Čiji je zaista brod Jadran: Spor između Crne Gore i Hrvatske koji traje više od tri decenije
15.03.2025. | 11:35Posljednjih decenija jedna od tačaka sporenja između Hrvatske i Crne Gore jeste školski brod Jadran koji se u toku ratnih dešavanja 90-ih godina zatekao u crnogorskim teritorijalnim vodama.
No gotovo tri decenije od završetka ratnih dejstava na prostoru nekadašnje Jugoslavije, Hrvatska i dalje smatra da je brod njen, te da ga Crna Gora mora vratiti.
Brod Jadran 1931. godine uplovio je u Kraljevinu Jugoslaviju i to prvo u Tivatsku luku.
Od tada ovaj brod neraskidivo je vezan za Tivat i Boku, te prema navodima istoričara Dražena Jovanovića nema dileme kome zaista
“U pravnom smislu tu zaista nema nikakve dileme. Brod potpuno i legalno i legitimno pripada Crnoj Gori i u sastavu je mornarice Crne Gore”, kaže za Euronews Jovanović.
S druge strane, prilikom posjete ministra spoljnih poslova Hrvatske Gordana Grlića Radmana Crnoj Gori ponovo je pokrenuta tema – kome Jadran pripada.
Grlić Radman je u obilasku broda poručio da je on hrvatski te da očekuje njegov povratak u takozvanu matičnu luku Split.
No general JNA u penziji, Blagoje Grahovac, drugačijeg je mišljenja.
“Brod Jadran je po Badinterovoj komisiji stvarno crnogorski”, kaže Grahovac.
Brod remontiran nebrojeno puta u Tivtu
On takođe ističe da je svojevremeno imao prijedlog da Jadran bude u crnogorskom vlasništvu, ali da ga Crna Gora iznajmljuje vojskama država u okruženju.
“Vijori se crnogorska zastava i na drugom nivou zastave da ima postament, da se stave sve jugoslovenske, ili bolje rečeno zastave bivših republika”, kaže Grahovac.
Brod je u Tivtu remontovan nebrojeno puta. Nakon Drugog svetskog rata, iz Venecije je dopremljen u katastrofalnom stanju.
I novi život udahnut mu je u najmanjoj Bokoškoj opštini, stoga Jovanović nema dilemu kome brod zaista pripada.
“Tvrdnje kako je Split njegova matična luka su potpuno i pravno i faktično, i na bilo koji način, apsolutno neutemeljene. Naime, vojni brodovi nemaju svoju matičnu luku”, dodaje on.
Vojni brod Jadran se ponovo u Crnoj Gori nalazi od 90-ih godina, a Sporazumom o sukcesiji Socijalističke federativne republike Jugoslavije pripao je Saveznoj republici Jugoslaviji, odnosno kasnije Crnoj Gori.
Hrvatska ga međutim smatra svojim najvrednijim dijelom sukcesijske imovine nekadašnje mornarice i traži povraćaj vlasništva.
