Gutereš o radu UMNIK-a: Prioriteti stabilnost i smanjenje tenzija na Kosovu

12.10.2023. | 19:24

Antonio Gutereš, generalni sekretar Ujedinjenih nacija, objavio je izvještaj o radu UNMIK-a na Kosovu i Metohiji, u kojem je navedeno da je glavni prioritet Savjeta bezbednosti održavanje stabilnosti na KiM i smanjenje tenzija na sjeveru.

Gutereš je u izveštaju nagovijestio da bi format sjednice Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija o KiM u oktobru, kada Savjetu predsjedava Brazil, mogao da bude promijenjen, odnosno da sjednica bude zatvorena za javnost, pogotovo nakon tenzija koje su obilježile sjednicu održanu 27. aprila.

Promjena formata omogućila bi, kako je navedeno, “iskreniju diskusiju o izazovima implementacije sporazuma iz februara”.

Pored toga, navedeno je da su članovi Savjeta bezbjednosti jedinstveni u podršci dijalogu kojim posreduje Evropska unija, ali da postoje duboke podjele između pet stalnih članica – onih koje priznaju samoproglašenu nezavisnost Kosova, a to su SAD, Velika Britanija i Francuska, i onih koje ne priznaju, a to su Rusija i Kina, i snažno podržavaju poziciju Srbije, prenio je Tanjug.

Među ostalim članicama koje će prisustvovati sjednici, sedam priznaje samoproglašenu nezavisnost Kosova, a to su Albanija, Gabon, Gana, Japan, Malta, Švajcarska i Ujedinjeni Arapski Emirati, a tri koje ne priznaju su Brazil, Ekvador i Mozambik.

“Još jedno pitanje oko kojeg nisu saglasne stalne članice SB UN je pitanje izmjene UNMIK-ovog mandata”, naveo je Gutereš.

SAD su tražile okončanje mandata UNMIK-a i smanjenje učestalosti sjednica o situaciji na KiM, slično kao i Velika Britanija, dok se Rusija protivi toj ideji i zalaže se za otvorene i redovne sjednice SB UN o KiM.

U izvještaju su opisana dešavanja na Kosovu i Metohiji od februara ove godine kada su, kako se navodi, Aleksandar Vučić, predsjednik Srbije, i Aljbin Kurti, premijer privremenih prištinskih institucija, prihvatili prijedlog Evropske unije za normalizaciju odnosa, pa sve do septembra ove godine, kada je Žosep Borel, visoki predstavnik EU za spoljnu politiku i bezbjednost, zastoj u pregovorima pripisao Kurtijevom insistiranju da Srbija formalno prizna samoproglašenu nezavisnost Kosova, prije implementacije februarskog sporazuma.

“Kurti nije bio spreman da krene naprijed i započne kredibilan proces ka formiranju Zajednice srpskih opština. Kurti je insistirao na tome da formalizovanje de fakto priznanja bude prvi korak”, rekao je tada Borel, dodavši da je Vučić prihvatio prijedlog EU o istovremenom sprovođenju tačaka iz dogovora.

Gutereš ističe se da će SB UN nastaviti da prati diplomatske napore za unapređenje dijaloga između Beograda i Prištine, i sve napore ka postizanju konačnog, pravno obavezujućeg sporazuma.