Sjećanje na zločine nad srpskim civilima iz Kipa i Klise: Hrvatska 34 godine ne daje odgovore
18.11.2024. | 11:11Za tijelima petorice od 18 ubijenih Srba, koje je hrvatska vojna policija prethodno uhapsila u selima Kip kod Daruvara i Klisa kod Pakraca, još se traga, a Hrvatska 34 godine od zločina ne daje nikakve odgovore o njihovoj sudbini.
Dokumentaciono-informacioni centar “Veritas” ukazuje da su pripadnici hrvatske vojne policije od 12. do 18. novembra 1991. godine uhapsili 24 srpska civila u ovim selima zbog navodnog skrivanja oružja, a potom ih doveli u Marino Selo i zatvorili u podrum improvizovanog zatvora “Ribarska koliba”, gdje su ih psihički i fizički maltretirali.
“Najčešće su primjenjivani sljedeći načini mučenja: potapanje u vodu, priključivanje na induktorsku struju, odsjecanje ušiju, rezanje po grudima i soljenje rana, gaženje nogama, udaranje metalnim šipkama i drvenim palicama”, saopšteno je iz “Veritasa”.
Mučenja su preživjela samo šestorica, a ubijeno je 18 srpskih civila, od kojih tijela petrorice još nisu pronađena.
Za likvidaciju srpskih civila Županijski sud u Osijeku u junu 2011. od šestorice optuženih pripadnika vojne policije Zbora narodne garde /ZNG/ osuđena su dvojica.
Trojica su oslobođena optužbi u nedostatku dokaza, a optužnica protiv jednog je odbačena zbog zastare krivičnog gonjenja.
Iz “Veritasa” su podsjetili da je u periodu od 8. oktobra 1991. do 29. marta 1992. godine u logorima “Ribarska koliba” u Marinom selu i “Stara ciglana” u Pakračkoj Poljani, koje je osnovala jedinica za posebne namjene MUP-a Hrvatske pod komandom Tomislava Merčepa, likvidirano više od 100 ljudi, uglavnom civila srpske nacionalnosti.
Većina ubijenih je iz Zapadne Slavonije, i to sa područja Pakraca i Daruvara, ali i sa područja Garešnice, Kutine, Bjelovara i Zagreba.
U saopštenju se ukazuje da su se sva ova naselja nalazila van područja u kojima se srpsko stanovništvo oružjem suprotstavilo nasilju hrvatskih oružanih formacija.
“Poslije hapšenja, bez sudskog naloga, Srbi su dovođeni u te logore, pojedinačno ili u manjim grupama, gdje su zadržavani nekoliko dana i poslije strahovite torture, ukoliko nisu podlegli mukama, izvođeni na stratišta i likvidirani”, istakli iz “Veritasa”.
Županijski sud u Zagrebu je 2005. nakon dugogodišnjeg postupka pravosnažno osudio petoricu pripadnika MUP-a Hrvatske: Muniba Suljića, Sinišu Rimca, Igora Mikolu, Miru Bajramovića i Branka Šarića.
Oni su osuđeni na kazne zatvora od tri do 12 godina zbog ubistva nepoznatog muškarca i nezakonitog lišavanja slobode i iznude trojice Srba, koji su u oktobru 1991. iz Zagreba dovedeni u Pakračku Poljanu, gdje su ih likvidirala nepoznata lica.
Županijski sud u Zagrebu u maju 2016. godine nepravosnažno je osudio i Tomislava Merčepa, tadašnjeg komandanta rezervne jedinice MUP-a Hrvatske i savjetnika u MUP-u Hrvatske na pet i po godina zatvora.
On je osuđen zato što “nije spriječio sebi podređene da vrše nezakonita hapšenja, zlostavljanja i ubijanja 31 civila dovedenih iz Zagreba, Kutine, Ribnjaka, Janje Lipe, Bujavice, Međurića, Zbjegovače i Pakračke Poljane, od kojih je 23 usmrćeno”.
Međutim, iz “Veritasa” ukazuju da je iz činjeničnog opisa presude izostavljeno 20 žrtava, za koje se nije moglo utvrditi ko ih je hapsio i likvidirao.
“Vrhovni sud Hrvatske je presudom iz februara 2017. godine godine preinačio prvostepenu presudu tako što je optuženom povećao kaznu na sedam godina zatvora, koju je umjesto u zatvorskoj ćeliji, povremeno `izdržavao` u elitnoj banji `Krapinske toplice`”, dodaje se u saopštenju.
Iz “Veritasa” su dodali da je u martu 2020. godine hrvatski Vrhovni sud donio odluku da osuđeni Tomislav Merčep bude pušten na uslovnu slobodu nakon izdržane tri četvrtine zatvorske kazne zbog “znatno pogoršanog zdravstvenog stanja, ranije krivične neosuđivanosti, potpunog pridržavanja kućnog reda”, ali i zato što je “dotadašnjim izdržavanjem kazne u cijelosti ostvarena svrha kažnjavanja”.
“Na današnji dan iste godine mediji u regionu objavili su vijest da je umro ratni zločinac Tomislav Merčep u 69. godini, podsjećajući da je 2015. bio i VIP gost na inauguraciji hrvatske predsjednice Kolinde Grabar Kitarović”, naveli su iz “Veritasa”.
U prvom velikom egzodusu Srba iz zapadne Slavonije u sukobu devedesetih godina prošlog vijeka, koji je kulminirao nakon osnivanja ovih logora, na području opština Daruvara, Grubišnog Polja, Podravske Slatine, Pakraca, Novske, Orahovice i Virovitice, etnički su očišćeno 193 naselja.
Uništena je većina kuća, kao i 27 pravoslavnih hramova, dok je ovo područje zbog hrvatskog terora i pritisaka napustilo 52.320 Srba, od kojih se najveći dio nikada nije vratio na svoja imanja.
