Prije 18 godina preminuo Slobodan Milošević, nekadašnji predsjednik Srbije i SR Jugoslavije

10.03.2024. | 08:29

Nekadašnji predsjednik Srbije i SR Jugoslavije, osnivač i lider Socijalističke partije Srbije Slobodan Milošević, umro je 11. marta 2006. godine, prije 18 godina, u pritvorskoj jedinici Haškog tribunala u Ševeningenu u Holandiji u kojoj je proveo nešto manje od pet godina.

Milošević je preminuo od infarkta, a po želji porodice, kada je odbijen zahtjev da bude sahranjen u Beogradu uz državne počasti, sahranjen je u dvorištu porodične kuće u Požarevcu.

Tijelo Miloševića nađeno je u njegovoj ćeliji u pritvoru u Ševeningenu, a straža je potom pozvala osoblje pritvorske jedinice i dežurnog ljekara, koji je potvrdio Miloševićevu smrt.

Milošević je umro u zatvorskoj sobi veličine tri puta pet metara, u kojoj je slušao muziku Frenka Sinatre i gledao televiziju.

Soba je bila smještena u zatvorskom kompleksu, okruženom visokim betonskim zidovima, na pješčanim dinama u okolini Ševeningena, imala je toalet, kadu i tuš-kabinu, sto i stolice, garderobni plakar, aparat za kafu, televizor i krevet.

Slobodan Milošević je bio je osnivač i lider Socijalističke partije Srbije, dva puta predsjednik Srbije i predsjednik SRJ, bio je jedna od ključnih ličnosti tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji i na Kosovu i Metohiji, a Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju u Hagu /Haški tribunal/ protiv njega je podigao optužnicu za zločine protiv čovječnosti.

Milošević je uhapšen 1. aprila 2001. godine zbog zloupotrebe službenog položaja, a vlada Zorana Đinđića /premijera Srbije koji je ubijen 2003. godine/ izručila ga je Hagu na Vidovdan 28. juna 2001. godine, gdje mu je suđeno za ratne zločine na Kosovu i Metohiji, u Hrvatskoj i BiH, ali presuda nije donijeta.

Slobodan Milošević godinama je bolovao od srčanih tegoba, od hipertrofije lijeve srčane pretkomore, što je za posljedicu imalo česte skokove krvnog pritiska.

Od početka suđenja pred Haškim tribunalom, 12. februara 2002, proces je prekidan više od 15 puta, najčešće zbog Miloševićevog krvnog pritiska, a posljednjih mjeseci prije smrti, Milošević se sudijama Haškog tribunala često žalio na glavobolje i pritisak u ušima i očima.

Sudsko vijeće Haškog tribunala odbilo je zahtjev Miloševića da ga privremeno iz sudskog pritvora pusti u Moskvu na liječenje.

Miloševićeva vladavina trajala je nešto duže od deset godina, a počela je govorom na Gazimestanu na Vidovdan, 28. juna 1989. godine, povodom obilježavanja 600 godina Kosovske bitke, kojem je prisustvovalo, kako se tada navodilo, milion ljudi.

Na prvim višestranačkim predsjedničkim izborima u Srbiji, u decembru 1990. godine, kao kandidat SPS-a postao je prvi predsjednik Republike Srbije, a u Saveznoj skupštini 25. jula 1997. godine bio je izabran za predsjednika SR Jugoslavije.

NJegova vladavina okončana je 2000. godine na izborima na kojima ga je u trci za predsjednika SR Jugoslavije porazio kandidat Demokratske opozicije Srbije /DOS/ Vojislav Koštunica.

Pošto Milošević nije želio da prizna poraz, to je dovelo do masovnih protesta širom Srbije, završenih 5. oktobra velikim skupom u Beogradu, koji je završen preuzimanjem vlasti od strane DOS-a, na čijem čelu je bio Zoran Đinđić, kasniji premijer Srbije, u čije vrijeme je Milošević izručen Hagu.

Milošević je bio inicijator promjene ustavnog položaja autonomnih pokrajina unutar Srbije i jedan od potpisnika Dejtonskog sporazuma za BiH, kojim je poslije pet godina zvanično završen rat na prostorima bivše Jugoslavije.

Slobodan Milošević i njegova porodica nalazili su se na spisku ličnosti kojima je zabranjen ulazak u zemlje EU.

Rođen je 20. avgusta 1941. godine u Požarevcu, gdje je završio osnovnu školu i gimnaziju, a Pravni fakultet u Beogradu 1964. Bio je član Saveza komunista Jugoslavije od 15. januara 1959. godine.

Obavljao je direktorske funkcije u “Tehnogasu”, 1990. godine osniva Socijalističku partiju Srbije, koja u decembru iste godine pobjeđuje na prvim višestranačkim izborima, i te godine postaje prvi predsjednik Srbije, a potom i 1992. godine.

Slobodan Milošević bio je jedan od tri potpisnika Dejtonskog sporazuma. Druga dva potpisnika Franjo Tuđman i Alija Izetbegović takođe su preminuli.

U maju 1999. godine u jeku NATO bombardovanja Jugoslavije tadašnji tužilac Haškog tribunala Luiz Arbur saopštila je da je pokrenut postupak protiv Miloševića zbog ratnih zločina.

Bio je rezervni kapetan JNA i nosilac Ordena rada sa srebrnim vijencem i Ordena rada s crvenom zastavom, a 1994. je dobio i Orden Republike Srpske sa ogrlicom, Medalju Rige od Fere i Orden srpskog ratnika Društva za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova do 1918. godine.

Bio je autor knjige “Godine raspleta”, prevedene na nekoliko stanih jezika.

Iz braka sa suprugom Mirom Marković, predsednicom JUL-a, ima kćerku Mariju i sina Marka.