Poslanici dali zeleno svjetlo: Parlament usvojio Izborni zakon Srpske
19.04.2024. | 07:05Narodna skupština Republike Srpske usvojila je noćas na posebnoj sjednici Izborni zakon Republike Srpske.
Za Izborni zakon glasao je 51 poslanik, 11 je bilo protiv, a četiri uzdržana.
Na posebnoj sjednici, dva sata iza ponoći, usvojeni su i Zakon o imunitetu Republike Srpske, Zakon o referendumu i građanskoj inicijativi Republike Srpske i Zakon o dopunama Zakona o radu – po hitnom postupku, uz prihvaćen amandman Vlade Republike Srpske.
Prethodno je Narodna skupština usvojila izvještaj Nezavisne međunarodne komisije za istraživanje stradanja svih naroda u srebreničkoj regiji u periodu od 1992. do 1995. godine i zaključke.
Usvojena je i Odluka o sastavu delegacije Narodne skupštine Republike Srpske u Parlamentarnom forumu Republika Srbija-Republika Srpska.
U Izbornom zakonu Srpske je novina u odnosu na važeći uređivanje izbora delegata u Dom naroda BiH iz Srpske i zaštita izbornog prava.
Šef Kluba poslanika SNSD-a Igor Žunić rekao je da je predviđeno da tu zaštitu, osim organa za sprovođenje izbora, vrši Vrhovni sud Republike Srpske.
Tokom rasprave, pbrazlažući ovu tačku dnevnog reda, Žunić je u ime predlagača rekao da je Prijedlogom izbornog zakona Srpske predviđeno da će izbore za organe vlasti u Republici Srpskoj sprovoditi Republička izborna komisija, gradske, odnosno opštinske izborne komisije i birački odbori koje će imenovati nadležni republički organi.
-Stupanjem na snagu ovog zakona neće se primjenjivati odredbe Izbornog zakona BiH koje uređuju izbor poslanika Narodne skupštine, delegata Vijeća naroda Srpske, predsjednika i potpredsjednika Srpske, delegata Doma naroda Parlamentarne skupštine BiH iz Srpske, odbornika skupštine grada i skupštine opštine, gradonačelnika gradova, načelnika opština u Srpskoj – pojasnio je Žunić.
On je dodao da se na tom planu neće primjenjivati ni imenovanje organa za sprovođenje izbora za zakonodavne, predstavničke i izvršne organe vlasti u Srpskoj, učestvovanje pripadnika nacionalnih manjina u izborima za lokalni nivo, zaštita izbornog prava u Srpskoj, pravila ponašanja u izbornoj kampanji i finansiranje izborne kampanje u Republici, kao i druge odredbe tog zakona koje se odnose na izbore za zakonodavni, predstavničke i izvršne organe vlasti u Srpskoj.
-Razlozi za donošenje ovog zakona su potreba unapređenja izbornog procesa, te jačanja povjerenja građana na tom planu, kao i stvaranje pretpostavki za uvođenje elektronske identifikacije birača i brojanja glasova – rekao je Žunić.
O obrazloženju stoji da se Zakon „zasniva na principima jačanja integriteta izbornog procesa, povećanja transparentnosti, te obezbjeđenja održavanja fer i poštenih izbora“.
-Ovaj zakon predstavlja napredak u izbornom procesu koji se, između ostalog, odnosi na uvođenje novih pojmova i definicija, sprečavanje zloupotrebe javnih resursa u svrhu izborne kampanje i uvođenja novčanih kazni radi odvraćanja od kršenja odredbi ovog zakona – ističe se u obrazloženju ovog akta.
Za sprovođenje ovog zakona potrebna su finansijska sredstva iz budžeta Srpske, u dijelu koji se odnosi na formiranje Sekretarijata Republičke izborne komisije, te uvođenja novih izbornih tehnologija u izborni proces, a koje obuhvataju izradu studije izvodljivosti, nabavku potrebne opreme i provođenje pilot projekta.
-Potrebni iznos moguće je utvrditi nakon izrade studije izvodljivosti – navodi se u obrazloženju ovog zakona.
Ostali zakoni
Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić rekao je obrazlažući Zakon o imunitetu da on predviđa da predsjednik i potpredsjednici Republike Srpske i članovi Vlade neće biti krivično ili građanski odgovorni za postupke izvršene u okviru njihovih dužnosti za vrijeme trajanja mandata i nakon što prestane.
Ovim aktom definisano je da poslanici u Narodnoj skupštini i delegati u Vijeću naroda Republike Srpske neće biti krivično ili građanski odgovorni za izraženo mišljenje, davanje glasa ili bilo koji postupak izvršen u okviru njihovih dužnosti za vrijeme trajanja mandata i nakon što on prestane.
Ova lica mogu se pozvati na imunitet u bilo koje vrijeme za postupke izvršene u okviru njihovih dužnosti, ali se pozivanje na imunitet ne može smatrati opštom preprekom za krivično gonjenje ili pokretanje parničnog postupka, navodi se u obrazloženju prijedloga zakona.
Dopuna Zakona o radu omogućava isplaćivanje plate “na ruke”.
-Definisano je da poslodavac može u gotovom novcu isplatiti radnicima platu i druga lična primanja – rekao je ministar rada i boračko-invalidske zaštite Srpske Danijel Egić. Ovakav zakon, po hitnom postupku, donesen je zbog toga što je veliki broj zvaničnika iz Srpske na američkoj „crnoj listi“, a što je rezultiralo blokiranjem njihovih bankovnih računa.
Obrazlažući prijedlog, Egić je napomenuo da je Vlada utvrdila i amandman kojim se Prijedlog dopunjava na način da se isplata plate u gotovom novcu vrši putem pošte. Na kraju završene rasprave, on se još jednom javio kako bi pozvao poslanike da onima koji su na crnoj listi omoguće “osnovna ljudska prava”.
Tokom rasprave su iz opozicije ukazali na to da će poslodavci zasigurno zloupotrebljavati ovakav zakon.
Poslanik SNSD-a Srđan Mazalica je u ime predlagača Zakona o referendumu i građanskoj inicijativi Republike Srpske rekao da pitanje referenduma, kao ustavne materije od posebnog značaja za Republiku i njene građane, zahtijeva novi pravni okvir koji će ponuditi rješenja koja će dovesti do efikasnijeg i ekonomičnijeg sprovođenja referenduma u Srpskoj.
Tako su, pojasnio je, predviđeni drugi organi za sprovođenje referenduma u odnosu na važeći zakon.
Mazalica je istakao da referendum sprovode Republička izborna komisija i gradske, odnosno opštinske izborne komisije iz razloga što ove komisije imaju mandate i iskustvo u postupku izjašnjavanja građana kroz sprovođenje opštih i lokalnih izbora.
-Regulisanjem da postupak referenduma sprovode navedene komisije izbjeći će se troškovi rada komisija prilikom sprovođenja referenduma, utvrđenih važećim zakonom – rekao je Mazalica.
On je dodao da je novina ovog zakona i glasački spisak, koji se formira, vodi i koristi za potrebe organizacije i sprovođenja republičkog i lokalnog referenduma.
-Pored toga, postupak izjašnjavanja građana na referendumu je detaljno je propisan, čime će se otkloniti manjkavosti u postupku, uočene u sprovođenju zakona. Na kraju, ovim zakonom propisane su i kaznene odredbe koje važeći zakon ne sadrži, a doprinijeće prevenciji izvršenja prekršaja prilikom sprovođenja referenduma – rekao je Mazalica.
