Danas Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope

09.05.2021. | 08:18

Dan pobjede nad fašizmom obilježava se kao sjećanje na 9. maj 1945. godine kada je nacistička Njemačka potpisala kapitulaciju u Drugom svjetskom ratu.

Bezuslovnu kapitulaciju Njemačke u Berlinu potpisao je feldmaršal Vilhelm Kajtel, u ime Sovjetskog Saveza potpisnik je bio maršal Georgij Žukov, a u ime zapadnih saveznika britanski vazduhoplovni general Artur Teder.

Time je formalno završen Drugi svjetski rat u Evropi, ali su ostaci njemačkih trupa i njihovih saveznika još nekoliko dana pružali otpor.

Datum koji predstavlja službeni završetak Drugog svjetskog rata jeste 2. septembar, kada je na američkom bojnom brodu Misuri u Tokijskom zalivu Japan potpisao kapitulaciju poslije bacanja atomskih bombi na Hirošimu i Nagasaki.

U ratu koji je trajao nešto manje od šest godina, našla se 61 država i oko 110 miliona vojnika.

Drugi svjetski rat bio je u istoriji čovječanstva najmasovniji i po broju ljudskih žrtava najstravičniji sukob u kojem je poginulo oko 60 miliona ljudi.

Srpski narod na prostoru bivše Jugoslavije dao je najveću žrtvu i doprinos u slamanju fašizma.

Sovjetski Savez dao je najveću žrtvu i doprinos u slamanju fašizma sa 22 do 26 miliona ljudi, dok je bivša Jugoslavija, koja je tada i kroz istoriju bila na strani saveznika, imala najveće gubitke koji se, prema državnoj komisiji bivše SFRJ, procjenjuju na 1,7 miliona ljudi.

Dan Evrope obilježava se u znak sjećanja na 1950. godinu kada je ministar spoljnih poslova Francuske Robert Šuman objavio deklaraciju kojom je pozvao na uspostavljanje novog poretka u kojem ne bi bilo mjesta za sukobe među evropskim zemljama

Suština Šumanove ideje bila je u uspostavljanju zajedničkih tijela, tačnije odnosa, najpre u proizvodnji i distribuciji uglja i čelika kao temelja industrijske snage.

Naredne godine osnovana je Evropska komisija za ugalj i čelik, koja je vremenom prerasla u Evropsku ekonomsku zajednicu, da bi četiri decenije kasnije, 1991. godine u holandskom gradiću Mastrihtu bila proglašena Evropska unija.

Evropski savjet je 1955. godine u Milanu odlučio da se dan objavljivanja Šumanovog plana, 9. maj, obilježava kao Dan Evrope.