Čeka se CIK: Skupljaju potpise za smjenu načelnika opština na sjeveru Kosova

17.01.2024. | 16:17

U opštinama na sjeveru Kosova sa srpskom većinom Sjevernoj Mitrovici i Leposaviću juče je počelo prikupljanje potpisa za smjenu načelnika opština iz redova albanske zajednice u tim opštinama.

Ako prištinska Centralna izborna komisija (CIK) potvrdi rezultat peticije, to bi otvorilo put za smjenu albanskih načelnika opština koji su izabrani u aprilu 2023. godine, nakon što su izbore bojkotovali Srbi kao znak nezadovoljstva politikom prištinskih institucija.

Građani u Sjevernoj Mitrovici rekli su da je odluka Srba da bojkotuju lokalne izbore, koji su održani u aprilu prošle godine, ipak bila pogrešna.

Peticiju su potpisali i predstavnici Srpske liste, stranke koja je bojkotovala izbore i čiji predstavnici su napustili prištinske institucije i podstakli odlazak ostalih Srba.

Slobodna Evropa prenijela je da u Sjevernoj Mitrovici postoji veliko interesovanje građana da potpišu peticiju.

“Prijatno sam iznenađena i vjerujem da ćemo to završiti za dva dana”, rekla je Sanja Kertinić, jedna od inicijatora peticije.

Sljedeće nedjelje očekuje se početak prikupljanja potpisa u Zvečanu i Zubinom Potoku.

Kolonu građana za potpisivanje peticije u sportskoj hali u Sjevernoj Mitrovici predvodio je predsjednik Srpske liste Zlatan Elek, a bili su prisutni i funkcioneri Igor Simić i Milan Radojević, inače bivši načelnik opštine Sjeverna Mitrovica.

Na potpisivanju je bio i Goran Rakić, bivši predsjednik Srpske liste, koji je ispred Srpske napredne stranke bio na listi kandidata za poslanike u Skupštini Srbije.

U Leposaviću na mjestu prikupljanja potpisa za smjenu načelnika opštine bio je prisutan i Zoran Todić iz Srpske liste, bivši predsjednik te opštine.

Srpska lista je inicirala izlazak Srba iz prištinskih institucija u novembru 2022, a potom građane pozvala na bojkot lokalnih izbora u aprilu 2023.

Sredinom oktobra 2023. ova partija je iznenada saopštila da je spremna da učestvuje na izborima u opštinama na sjeveru Kosova.

U četiri opštine na sjeveru Kosova, Sjevernoj Mitrovici, Zvečanu, Leposaviću i Zubinom Potoku, u kojima živi većinsko srpsko stanovništvo, na vlast u maju prošle godine došli su načelnici opština albanske nacionalnosti jer su Srbi bojkotovali izbore.

Da bi peticija bila uspješna, potrebno je prikupiti najmanje 20 odsto potpisa od ukupnog broja upisanih birača.

U Sjevernoj Mitrovici treba prikupiti najmanje 3.640 potpisa za smjenu načelnika opštine, jer je u birački spisak upisano 18.199 osoba sa pravom glasa.

U opštini Leposavić pravo glasa ima 13.441 osoba, što znači da bi najmanje 2.689 njih trebalo da potpiše peticiju za smjenu načelnika opštine.

U Zubinom Potoku peticiji treba da se odazove najmanje 1.347 birača, što je 20 odsto od 6.732 upisanih u spisak.

U Zvečanu je peticiju potrebno da potpiše najmanje 1.411 osoba, što je 20 odsto od ukupnog broja upisanih birača, koliko je potrebno da se organizuje glasanje za smjenu načelnika opštine.

Grupa građana, nakon što dobije ovlaštenje za korištenje javne površine ili mjesta za pokretanje peticije, ima 30 dana da prikupi potpise za smjenu načelnika opštine. Taj rok se može produžiti samo jednom na 15 dana.

Ako CIK potvrdi da su prikupljeni potpisi odgovarajući i verifikuje ih, organizuje se glasanje o smjeni načelnika opštine, koje treba da bude održano u roku od 45 dana. Da bi ovo glasanje bilo uspješno, potrebno je 50 odsto plus jedan glas građana sa pravom glasa.

Nakon toga, rezultat se šalje Vjosi Osmani, predsjednici privremenih prištinskih institucija, koja ima zakonski rok od 30 do 45 dana da raspiše vanredne izbore.

Dolazak albanskih načelnika na vlast u opštinama na sjeveru je podigao tenzije krajem maja prošle godine, a došlo je i do eskalacije situacije u Zvečanu, kada su se Srbi sukobili sa pripadnicima KFOR-a. Međunarodna zajednica je zatražila deeskalaciju situacije i raspisivanje novih izbora.