Mitropolit Joanikije: Srpski narod kroz stradanje pokazao da je narod Hristov

02.03.2022. | 07:57

Srpski narod je kroz stradanje pokazao da je narod Hristov, a svako podsjećanje na to je izvor moralne i duhovne snage jer žrtve nisu otišle u zaborav, rekao je mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije u Podgorici na otvaranju izložbe o ustaškom logoru Jasenovac.

Mitropolit je istakao da je srpski narod, zajedno sa mnogim drugim narodima, pretrpio stravičan genocid u Drugom svjetskom ratu, kao i da njegova prošlost ukazuje da nikada nije silazio sa krsta.

“To je ono što nas objedinjuje, osjećanje za kosovsku i jasenovačku žrtvu, a to je jedna ista sveobuhvatna srpska žrtva, jer gdje je god Srba tu je Kosovo i Jasenovac”, rekao je mitropolit Joanikije otvarajući audio-izložbu “Jasenovac. Logor smrti. Zemlja živih” u Sabornom hramu Hristovog Vaskrsenja.

Mitropolit je naglasio da je Jasenovac postao zbirno ime nove srpske golgote i ukupnog srpskog stradanja u Drugom svjetskom ratu, naročito u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj.

Svako podsjećanje na nevine žrtve, naročito na stradanje djece, i u Jasenovcu, i u Prebilovcima, i u Velici, i u Dolima, i po bezbrojnim srpskim stradalnim mjestima predstavlja izvor moralne i duhovne snage, jer te žrtve nisu otišle u zaborav, nego su one pred prestolom Božijim.

Dramaturg i autor Bogdan Španjević rekao je da je izložba zasnovana na konceptu susreta sa ličnošću, zbog paradoksa u jasenovačkom narativu da se pamte zločinci i njihova imena, a žrtve pretvaraju u podatke, brojeve i statistiku.

On je naglasio da je zadatak novih generacija i ljudi koji nikada nisu bili u Jasenovcu da pronađu mjesto Jasenovca u svom životu.

Autor i teolog Darko Nikolić rekao je da se na mjestu izložbe nalazi jasenovačka zemlja, sjedinjena sa svetošću blaženopočivšeg mitropolita Amfilohija, koji je svim svojim bićem svjedočio propovijed veličine Jasenovačkih mučenika i koji je, govoreći o stradanju i sastradavajući, govorio o Vaskrsenju.

Direktor Muzeja žrtava genocida u Beogradu Dejan Ristić ukazao je da je stradanje Srba u sistemu logora Jasenovac najveći pojedinačni pogrom jednog naroda u toku Drugog svjetskog rata.

“Genocid je osmislila, realizovala i pravno kodifikovala država, a ne grupa pojedinaca i to je važno da znamo”, napomenuo je Ristić.

Ova izložba, kaže, predstavlja pokušaj autora i Muzeja da se temi stradanja Srba u Drugom svjetskom ratu i Jasenovcu priđe i ljudski i hrišćanski, naglasivši da je Jasenovac neraskidivi dio našeg identiteta, a podgorički hram Vaskrsenja vidi kao najljepše mjesto gdje to može da se predstavi.

Predsjednik Izvršnog odbora Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori Drago Perović ocijenio je da je u javnosti i u obrazovnom sistemu ova tema zapostavljena i stavljena po strani.

“To što se izložba održava u kripti, u tami, može simbolički da znači da se u proteklih nekoliko desetina godina mi nismo odazvali jasenovačkoj žrtvi, izuzev rijetkih, na čelu sa Srpskom pravoslavnom crkvom”, naveo je Perović.

Istoričar Željko Vujadinović iz Republike Srpske rekao je da logor Jasenovac nije slučajnost istorije, već ima duboku istorijsku i ideološku osnovu nastalu u decenijama ranije, koja je omogućila takav zločin i upravo zato su najveće žrtve bili Srbi, Jevreji i Romi.

Vujadinović je napomenuo da se Jasenovac ne može relativizovati poređenjem sa nekim drugim zločinima, u drugim vremenima i na drugim prostorima.

Audio-izložba “Jasenovac. Logor smrti. Zemlja živih” biće postavljena u kripti Sabornog hrama Hristovog Vaskrsenja do 15. marta. NJeni autori su Darko Nikolić i Bogdan Španjević.