80 godina od osnivanja SD Crvena zvezda: “Kad je Zvezda, neka bude crvena”

04.03.2025. | 08:49

Prije 80 godina, u nekadašnjoj sali Sokolskog doma u Deligradskoj 27, na skupštini kojoj su prisustvovali glumci, pjevači, sportisti, pisci, a uglavnom studenti i omladina Beograda, osnovano je Omladinsko fizkulturno društvo Crvena zvezda. Posle osam decenija, i dalje se prepričava anegdota o tome kako je crveno-belo sportsko društvo dobilo ime.

Dan uoči zasjedanja prve skupštine, osnivači, Slobodan Ćosić, Aleksandar Obradović i Zoran Žujović, razgovarali su o potencijalnim nazivima. Udarnik, Torpedo, Mladost, Dinamo, Lokomotiva, bili su predloženi nazivi.

Međutim, Ćosić je u jednom trenutku rekao: „A, da mi naše društvo nazovemo Zvezda“.

Žujović je dodao: „Odlično. Samo, kad je Zvezda – neka bude crvena“.

Društvo je na početku imalo osam sekcija: fudbalsku, košarkašku, stono-tenisku, šahovsku, plivačku, atletsku, odbojkašku i veslačku.

Na sadašnjoj zgradi starog DIF-a nalazi se tabla sa natpisom na kojoj piše da je u toj zgradi osnovano Sportsko društvo „Crvena zvezda“. Za prvog predsjednika izabran je Đorđe Paljić.

Danas se govori o tome da je veliku ulogu u osnivanju, ali i funkcionisanju društva imao tada načelnik Uprave državne bezbjednosti Slobodan Penezić Krcun, a da je sportsko društvo uglavnom okupljalo studente i omladinu koji su bili protiv komunizma.

Zna se da su mladi koji su bili prisutni pri osnivanju društva pripadali Ujedinjenom savezu antifašističke omladine Jugoslavije.

Žuti dresovi i prva pobjeda sportskog društva

Istog dana kada je i osnovano, sportsko društvo zabeležilo je prvu pobjedu, i to u fudbalu, koji je tada bio najpopularniji sport.

Iako je na skupštini odlučeno da boja bude crveno-plavo-bela, dresovi nisu bili sašiveni.

Ćosić je istog dana, uz pomoć prijatelja, uspio da pronađe dresove nekadašnjeg fudbalskog kluba „Slavija“, koji su bili žute boje sa crnim delom oko vrata. Šorcevi beli, a štucne crne.

U žutim dresovima fudbalski klub i sportsko društvo „Crvena zvezda“ ostvarili su prvu sportsku pobjedu nad Prvim bataljonom Druge brigade KNOJ-a rezultatom 3:0.

Meč je odigran na stadionu „Avala“ pred 3000 gledalaca, koji se nalazio na mjestu sadašnjeg stadiona „Rajko Mitić“. Uz Pečenčića, dva gola postigao je Tomašević.

Tek kasnije, određeno je da boje na dresovima budu crvena i bela. Prva zvezdina zvezda, Rajko Mitić, nosio je crveno-beli dres 14 godina i bio kapiten tima.

Mnoga imena upisana su u istoriju društva, što iz sporta, što iz drugih profesija, a neka od njih su: Dragan Džajić, Vladimir Petrović Pižon, Zoran Slavnić, Radomir Šaper, Dragan Nikolić, Matija Bećković, Ivo Andrić, Nebojša Glogovac.

Deset uzastopnih titula državnog prvaka košarkaša

Od 1945. kada je društvo osnovano, košarkaška sekcija Crvene zvezde osvojila je deset uzastopnih titula šampiona države igrajući utakmice pod zidinama Malog Kalemegdana.

Nebojša Popović, Bora Stanković, profesor Aleksandar Nikolić, Srđan Kalember najzaslužniji su za ovaj uspeh i postavljanje temelja košarkaškog kluba.

Odbojkaši su prvu titulu prvaka države osvojili 1951. godine, kao i fudbaleri, koji su tada imali isti broj bodova kao Dinamo, ali i bolju gol-razliku, pa su osvojili šampionat Jugoslavije.

Nakon toga, prve titule osvajali su redom: rukometaši, atletičari i teniseri.

Evropski put – prvi međunarodni trofeji

Prvo učešće u Kupu evropskih šampiona, fudbalski klub Crvena zvezda ostvario je u sezoni 1956/1957, kada je stigao do polufinala gde ga je nadigrala italijanska Fjorentina rezultatom 1:0.

Naredne sezone ostvaren je jedan od prvih uspjeha na međunarodnoj sceni – osvojen je Srednjeevropski kup, na kojem su učestvovale ekipe iz Čehoslovačke, Mađarske, Jugoslavije, Rumunije i Mađarske.

Zvezda je bila bolja od Rude Hvijezde ukupnim rezultatom 7:3.

Prvo veliko evropsko finale u fudbalu, Zvezda je odigrala 1979. godine, kada je u finalu Kupa Uefa, posle dva meča, poražena od Borusije iz Mehengladbaha, ukupnim rezultatom 2:1. Gol za srpski klub dao je Miloš Šestić.

U to vrijeme i atletičari su postali vicešampioni Evrope, a titule državnog prvaka osvajali su i veslači, kuglaši, hokejaši.

Evropske titule u nekoliko sportova

Košarkaši su u sezoni 1973/1974. osvojili Kup pobednika kupova i na taj način ostvarili jedan od najvećih uspjeha sportskog društva, a na klupi je sjedio profesor Aleksandar Nikolić.

Ipak, za najveći uspjeh društva mnogi smatraju osvajanje Kupa evropskih šampiona u fudbalu 1991. godine, kada je Zvezda, sa klupe predvođena Ljupkom Petrovićem, postala šampion Evrope. U rangu sa fudbalskim i košarkaškim trofejima treba istaći i rezultat vaterpolista koji su 2013. postali šampioni Evrope, a u Beogradu je savladan Jug rezultatom 8:7.

Strelac pobjedonosnog gola bio je Marko Avramović, a Zvezdu je sa klupe tada predvodio Dejan Savić. Atletičarka Tatjana Jelača je u bacanju koplja postala vicešampionka Evrope 2014. godine.

Kik-bokser Dragan Jovanović osvojio je evropsko zlato, a bokser Dejan Ribać treće mjesto na kontinentalnom prvenstvu.

Karatisti Crvene zvezde na Svjetskom prvenstvu u fudokanu osvojili su prvo mjesto, a džudisti su bili treći na Evropskom klupskom prvenstvu, što im je i najveći uspjeh do sada.

Sportsko društvo „Crvena zvezda“ spada u jedno od najstarijih u Evropi, a plamen koji je upaljen 1945. i dalje gori, iako je promenilo nekoliko država i prošlo kroz turbulentna vremena početkom 2000-ih.

U prethodnih osam decenija, 36 klubova sportskog društva u 31 sportu, osvojilo je više od 840 trofeja.

Navijači Crvene zvezde će na utakmici Superlige Srbije 16. marta na stadionu „Rajko Mitić“, na meču sa Spartakom obeležiti 80 godina od osnivanja sportskog društva, a ulaz će biti besplatan.