propisano da su ljudsko dostojanstvo, tjelesni i duhovni integritet, čovjekova privatnost, lični i porodični život nepovredivi. U tom smislu, svaka osoba ima pravo tražiti od druge osobe da poštuje i ne omalovažava njegovo lično dostojanstvo.

“Krivično zakonodavstvo zemalja u okruženju, pa čak i krivično zakonodavstvo zemalja koje su u EU propisuje krivična djela protiv časti i ugleda. Ta krivična djela nalaze se u krivičnom zakonodavstvu Srbije, Hrvatske, Slovenije, Crne Gore i Makedonije. Iznošenje neistina, ličnih i porodičnih prilika, izlaganje poruzi određenih kategorija lica je prevazišlo svaku normu društveno prihvatljivog  ponašanja i na svaki način obezvrijedilo ljudsko dostojanstvo, tjelesni i duhovni integritet, čovjekovu privatnost, kao i lični i porodični život. U tom smislu, ovim zakonom propisuju se krivična djela protiv časti i ugleda i to krivična djela uvreda, kleveta, iznošenje ličnih i porodičnih prilika, javno izlaganje poruzi zbog pripadnosti određenoj rasi, vjeri ili nacionalnosti, kao i isključenje protivpravnosti kod krivičnih djela protiv časti i ugleda i gonjenje za ova krivična djela”, piše u obrazloženju.

Takođe, izmijenjeno je i krivično djelo povreda ugleda suda (član 340), na način da se povredom ugleda suda smatra, pored do sada, izlaganja poruzi suda i sudije i izlaganje poruzi javnog tužioca ili advokata.

Kompletan Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika možete pročitati na ovom linku.